Fitoterapia pomaga przy boreliozie

Przewlekłe, nierozpoznane zakażenie krętkami Borrelia samo w sobie oznacza długotrwałą walkę o powrót do zdrowia, a kiedy towarzyszą mu inne choroby, leczenie jest jeszcze trudniejsze.

Artykuł na: 9-16 minut

Borelioza to najczęstsza choroba wywoływana przez kleszcze. Trafnej diagnozy nie ułatwia fakt, że podstawowy jej objaw, czyli rumień wędrujący, pojawia się w ciągu 3-32 dni zaledwie w 1/3 przypadków. W tym samym czasie u wszystkich chorych krętki Borrelia burgdoferi (BB) przenikają do węzłów chłonnych lub - za pośrednictwem krwi - do stawów, mózgu i mięśni1. To dlatego choroba ma charakter wieloukładowy i wielopostaciowy.

Jak wyglądają pierwsze objawy boreliozy?

Początkowe objawy - gorączka, poty, dreszcze, fale gorąca, zmęczenie, ociężałość, dolegliwości stawowe, drętwienie kończyn lub tylko palców, bóle i skurcze mięśni, tiki, kołatanie serca, skoki ciśnienia, problemy z koncentracją - przypominają przeziębienie lub przemęczenie, stąd często bywają bagatelizowane. To błąd, ponieważ przewlekła faza boreliozy oznacza dużo poważniejsze problemy. Dochodzi w niej do zmian narządowych o charakterze neurologicznym lub reumatologicznym. Późna postać choroby z Lyme i tzw. zespół poboreliozowy (Post Lyme Syndrom, PLS) powodują przewlekłe zaburzenia poznawcze, zmęczenie, zesztywnienie i ból mięśni2.

Serologiczne badania diagnostyczne

Poszukiwanie boreliozy opiera się na wykrywaniu wytworzonych przez chorego przeciwciał skierowanych przeciwko krętkom BB. Ponieważ pojawiają się one w organizmie po 4-6 tygodniach od kontaktu z kleszczem, testy należy wykonywać dopiero po tym okresie. EUCALB (European Union Concerted Action on Lyme Borreliosis) zaleca dwustopniową diagnostykę boreliozy1:

1. Test ELISA Przy zastosowaniu tego badania chorobę z Lyme stwierdza się, kiedy ilość przeciwciał w płynie mózgowo- rdzeniowym wynosi powyżej 5 BBU/ml1. Jest to najszybsza i najtańsza metoda diagnostyczna, obarczona jednak największym ryzykiem fałszywego wyniku, który pojawia się nawet w 70% przypadków. ELISA daje wyniki fałszywie pozytywne m.in. dlatego, że identyfikuje przeciwciała globalnie, tzn. bez rozróżnienia ich swoistości.

2. Test Western Blot Uznaje się go za sposób eliminowania fałszywie pozytywnych i granicznych wyników testu ELISA2. Jest nieco dokładniejszy, ponieważ używa się w nim pojedynczych fragmentów krętka BB (tzw. prążków). Niestety, ten test również nie jest jednoznaczny, ponieważ prążki obecne w krętku BB mogą pochodzić także z innych bakterii.

Źródła: 1 Pol. Arch. Med. Wewn., 2008; 118: 314-317; 2 Przew. Lek., 2001; 68: 86-89.

Jak wygląda leczenie boreliozy?

Terapia późnych postaci boreliozy i zespołu poboreliozowego wywołuje dziś spore kontrowersje. Przewlekłe zakażenie BB powoduje chroniczny ból, zaburzenia poznawcze i zmęczenie, utrzymujące się mimo zabicia krętków antybiotykiem3. Według Amerykańskiej Akademii Neurologii chorzy z rozpoznanym PLS nie reagują poprawą na kolejne dawki antybiotyku.

