Czym jest laktoferyna?
Laktoferyna to glikoproteina, czyli białko wytwarzane przez komórki nabłonków naszego organizmu. Jej cechą charakterystyczną jest to, że reguluje w organizmie wchłanianie żelaza, mikroelementu niezbędnego w wielu szlakach metabolicznych, w tym oddychaniu komórkowym.
W sposób naturalny występuje ona m.in. we łzach, ślinie, mleku, wydzielinie śluzówki jelit i dróg oddechowych. Podstawowym źródłem laktoferyny w diecie jest mleko krowie.
Co ciekawe, białko to wykazuje odporność na wysokie temperatury, dlatego zachowuje aktywność także w przetworach mlecznych. Warto zaznaczyć, że laktoferyna krowia jest niemal identyczna z wytwarzaną w naszym organizmie, dlatego doskonale się wchłania i jest łatwo przyswajalna1.
Można przyjmować ją także w postaci suplementów diety, znajdziemy ją też w preparatach zawierających colostrum, czyli siarę. Dlaczego to właśnie organizm kobiety potrzebuje jej najbardziej?
Właściwości lecznicze laktoferyny
Laktoferyna wspiera odporność
Comiesięczne zmiany poziomu hormonów regulujących cykl menstruacyjny nie pozostają bez wpływu na układ immunologiczny. Powodują one, że kobiety w trakcie miesiączki i krótko po niej są osłabione i mają nieco obniżoną odporność. Jest to także wynik utraty krwi, a wraz z nią białych krwinek.
Nie bez powodu laktoferyna wydzielana jest na powierzchnię błon śluzowych dróg oddechowych i przewodu pokarmowego. Są to bowiem te miejsca, które stanowią pierwszą linię obrony przed patogenami i blokują im drogę do naszego organizmu.
Jak wykazały badania brytyjskich naukowców z University of Liverpool, laktoferyna obecna na błonach śluzowych niszczy bakterie i utrudnia im przyleganie do komórek oraz uwrażliwia je na działanie antybiotyków.
Wiążąc zaś żelazo w miejscu wnikania drobnoustrojów, pozbawia je tego niezbędnego do namnażania się składnika, a tym samym zapobiega infekcji2.
Badania wykazały także, że laktoferyna działa przeciwwirusowo, okazała się nawet skuteczna w zwalczaniu wirusa SARS-CoV-2. Naukowcy z University of Michigan Medical School (USA), badający dostępne leki i substancje o działaniu przeciwwirusowym, dowiedli, że to właśnie laktoferyna najefektywniej zwalczała koronawirusa.
Okazało się, że blokuje ona jego wnikanie do wnętrza komórek, co jest kluczowe dla dalszego namnażania się patogenu, a także hamuje jego replikację w zaatakowanych już komórkach.
Laktoferyna pobudza także aktywność limfocytów NK odpowiedzialnych za zwalczanie infekcji wirusowych, jednocześnie zapobiegając nadmiernemu pobudzeniu układu odpornościowego, które mogłoby spowodować niekontrolowany wyrzut cytokin, czyli tzw. burzę cytokin, odpowiedzialną m.in. za ciężki przebieg zakażenia koronawirusem3.
Laktoferyna — ochrona przed nowotworami
Według przewidywań European Cancer Information System (ECIS) w 2021 r. zapadnie na raka ok. 200 tys. Polaków, a za 29% przypadków zachorowania będzie odpowiadał rak piersi, z którym walkę przegra aż 16,5% pacjentek.
U kobiet stosunkowo często diagnozuje się również raka płuc i jelita grubego, a także szyjki macicy i jajnika – nowotwory uważane za hormonozależne, czyli takie, w których patogenezie odgrywają rolę żeńskie hormony płciowe4.
