Zmęczenie i podenerwowanie prowadzą do rozregulowania układu hormonalnego, zaburzeń wchłaniania substancji odżywczych i upośledzenia odporności. Utrzymujący się stan napięcia psychicznego uniemożliwia także autonomicznemu układowi nerwowemu kontrolowanie pracy organów wewnętrznych, ponieważ organizm cały czas działa w trybie "uciekaj albo walcz", który powinien się włączać tylko w sytuacji zagrożenia. Jeśli mechanizm "uciekaj albo walcz" działa stale, dochodzi do przekroczenia możliwości adaptacyjnych naszego ciała, czego pierwszym objawem jest choroba1.
Okazuje się, że właśnie brak odpoczynku, pośpiech i nerwy towarzyszące nam każdego dnia mogą stać się przyczyną cukrzycy, otyłości, choroby Alzheimera, depresji, chorób serca i układu krążenia, astmy i zaburzeń żołądkowo-jelitowych2. Wymienione choroby zalicza się do cywilizacyjnych ze względu na częstość i zasięg ich występowania. Co gorsza, towarzyszące im objawy łączą się w zespoły chorobowe o bardzo złożonym przebiegu, trudne do zdiagnozowania. Zapobiegajmy więc im... relaksując się.
Relaks z treningiem autogennym Schultza i medytacją
Jedną z najbardziej znanych metod relaksacji jest wykorzystujący elementy filozofii Dalekiego Wschodu trening autogenny Schultza, który za pomocą autosugestii pomaga zapanować nad ciałem, w tym jego ciepłotą, pracą serca i oddechem3. Z kolei pochodząca z Chin medytacja zen pozwala na kontrolowanie myśli i emocji, czego skutkiem jest uwolnienie się od rozpamiętywania przeszłości i martwienia o przyszłość4. Wyciszająco na umysł działa także praktyka uważności - mindfulness pozwala uspokoić rozbiegany umysł i nabrać dystansu do rzeczywistości. Również joga, choć kojarzona jest głównie z ćwiczeniami fizycznymi, stanowi formę medytacji, uspokaja umysł i pozwala odzyskać równowagę wewnętrzną. Pozycje jogi, asany, usprawniają pracę narządów wewnętrznych i przepływ krwi w organizmie5.
Pranajama, technika jogi służąca spowolnieniu i zrytmizowaniu oddechu, to sposób na dotlenienie ciała i uregulowanie ciśnienia krwi6. Osoby wierzące mogą odnaleźć spokój podczas modlitwy. Towarzyszące jej skupienie jest uważane za jedną z technik medytacji.
Odpoczynek w ruchu
Stres szkodzi nie tylko psychice. Odciska również swoje piętno w naszym ciele, które instynktownie przyjmuje pozycje obronne, co nadwyręża zarówno mięśnie, jak i kręgosłup. Często pojawiają się również bóle głowy, będące wynikiem ciągłego skurczu mięśni szyi i barku. Jak temu zaradzić? Należy ćwiczyć, ponieważ nie tylko usuniemy w ten sposób napięcie mięśni i dotlenimy organizm, lecz również zwiększymy wytwarzanie serotoniny - hormonu, który wyzwala uczucie szczęścia i poprawia samopoczucie, a ponadto... uwalnia od chęci na słodkie przekąski. Zaleca się regularne bieganie, ćwiczenia na siłowni, fitness czy spacery7.
Z kolei ćwiczenia tai chi i qi gong, polegające na wykonywaniu harmonijnych ruchów, pomagają zapanować nad emocjami. Oba systemy wpływają regulująco na poziom hormonów i ciśnienie tętnicze, a także poprawiają trawienie oraz krążenie krwi8.
Muzyka, która odpręża i uzdrawia
Już na przełomie X i XI w. benedyktyński mnich Guido d’Arezzo opisał, jak na organizm ludzki wpływają dźwięki solfeżowe. W latach 70. ubiegłego wieku amerykański lekarz Joseph Puleo przyporządkował im konkretną częstotliwość i wyjaśnił, jak działają na ludzkie ciało. Tak narodziła się muzyka solfeżowa, której wibracje regulują pracę organizmu. Dźwięki te mogą poprawiać samopoczucie, uśmierzać ból, uwalniać od stresu, wpływać uzdrawiająco na ciało, a nawet pomóc w osiągnięciu wyższego poziomu duchowego. To właśnie z nich korzystali wielcy twórcy, Mozart i Beethoven, których dzieła od lat wykorzystywane są w muzykoterapii9.