Innego zdania są eksperci z ILADS, według których borelioza wymaga długotrwałej, nawet kilkumiesięcznej terapii. Podkreślają oni, że wieloaspektowa terapia musi uwzględniać objawy PLS (ból, stan zapalny, depresja). Przykładowo przy dolegliwościach ze strony stawów, ale i towarzyszącym chorobie zmęczeniu, ważne są rehabilitacja i fizykoterapia, które pomogą uwolnić pacjenta od bólu i kurczu mięśni poprzez masaże i nagrzewanie, zwiększając zakres ruchów oraz likwidując zesztywnienie4. Co więcej, przewlekła antybiotykoterapia sprzyja rozwojowi grzybic o bardzo ciężkim przebiegu, stąd ważna jest ich profilaktyka (m.in. dieta przeciwgrzybicza, obfitująca w pokarmy, które nie podnoszą poziomu cukru we krwi, jogurt naturalny, kefiry i probiotyki, a wykluczająca węglowodany).

Jaką dietę stosować przy boreliozie?

Żywienie osób z boreliozą wymaga jeszcze innych istotnych składników. Ważna jest dieta bogata w kwasy omega-6 i omega-3, witaminy D, A, E, C i B12 oraz magnez. Pacjent z niedoborem witamin, nieaktywny fizycznie i spożywający alkohol nie ma szans na całkowite wyleczenie, ponieważ czynniki te wpływają na funkcjonowanie układu immunologicznego, którego sprawne działanie jest jednym z istotniejszych elementów walki z zakażeniem.

Trzeba też pamiętać, że długotrwałe stosowanie antybiotyków może upośledzić przyswajanie witamin z pożywienia, dlatego pacjentom zaleca się stosowanie suplementów. Podobnie jest w przypadku składników budujących chrząstkę (jak cynk, miedź, selen, kwas krzemowy i limonowy). Krętki BB pozyskują bowiem energię z kolagenów, rozmiękczają tkankę chrzęstną i pobierają z niej substancje odżywcze, zmniejszając ich zasoby dla organizmu.

Warto również sięgać częściej po przeciwutleniający resweratrol (obecny w czerwonych winogronach), koenzym Q10 (jego niedobór zwiększa podatność na infekcję) oraz glutation niezbędny do samooczyszczenia organizmu.

sałatka
Oprócz warzyw, do diety warto włączyć soki z warzyw, pieczywo z pełnego przemiału i inne produkty pełnoziarniste.

Fitoterapia - ziołowe wsparcie przy boreliozie

Fitoterapia to dobra opcja wspomagania procesu leczenia. Jakie zioła pomagają przy boleriozie?

  • jeżówka (Echinacea), która działa antybakteryjnie, przeciwzapalnie i wzmacniająco,
  • rdestowiec japoński, szczęść pospolita, czystek, chinina z Ghany
  • dzika róża, czarna porzeczka, rokitnik zwyczajny - rośliny z dużą dawką witaminy C,
  • pokrzywa, krwawnik, skrzyp polny i liście brzozy5 - zioła odtruwające.

Najnowszym odkryciem w tej dziedzinie jest artemizyna - związek wyizolowany z bylicy rocznej (Artemisia annua). Na bazie tej rośliny Chinka Tu Youyou opracowała naturalny lek na malarię, który okazał się na tyle skuteczny, że w 2015 r. badaczka otrzymała za niego Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny. Zwalczanie malarii to podstawowa właściwość bylicy rocznej, wykorzystywana w medycynie chińskiej od ponad 2 tys. lat. Dzięki badaniom naukowym dziś pozyskiwana z niej artemizyna i jej pochodne z powodzeniem zastępują chininę, na którą uodporniły się drobnoustroje wywołujące tę chorobę. Jednocześnie dalsze prace pokazały, że Artemisia annua hamuje również rozwój pasożytów z rodzaju Babesia, dlatego może być skuteczna w leczeniu babeszjozy6.

