Nasze magazyny
Razem z trenerką fitness Anną Lewandowską, dietetykiem dr inż. Agnieszką Kowalik i prezes Fundacji Szczęśliwe Macierzyństwo Odetą Moro próbujemy rozprawić się z funkcjonującymi w społeczeństwie przekonaniami dotyczącymi wychowywania dzieci i dbania o to, by podawane im jedzenie było dla nich zdrowe i pożywne.
Warto dokładnie sprawdzić, które popularne opinie na temat ciąży, wczesnego okresu macierzyństwa i diety dziecka są prawdziwe, a które fikcyjne.
FAKTY I MITY NA TEMAT ŻYWIENIA DZIECI
Kaszki zbożowe są niezbędne w diecie dzieci do lat 3
MIT. Kaszki zbożowe są wprowadzane do żywienia niemowląt w drugim półroczu życia. Kleiki i kaszki są źródłem białka, skrobi, błonnika, witamin i składników mineralnych. Mogą być przygotowane z dodatkiem mleka modyfikowanego lub preparatu mleka zastępczego (u dzieci z alergią na białka mleka krowiego), ale także mogą stanowić dodatek do przecierów warzywnych, owocowych czy zupek jarzynowych.
Kaszki zagęszczają konsystencję potraw, dają bardziej sycące posiłki. Dobrze, jeśli zawierają żelazo i inne składniki mineralne. W drugim półroczu życia do diety dziecka powinny być włączane również naturalne produkty spożywcze, z grupy zbożowych zalecane są kasze: manna, jaglana, jęczmienna, kukurydziana, gryczana i płatki zbożowe naturalne. Zawierają one więcej błonnika pokarmowego i nie zawierają cukru.
Niemowlętom nie powinno się podawać napojów między karmieniami
FAKT, ale tylko jeśli są karmione piersią. Wtedy pokarm jest wystarczającym źródłem nie tylko składników odżywczych ale także płynów. W czasie upałów niemowlę powinno być przystawiane do piersi tyle razy ile potrzebuje. Nie należy wprowadzać innych, dodatkowych płynów takich jak woda, soki, herbatka, szczególnie do 6 miesiąca życia.
Jeśli natomiast niemowlę jest karmione mlekiem modyfikowanym, wskazane jest podawanie mu wody (źródlanej lub mineralnej niskozmineralizowanej, niskosodowej, nisko-siarczanowej), herbatek lub naturalnego soku przecierowego (maksymalnie 150 ml/dobę).
Należy pamiętać, że nadmierna ilość płynów zawierających glukozę/fruktozę może ograniczać spożycie mleka, a to już może być niekorzystne dla rozwoju niemowlęcia.
Kobieta pijąc mleko i jedząc nabiał w czasie ciąży może spowodować wystąpienie alergii pokarmowej u dziecka
MIT. Dotychczas nie ma potwierdzonych dowodów naukowych o związku przyczynowo skutkowym pomiędzy spożywaniem mleka w czasie ciąży a wystąpieniem alergii na białko mleka u dziecka.
Jedynie gdy matka ma zdiagnozowaną alergię czy nietolerancję pokarmową może wymagać po uzgodnieniu z lekarzem i dietetykiem eliminacji z jej żywienia produktów mlecznych i ustalenia ewentualnej właściwej suplementacji. Dieta eliminacyjna włączona bez uzasadnienia może zaszkodzić i matce i dziecku.
Masło jest najlepszym tłuszczem dla niemowląt i małych dzieci
MIT. Zalecenia dotyczące jakości tłuszczów w diecie niemowląt nie zostały sformułowane. Według polskich zaleceń w żywieniu niemowląt i małych dzieci powinno stosować się tłuszcze takie jak: oleje roślinne (rzepakowy, oliwa z oliwek) i masło.
Nie ma też przeciwskazań do włączania margaryny tzw. beztransowej, czyli o zadeklarowanej na opakowaniu śladowej ilości izomerów trans kwasów tłuszczowych (<1%).
Masło jest produktem pochodzenia zwierzęcego, zawiera zatem zarówno cholesterol (pokarm kobiecy też zawiera) jak i w przeważającej ilości nasycone kwasy tłuszczowe.