Wibroterapia zmniejsza napięcie
Prawie 25% pracowników z państw UE skarży się na bóle kręgosłupa, a 22% na bóle mięśniowe. Bardzo często dokuczają one również emerytom i rencistom, których z roku na rok przybywa wskutek starzenia się społeczeństw. Zabiegi wibroterapii, z których można skorzystać w gabinetach medycyny naturalnej, zmniejszają napięcie mięśni i ścięgien, co ogranicza doznania bólowe i sprzyja relaksowi. Wibroterapia oddziałuje też bezpośrednio na układ nerwowy, hamując aktywność neuronów w receptorach znajdujących się w rdzeniu kręgowym10.
W zrelaksowaniu się pomagają również aplikacje na telefonach komórkowych. Szum morza, śpiew ptaków lub dźwięk padającego deszczu, podobnie jak obrazy zachodu słońca czy zielonego lasu, wyciszają i koją nerwy. Oderwanie się na 30 sekund od trosk i zatopienie w aplikacji pomaga odzyskać równowagę i wyciszyć negatywne emocje. Nic jednak nie zastąpi bezpośredniego kontaktu z przyrodą!
Chiropraktyka relaksuje ciało
Siedzący tryb życia i stres dnia codziennego odciskają swoje piętno na postawie naszego ciała. Utrwala się nieprawidłowe ustawienie kręgosłupa, mięśnie zastygają w przykurczach, a ucisk na nerwy sprawia, że nieustannie odczuwamy ból. Rzutuje to na cały organizm, zakłóceniu ulega praca wielu narządów wewnętrznych. Tym, czego wtedy potrzebujemy, jest terapia manualna, zwana również chiropraktyką lub kręgarstwem. Działania terapeuty nie ograniczają się do odpowiedniego ustawienia naszego kręgosłupa. Aby przywrócić prawidłową postawę ciała, musi on także rozluźnić przykurczone mięśnie i przywrócić stawom ich prawidłową ruchomość. Pacjentami chiropraktyków zostają również osoby, które w nieumiejętny sposób, bez pomocy trenera, korzystają z siłowni lub fitnessu, co pogłębia ich problemy zdrowotne.
Przywrócenie fizjologicznej postawy i odpowiedniego napięcia mięśniowego poprawia ukrwienie i odżywienie tkanek. Uwalnia także nerwy od ucisku powodującego ból. Wprawne dłonie chiropraktyka w nieinwazyjny sposób zmieniają ustawienia kręgów, a nawet przywracają prawidłowe położenie krążkom międzykręgowym, co może ustrzec pacjentów przed uszkodzeniami nerwów i operacją kręgosłupa. Zabieg poprzedza zwykle masaż, który rozgrzewa i rozciąga tkanki. Aby odczuć pozytywną zmianę, potrzebna jest zwykle seria zabiegów. Po każdym z nich poczujemy się lepiej, ból będzie stopniowo ustępował, a odpowiednio ustawiony kręgosłup przestanie w końcu doskwierać - ciało się zrelaksuje. Tak usprawniony narząd ruchu pozwoli nam zarówno efektywnie pracować, jak i relaksować się, co poprawi także nasze samopoczucie psychiczne.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3341916/
- https://www.webmd.com/balance/stress-management/features/10-fixable-stress-related-health-problems#1
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12001885
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19422285
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22022122
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22022122
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3448908/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20594090
- https://attunedvibrations.com/solfeggio/
- Sang-Soo K., Sung-Bum J., Gi Duck P., (2015#vitpub532) #532 Changes in stress hormone levels with the application of Vibrations before resistance exercises at different intensities. Journal of physical therapy science, 27(9):2845–2747. doi:10.1589/jpts.27.2845