Groźne koinfekcje boreliozy

Dlaczego nowo odkryte właściwości bylicy rocznej są tak istotne? Ponieważ u osób chorych na boreliozę bardzo często występuje zjawisko jednoczesnego zakażenia innymi patogenami przenoszonymi przez kleszcze. Pojawienie się tych dodatkowych chorób, określane mianem koinfekcji, oznacza znacznie bardziej dotkliwe objawy i trudniejsze leczenie. Szczególnie częste są w tym przypadku zakażenia krętkami Babesia, które wywołują właśnie babeszjozę. Badania epidemiologiczne wskazują, że nawet u 66% pacjentów z boreliozą występuje jednocześnie ta choroba, w objawach przypominająca malarię7. Taka sytuacja stanowi duże wyzwanie terapeutyczne, ponieważ boreliozę leczy się antybiotykami, na które nie reagują krętki Babesia. Stąd roślinny lek może okazać się cennym uzupełnieniem terapii.

Z boreliozą mogą współwystępować również inne choroby: kleszczowe zapalenie mózgu (atakujące ośrodkowy układ nerwowy, powodujące ostry stan zapalny opon i mózgu), ludzka anaplazmoza granulocytarna (w której bakterie upośledzają funkcjonowanie neutrofilów - białych krwinek chroniących organizm przed stanami zapalnymi) czy bartoneloza (wywołujące ją pałeczki Bartonelli atakują erytrocyty i komórki śródbłonka naczyń krwionośnych, a w poważniejszych przypadkach powodują zapalenie wsierdzia, mięśnia sercowego lub mózgu).

W takich przypadkach również pojawiają się trudności terapeutyczne, ponieważ nie istnieją uniwersalne antybiotyki, które byłyby w stanie pokonać wszystkie drobnoustroje. Przykładowo leki stosowane w terapii boreliozy lub babeszjozy są bezskuteczne w przypadku bartonelozy - wówczas konieczne jest skojarzone leczenie różnymi antybiotykami8. Przy koinfekcjach szczególnie istotne są również wspomniane zasady żywienia i suplementacji, a także wsparcie ziołowe. Walka z zakażeniami na wielu frontach znacząco zwiększa szanse na wygraną.

Powikłania, których lepiej uniknąć

Szybkie i prawidłowe postawienie diagnozy w przypadku chorób odkleszczowych jest bardzo ważne również ze względu na groźne dla życia powikłania.

Nawet u 25-50% pacjentów z kleszczowym zapaleniem mózgu mogą pojawić się trwałe niedowłady kończyn, uszkodzenie słuchu, porażenie nerwów czy zaburzenie funkcji móżdżku1. U wielu pacjentów choroba pozostawia również zaburzenia depresyjne, podatność na otępienie, nadmierną pobudliwość nerwową, drażliwość czy zaburzenia snu, pamięci i koncentracji, które obserwuje się nawet 5 lat po jej przebyciu2.

Podobnie późna postać choroby z Lyme i zespół poboreliozowy powodują przewlekłe zaburzenia poznawcze, zmęczenie, zesztywnienie i ból mięśni3. Ich pozbycie się może wymagać nawet kilkudziesięciu miesięcy terapii. Ponadto infekcja BB może być bezpośrednio związana z rozwojem powikłań kardiologicznych: u prawie 33% pacjentów z niewydolnością serca wykryto obecność przeciwciał skierowanych przeciwko B. burgdorferi4. Prawdopodobnie krętki te łatwo przedostają się do serca i osierdzia, powodując ich łagodne zapalenie, a w niektórych przypadkach również trwałe uszkodzenie, które może być nawet śmiertelne.

Zagrażające życiu powikłania zdarzają się także w nielicznych przypadkach anaplazmozy. Należą do nich niewydolność oddechowa i nerek, zaburzenia neurologiczne czy hipoplazja szpiku5. Opisywane są też przypadki krwawień do światła przewodu pokarmowego oraz zaburzeń krzepnięcia krwi, zwłaszcza u osób powyżej 40. r.ż.

