Płatki jaglane – właściwości i przepisy

Popularne płatki jaglane i kasza jaglana powstają z różnych gatunków prosa – zboża znanego od czasów neolitycznych. Najczęściej jest to proso zwyczajne (Panicum miliaceum). Płatki jaglane nie tylko są dodatkiem do pysznych dań, ale też dostarczają nam niezbędnego do prawidłowej pracy jelit błonnika i nie zawierają glutenu – są więc bezpieczne dla osób z celiakią.

Płatki jaglane - właściwości

Nasiona prosa mogą mieć różne kolory, od białego, przez pomarańczowy i czerwony, aż do czarnego. Składają się one w 62-68% ze skrobi, są też źródłem witaminy B. Jeśli chodzi o trójglicerydy, najczęściej występującymi kwasami tłuszczowymi są kwas linolowy (60%), a następnie kwas oleinowy (14%)¹.
Należy jednak pamiętać, że płatki jaglane nie muszą mieć dokładnie takiej samej zawartości składników jak proso. Zauważono np., że mogą one zawierać mniej tłuszczu i węglowodanów, ale za to więcej błonnika, co może wynikać z procesów związanych z wytwarzaniem płatków jaglanych. Istotnie wzrasta też w płatkach zawartość żelaza, za co jednak prawdopodobnie odpowiada zanieczyszczenie produktu podczas wytwarzania go².

Wciąż jednak warto sięgnąć po płatki jaglane ze względu na ich skład. Przykładowa jedna porcja (ok. 30 g) płatków jaglanych dostarcza:

• 2,25 g białka,
• 0,13 g tłuszczu,
• 0,13 g minerałów (w tym cynku i fosforu),
• 9,67 mg żelaza³

Płatki jaglane a dieta

Płatki jaglane są dobre dla osób z celiakią, ponieważ proso nie zawiera glutenu. Docenią je więc również osoby z nieceliakalną wrażliwością na gluten. Ze względu na wysoką zawartość błonnika, płatki jaglane to doskonałe naturalne wsparcie dla jelit i całego układu pokarmowego. Indeks glikemiczny płatków jaglanych jest średni (51-61), jednak rekompensuje go wysoka zawartość błonnika.
Płatki jaglane są bezpieczne dla niemowląt – rozgotowane i zblendowane np. z gotowanym jabłkiem można podawać już na początku rozszerzania diety².

Przy jakich dolegliwościach pomagają płatki jaglane?

Brakuje badań poświęconych dobroczynnym właściwościom płatków jaglanych, natomiast dokładnie przestudiowano skład nasion prosa oraz ich wpływ na zdrowie człowieka. Proso:

• wspomaga walkę z cukrzycą i otyłością, dzięki wysokiej zawartości błonnika,
• obniża ryzyko chorób serca poprzez poprawę metabolizmu cholesterolu i obniżenie stężenia białka C-reaktywnego (CRP) we krwi,
• zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwory dzięki fenolom, które zapobiegają peroksydacji lipidów w liposomach,
• hamuje procesy starzenia i wspiera gojenie ran,
• zapobiega chorobom oczu dzięki obecności polifenoli i flawonoidów,
• wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze⁴.

W pewnym badaniu stwierdzono nawet, że białko prosa może w niektórych przypadkach zatrzymywać postępujące uszkodzenie wątroby¹.

Płatki jaglane - zastosowanie

Płatki jaglane doskonale sprawdzą się jako śniadanie: z mlekiem bądź jogurtem i orzechami, świeżymi owocami czy nasionami. Mogą też okazać się ciekawą (i zdrowszą!) alternatywą dla tradycyjnej panierki. Co ciekawe, można je spożywać również na surowo, dlatego też warto włączyć je w menu jako przekąskę w ciągu dnia – również u młodszych członków rodziny. Ciasteczka zrobione z płatków jaglanych nie wymagają pieczenia, a jedynie „kleju” w postaci np. miodu lub rozpuszczonej, najlepiej gorzkiej czekolady.

Jak zrobić płatki jaglane?

Płatki jaglane możemy w bardzo prosty zrobić samodzielnie w domu, a potem stosować je jako zdrową alternatywę dla tradycyjnych płatków śniadaniowych.

Składniki:

• 1 szklanka ziaren jagły (prosa)

Sposób przygotowania:

Przygotowanie ziaren jagły: Zacznij od przepłukania ziaren jagły pod bieżącą wodą, aż woda będzie klarowna. To pomoże usunąć naturalne saponiny, które mogą nadawać jagle gorzkawy smak.

Suszenie ziaren: Rozłóż przepłukane ziarno na czystej ściereczce lub papierze do pieczenia i pozostaw do wyschnięcia. Może to potrwać kilka godzin, ale można przyspieszyć proces, używając suszarki do włosów na niskim ustawieniu.

Przygotowanie do pieczenia: Przedgrzej piekarnik do 180 stopni Celsjusza. Rozłóż wysuszone ziarno jagły na blasze do pieczenia wyłożonej papierem do pieczenia. Staraj się, aby ziarna nie były na sobie, rozkładając je równomiernie.

Pieczenie: Piecz ziarna w piekarniku przez około 15-20 minut, lub do momentu, aż ziarna zaczną pękać i będą miały złoty kolor. Pamiętaj, aby co kilka minut mieszać ziarna, aby zapewnić równomierne pieczenie.

Schładzanie i przechowywanie: Po wyjęciu z piekarnika pozwól ziarnom całkowicie ostygnąć. Przechowuj je w szczelnie zamkniętym pojemniku, aby zachować świeżość.

Płatki jaglane mogą być używane jako dodatek do muesli, jogurtu, jako baza do owsianki, a także do pieczenia.

Przepis na ciasteczka z płatków jaglanych

Ciasteczka z płatków jaglanych z dodatkiem orzechów i suszonych owoców to doskonała przekąska na każdą porę dnia!

Składniki:

• 2 szklanki płatków jaglanych
• 1 szklanka mieszanki orzechów (np. orzechy włoskie, migdały, nerkowce)
• kilka kostek posiekanej gorzkiej czekolady (opcjonalnie)
• 1/2 szklanki suszonych owoców (np. żurawina, morele, rodzynki)
• 1/2 szklanki miodu lub syropu klonowego
• 1/2 szklanki masła orzechowego
• 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego

Sposób przygotowania:

Orzechy drobno posiekaj, a suszone owoce pokrój na małe kawałki. W małym garnku na średnim ogniu podgrzewaj miód (lub syrop klonowy) i masło orzechowe, mieszając, aż składniki się połączą. Zdejmij z ognia i dodaj ekstrakt waniliowy.

W dużej misce wymieszaj płatki jaglane, posiekane orzechy, suszone owoce i czekoladę, jeśli jej dodajesz. Następnie wlej do nich ciepłą mieszankę miodu i masła orzechowego. Wymieszaj wszystko dokładnie, aby płatki jaglane były dobrze pokryte.

Przygotuj blachę do pieczenia i wyłóż ją papierem do pieczenia. Za pomocą łyżki lub dłoni formuj małe ciasteczka i układaj je na blasze. Piecz ciasteczka w piekarniku nagrzanym do 180 stopni Celsjusza przez około 15-20 minut, aż będą złote.

Po wyjęciu ciasteczek z piekarnika pozostaw je do ostygnięcia na blasze. Wtedy staną się bardziej kruche. Można je przechowywać w szczelnym pojemniku do tygodnia, ale prawdopodobnie znikną z niego dużo szybciej!