Kiedy 45-letnia Agata po raz pierwszy zaczęła odczuwać niepokój, złożyła to na karb stresu. Miała pracowite życie rodzinne i odpowiedzialną pracę na stanowisku wicedyrektora w dużej szkole. Założyła więc, że winny jest jej styl życia. – Zawsze byłam z natury optymistyczna, energiczna, dostrzegałam pozytywne strony sytuacji, ale teraz po prostu czułam przygnębienie, rozdrażnienie i brak energii. Wszystko mnie denerwowało, było mi ciężko się skoncentrować i często bez powodu wybuchałam płaczem. W niektóre dni czułam, że tracę rozum. Agata umówiła się na wizytę u lekarza rodzinnego, a badania krwi wykazały, że była w okresie perimenopauzy. Specjalista wyjaśnił jej, że – podobnie jak w przypadku ponad połowy przechodzących klimakterium kobiet – wahania poziomów hormonów powodowały u niej huśtawki nastrojów i niepokój.
Skąd biorą się wahania nastroju podczas menopauzy?
Kiedy progesteron i estrogeny są w równowadze, współpracują w utrzymywaniu sprawnego funkcjonowania organizmu. W czasie perimenopauzy poziom progesteronu zaczyna spadać szybciej niż stężenie estrogenów, a to prowadzi do dominacji estrogenowej. Niskie stężenie progesteronu może powodować objawy, takie jak wzdęcia, nieregularne miesiączki, bóle głowy, migreny, tkliwość piersi, przyrost masy ciała, stany lękowe, wahania nastroju i depresja – wyjaśnia dr Mayoni Gooneratne, specjalista w dziedzinie problemów zdrowotnych kobiet. Jednym z objawów perimenopauzy jest dysfunkcja poznawcza.
Może to utrudniać koncentrację, czujesz, jakbyś miała „mgłę umysłową” i mogą pojawiać się problemy z pamięcią. Często kobiety nie są świadome, że przechodzą perimenopauzę, więc te objawy mogą wydawać się niepokojące, bo związane np. z demencją – mówi dr Megan A. Arroll, psycholog.
Jak zadbać o zdrowie psychiczne w czasie menopauzy?
- IDŹ DO LEKARZA Poproś o wizytę u lekarza, który specjalizuje się w leczeniu kobiet, ponieważ istnieje większe prawdopodobieństwo, że będzie miał wiedzę w tym obszarze. Możesz również rozważyć skorzystanie z usług specjalistycznej kliniki. Lekarz rodzinny lub przychodnia skierują Cię na badania krwi. Test poziomu progesteronu najlepiej wykonać w 21. dniu cyklu, kiedy hormon ten normalnie osiąga stężenie szczytowe. Ponadto badania krwi mogą być pewnym wyznacznikiem proporcji między estrogenami a progesteronem
- IDŹ NA PSYCHOTERAPIĘ Może być ona skuteczną strategią radzenia sobie ze stresem. Badania pokazują, że terapia poznawczo-behawioralna wspomaga redukcję wpływu objawów menopauzy w odniesieniu do jakości snu, życia codziennego i ogólnego nastroju – mówi dr Arroll. Poproś lekarza rodzinnego o skierowanie.
- PODEJMIJ KROKI W CELU POPRAWY DIETY
Unikaj rafinowanych węglowodanów – zamiast nich wybieraj pełnoziarniste makarony, chleb, płatki śniadaniowe i ryż.
Jedz co najmniej 5 porcji warzyw dziennie.
Uwzględnij zdrowe tłuszcze, zawarte w oliwie z oliwek, orzechach i awokado.
Jedz pokarmy bogate w kwasy tłuszczowe omega-3, w tym tłuste ryby, nasiona szałwii hiszpańskiej, siemię lniane i mięso pochodzące od karmionych trawą zwierząt.
Spróbuj wyeliminować słodkie potrawy, które mogą powodować przyczyniające się do zaburzeń hormonalnych skoki poziomu insuliny - ZREDUKUJ STRES Wywołany nim nadmiar kortyzolu blokuje działanie progesteronu, spróbuj więc obniżyć poziom napięcia. Wypróbuj techniki uważności, takie jak terapie oddechowe, medytacja, joga i hipnoterapia. Możesz również skorzystać z aplikacji do medytacji Headspace (za darmo dla systemu iOS i Android).
Konsultacja ze specjalistą w dziedzinie menopauzy
Jeśli jesteś w wieku perimenopauzalnym lub menopauzalnym i zaczynasz doświadczać zmian nastroju, ważne jest nieignorowanie objawów. Wiele kobiet mówi, że nie może przestać płakać lub czuje złość i drażliwość. Inne są całkowicie pozbawione energii, przez co ich życie jest harówką – mówi Kathy Abernethy, pielęgniarka ze specjalizacją w dziedzinie klimakterium.
Już samo usłyszenie od lekarza, że Twoje objawy odpowiadają zachodzącym w organizmie zmianom hormonalnym – i że w rzeczywistości nie wariujesz – może okazać się ogromną ulgą. Tak z pewnością było w przypadku Laury. Jej niepokój i obniżony nastrój były skutkiem niskiego poziomu progesteronu. Otrzymała receptę na krem z bardzo niską dawką tego hormonu. W ciągu kilku tygodni mogłam zauważyć poprawę nastroju. To było takie niesamowite poczuć się znowu dawną sobą – mówi kobieta
Menopauza - jakie suplementy poprawią samopoczucie?
- Witaminy z grupy B wspierają układ nerwowy. Odpowiadają za prawidłowy przekaz sygnałów w mózgu oraz nasze samopoczucie. Ich niedobór objawia się m.in. wahaniami nastroju i zaburzeniem logicznego myślenia.
- Fosfatydyloseryna to występujący w organizmie związek z grupy fosfolipidów, który usprawnia pamięć i koncentrację. Pomaga też łagodzić stres, poprawia samopoczucie i jakość snu.
- Pluskwica groniasta wspomaga regulację równowagi estrogenów i progesteronu.
- Szałwia pomaga łagodzić uderzenia gorąca, które mogą przyczyniać się do uczucia niepokoju.
- Bakopa drobnolistna jest ziołem działającym na mózg oraz nerwy obwodowe, pomocnym w zwiększaniu możliwości intelektualnych. Poprawia też samopoczucie, łagodzi stres i napięcie.
- Ashwagandha to adaptogen, czyli roślina poprawiająca odpowiedź organizmu na sytuacje stresowe. Pozytywnie wpływa na układ nerwowy i immunologiczny, a także zmniejsza uczucie zmęczenia.
- Gingko biloba, czyli miłorząb dwuklapowy, pomaga w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego oraz poprawia zdolność koncentracji. Dzięki zwiększeniu przepływu krwi przez naczynia krwionośne w obrębie mózgu zapobiega jego niedotlenieniu.
- Guduchi zawiera substancje, które wpływają pozytywnie na funkcjonowanie mózgu i komórek nerwowych. Jego stosowanie skutkuje m.in. poprawą pamięci i nastroju.