Natomiast produkty pochodzenia roślinnego (oleje roślinne, margaryna) to mieszanina głównie nienasyconych kwasów tłuszczowych (obecne w mlekach modyfikowanych), niezbędnych do prawidłowej budowy błon komórkowych i rozwoju wielu narządów, w tym układu nerwowego i oka.
Niemowlętom i dzieciom do 2 roku życia nie powinno się podawać miodu
TAK/NIE - niemowlętom do 12 m. życia nie zaleca się wprowadzania miodu ze względu na możliwość zakażenia Clostridium botulinum, wywołujące botulizm dziecięcy.
Jest to zespół objawów zatrucia wywołanego nie przez toksyny a przez namnażające się bakterie. Miód może być poddany wysokociśnieniowym i wysokotemperaturowym metodom przemysłowym, które niszczą przetrwalniki.
Od 2 roku życia, miód pszczeli w małych ilościach może być stosowany zamiast cukru. Jego przewaga nad cukrem polega na tym, że zawiera takie substancje jak flawonoidy, kwasy organiczne, enzymy, oraz niewielką ilość składników mineralnych (potas) i witaminy C.
Ze względu na cholesterol dzieciom, a szczególnie chłopcom powinno się ograniczać spożycie jajek
MIT. Jajka są bardzo wartościowym produktem spożywczym, zawierającym pełnowartościowe białko, tłuszcze, lecytynę, witaminę D i żelazo.
Prawdą jest, że jedno jajko (a dokładniej żółtko) zawiera ok. 250 mg cholesterolu, czyli ilość odpowiadającą dziennemu zapotrzebowaniu na ten składnik pokarmowy. Do diety niemowląt jajko powinno być wprowadzone w tym samym czasie co inne produkty uzupełniające - w drugim półroczu życia dziecka.
W diecie dzieci starszych jajo stanowi obok ryb, mięsa oraz nasion roślin strączkowych źródło pełnowartościowego białka. Nie ma zaleceń dotyczących dziennego spożycia jaj, ale stosując urozmaiconą dietę, ich udział nie będzie nadmierny. Nawet w żywieniu dzieci z rodzinną hipercholesterolemią nie zaleca się wykluczenia jajek, ale raczej innych produktów będących źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych i typu trans.
Soki można podawać dzieciom bez ograniczeń (bo są zdrowe)
MIT. Soki mogą być wprowadzone do diety niemowląt po ukończeniu 4 miesiąca życia gdy są karmione sztucznie, natomiast niemowlęta na pokarmie kobiecym nie powinny dostawać soków do 7 m. życia. Zalecane są soki wyłącznie przecierowe, bez dodatku cukru.
W diecie niemowląt soki nie powinny służyć zaspokajaniu pragnienia i zastępować wody. Zalecana ilość to nie więcej niż 150 ml dziennie (przy czym soki i owoce liczone są w jednej racji pokarmowej). Soki należy podawać łyżeczką, a także unikać podawania ich pomiędzy posiłkami oraz w nocy. Kwasy owocowe niszczą szkliwo i przyspieszają procesy próchnicze.
Kobieta w czasie ciąży może jeść za dwoje
MIT. Prawidłowe zdanie brzmi: jedz dla dwojga a nie za dwoje. Średni przyrost masy ciała w ciąży powinien wynosić 10-12kg. Istnieją dowody, że nadmierny przyrost masy ciała podczas ciąży zwiększa ryzyko długoterminowej nadwagi/otyłości u matki ale też u dziecka. Wzrasta u nich ryzyko różnych powikłań; u matki- obrzęki nóg, żylaki, hemoroidy, cukrzyca ciążowa, nadciśnienie, bóle kręgosłupa, poród przedwczesny.
Natomiast dzieci matek otyłych, których sposób żywienia opierał się na dużym udziale żywności przetworzonej, kalorycznej np. typu Fast food, mają nadmierny apetyt. Wynika to prawdopodobnie z przeprogramowania u dzieci podczas ich życia płodowego, mózgowych ośrodków regulujących łaknienie.
Suplementacja preparatami kwasu foliowego jest niezbędna przed i w czasie ciąży
FAKT. Wyższe zapotrzebowanie na kwas foliowy już od wczesnych tygodni ciąży wymaga stałej suplementacji tym preparatem. Jest to niezmiernie ważne w profilaktyce wad cewy nerwowej u płodu.