Z badań przeprowadzonych przez włoskich naukowców z University of Molise wynika, że laktoferyna wiąże żelazo potrzebne komórkom nowotworowym do wzrostu. Już na początku choroby, kiedy mamy do czynienia z pierwszymi zmienionymi nowotworowo komórkami, pobudza ona wyspecjalizowane frakcje limfocytów do bezpośredniego ich zwalczania, zwiększając tym samym szanse na wyleczenie.
Ponadto laktoferyna, wyciszając niektóre geny kluczowe dla wzrostu guzów, przyczynia się do hamowania podziałów komórek i zapobiega rozwojowi naczyń krwionośnych w ich obrębie, co spowalnia postęp choroby i przeciwdziała powstawaniu przerzutów.
Z kolei kobiety, które już walczą z nowotworami i poddawane są chemio- czy radioterapii, jeśli przyjmują laktoferynę, w mniejszym stopniu odczuwają skutki uboczne leczenia5.
Laktoferyna a ciąża
Przyszłe mamy powinny zwrócić szczególną uwagę na ilość laktoferyny w diecie. Naukowcy z University of Rome La Sapienza (Włochy) dowiedli, że białko to reguluje wchłanianie żelaza we krwi, co zapobiega bardzo częstej w drugim trymestrze ciąży anemii i przyspiesza rekonwalescencję po porodzie, szczególnie jeśli był trudny i przebiegał z utratą dużej ilości krwi.
Laktoferyna chroni także przed infekcjami, w tym intymnymi, na które kobiety ciężarne są z powodu zmian hormonalnych bardzo podatne. Białko to hamuje także dojrzewanie szyjki macicy, co zapobiega przedwczesnym porodom i przyczynia się do zwiększenia masy urodzeniowej noworodków6.
Dodajmy, że laktoferyna, która wraz z mlekiem mamy trafia do przewodu pokarmowego noworodka, zapewnia mu odpowiednią dawkę żelaza, a ponadto reguluje skład flory bakteryjnej jelit i poprawia funkcjonowanie śluzówki, co ma kluczowe znaczenie dla odporności malucha i zapobiega groźnym biegunkom.
Jest to bardzo ważne w przypadku wcześniaków, szczególnie zagrożonych wystąpieniem zaburzeń trawienia i sepsą – bakterie łatwo przenikają przez niedojrzały jeszcze nabłonek7.
Laktoferyna pomaga zachować szczupłą sylwetkę
Plagą naszych czasów stało się niealkoholowe stłuszczenie wątroby, choroba diagnozowana u coraz młodszych osób, a będąca z reguły wynikiem nieprawidłowej diety i siedzącego trybu życia. Często towarzyszy ona otyłości, a także zaburzeniom hormonalnym u kobiet, takim jak niedoczynność tarczycy czy drobnotorbielowate zwyrodnienie jajników (PCOS).
Jak wykazały badania przeprowadzone na Pusan National University (Korea Południowa), laktoferyna zapobiega nadmiernemu gromadzeniu się tłuszczów w wątrobie8.
Z kolei naukowcy z Research and Development Headquarters (Japonia) dowiedli, że chroni ona przed stłuszczeniem wątroby i gromadzeniem się tłuszczu trzewnego, który upośledza pracę narządów, a ponadto obniża poziom trójglicerydów i cholesterolu we krwi.
Dlatego laktoferyna uważana jest za składnik pokarmowy, który koniecznie powinien znaleźć się w diecie kobiet borykających się z nadwagą, szczególnie brzuszną. Dzięki niej można bowiem lepiej kontrolować masę ciała. Nie bez znaczenia jest także zdrowie wątroby, która jest narządem kluczowym w regulacji poziomu hormonów w organizmie9.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5198036/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7271924/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7302203/
- https://zdrowie.pap.pl/byc-zdrowym/na-jakie-nowotwory-najczesciej-choruja-polacy
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7175311/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16936810/
- http://mavipuro.pl/jourarch/PN2018024.pdf
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29975946/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23391533/