Spożycie kwasu foliowego, nawet przy zwiększeniu spożycia produktów bogatych w kwas foliowy (szpinak, szparagi, kalafior, brukselka, brokuły, jaja, sałata) jest niewystarczające.
W tym przypadku nawet kobieta bardzo dobrze odżywiająca się nie powinna rezygnować z suplementacji kwasem foliowym. Rekomendowana suplementacja kwasem foliowym wynosi 0,4 mg/dobę (do 12 tygodnia ciąży włącznie).
- Czy dzieciom nie wolno jeść soli?
Okres poprzedzający pojawienie się w rodzinie niemowlęcia zupełnie zmienia sposób patrzenia na świat młodych kobiet i ich bliskich. W tym czasie pojawia się wiele wątpliwości dotyczących tego, co robić, by jak najlepiej przystosować się do nowej sytuacji. Wszyscy chcieliby przychylić nieba przyszłym mamom i ich maleństwom, ale nie zawsze dobre rady mają uzasadnienie medyczne i są korzystne dla zdrowia.
Ilość kalorii spalanych podczas rodzenia dziecka jest porównywalna z energią, którą potrzebujemy na przebiegnięcie maratonu
- Czy można biegać w czasie ciąży?
- Ilość kalorii spalanych podczas rodzenia dziecka jest porównywalna z energią, którą potrzebujemy na przebiegnięcie maratonu - przekonuje Anna Lewandowska, prowadząca warsztaty Healthy Mama.
- Wysportowana kobieta, która przed ciążą prowadziła aktywny tryb życia, może pozwolić sobie na ruch, ale zawsze powinna mieć na uwadze zdrowie niemowlęcia, które ma przyjść na świat. Ekstremalne ćwiczenia i wyczynowe treningi nie wchodzą w grę. Nawet zbyt wysokie unoszenie ramion, może wtedy powodować problemy.
Nie ma jednak powodu, by zupełnie rezygnować z jakiejkolwiek aktywności w czasie ciąży. Oczywiście musimy wprowadzić pewne zmiany do naszego zestawu ćwiczeń. Dużo korzyści może nam przynieść uprawianie jogi. Warto też rozważyć stosowanie gum treningowych i wykonywanie łagodnych ćwiczeń rozciągających.
- Niektóre panie mogą sobie pozwolić na bieganie w umiarkowanym tempie nawet w II trymestrze, choć oczywiście jogging nie jest dla każdego i nie w trakcie całej ciąży. Warto jednak zadbać o ruch w tym okresie, by lepiej znosić obciążenie organizmu, zmniejszyć pojawiające się wtedy obrzęki i szybciej wrócić do formy po okresie połogu - dodaje mistrzyni świata w karate i ambasadorka marki Philipiak Milano.
- Przez dziesięć lat w ramach kampanii społecznej przebadaliśmy dziesiątki tysięcy kobiet, a w całej Polsce oraz zorganizowaliśmy setki szkoleń. W samym tylko 2015 roku przeprowadziliśmy badania USG ponad tysiąca młodych mam.
W oparciu o te doświadczenie mogą stwierdzić, że młode mamy często ulegają obiegowym opiniom na temat zdrowia i nie próbują ich weryfikować. Niech dobitnym przykładem będzie przeświadczenie na temat szkodliwości USG.
Wiele z młodych mam nie przeprowadza go z powodu strachu. Tymczasem właśnie badania USG mogą wspomóc wczesną diagnostykę płodu - mówi Odeta Moro, Prezes Fundacji Szczęśliwe Macierzyństwo.
Czy suplementacja kwasu foliowego jest niezbędna w trakcie ciąży?
- Suplementacja kwasu foliowego jest szczególnie ważna w profilaktyce wad cewy nerwowej u płodu. Oprócz spożywania takich produktów jak szpinak, szparagi, kalafior, brukselka, czy brokuły, niezbędne jest przyjmowanie preparatów zawierających kwas foliowy - przekonuje dr Agnieszka Kowalik - specjalistka w dziedzinie zdrowego odżywiania, ekspertka Rady Naukowej Twoja Klinika Pierwsza Ogólnopolska Sieć Klinik Dietetycznych.