Źródła: 1 Scand J Infect Dis 1996; 28: 217-224'; 2 Psych Pol 1997; 31: 223-230; 3 J Clin Invest 2004; 144: 577-578; 4 Folia Cardiol Exc 2008; 3: 375-382;

5 Clin Infect Dis 2000; 31: 554-560; Clin Infect Dis 2001; 33: 676-685

Bibliografia
  • J Clin Invest 2004; 113: 1093-1101
  • J Clin Invest 2004; 144: 577-578
  • The Journal of Clinical Investigation 2004, 113 (8): 1093-1101
  • Ann. Int. Med., 2004, 144: 577-578
  • S. Wolf-Dieter, Naturalne leczenie boreliozy, Purana 2012, 113-119, 184-188
  • Parasitol Int 2010; 59: 481-486
  • Med Rodz 2014; 3: 147-151
  • Post Mikrobiol 2012; 51 (1): 47-53; Przegl Epidem 2002; 56: 399-407
Autor publikacji:
Artykuł należy do raportu
Borelioza – wszystko, co musisz o niej wiedzieć
Zobacz cały raport
Wczytaj więcej
Magazyn
O czym lekarze ci nie powiedzą
ma już 10 lat
Alicja Langsteiner
Alicja Langsteiner
Prezes i założycielka Spółki Langsteiner Sp. z o.o

W życiu i działalności biznesowej ważne są dla mnie te same wartości. Tworzenie rzeczy użytecznych, poprawiających zdrowie i komfort życia idą więc w parze ze wspieraniem rozwoju nauki. Jestem propagatorką holistycznego podejścia do zdrowia, wykorzystywania mądrości natury i siły nauki, w tworzeniu naszych produktów, suplementów diety i wyrobów medycznych. Jako laureaci licznych nagród, w tym Diamenty Forbes, Ambasador Polskiej Gospodarki czy Gazele Biznesu, cenimy współpracę z zaufanymi partnerami i odpowiedzialnymi mediami. Dlatego gościmy na łamach tego wydawnictwa.

Więcej
Ryszard Chęciński
Ryszard Chęciński
Prezes Gabinety Mumio Sp. z.o.o.

O czym lekarze Ci nie powiedzą?... na przestrzeni dziesięciolecia periodyku, okazuje się, że nie powiedzą Ci o wielu sprawach, możliwościach, lekach, sposobach, nadziejach wręcz.
W sposób jasny, przejrzysty, dostępny robi to za nich właśnie ten nasz miesięcznik. To na jego łamach dowiadujemy się, jak można z pominięciem medycyny konwencjonalnej postawić się na nogi, zapobiec schorzeniom czy nawet po prostu się uzdrowić. Skala źródeł, środków, ocen, podpowiedzi, adresów jest ogromna i z łatwością można dotrzeć zarówno
do wiarygodnych uzdrowicieli, jak i zdrowych suplementów diety, ziół czy sposobów uzdrawiania się samemu. Naszym zdaniem, może to i lepiej dla nas, że lekarze nie o wszystkim Ci powiedzą, a zrobi to dla nas dostępny, porządnie wydany i wiarygodny miesięcznik.

Więcej
Marcin Płoch
Marcin Płoch
Dyrektor ds. marketingu Xenico Pharma Sp. z o.o.

Żyjemy w czasach szerokiego dostępu do informacji, również do informacji o tym, jak najlepiej należy dbać o swoje zdrowie. Prewencja i profilaktyka to jest coś, co pozwala nam je jak najdłużej utrzymać w dobrej kondycji. W Xenico tworzymy wysokiej jakości, naturalne rozwiązania w oparciu o najnowsze doniesienia z całego świata. Od wielu już lat prezentujemy nasze produkty na łamach OCL. Mamy nadzieję na dobrą współpracę w kolejnych latach, w myśl wspólnie wyznawanej zasady – Twoje zdrowie w Twoich rękach.

Więcej
Marcin Fiedorowicz
Marcin Fiedorowicz
Dyrektor Operacyjny Herbal Pharmaceuticals

Doceniamy O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą za ich nieustępliwość w dążeniu do szerzenia wiedzy i za to, że wszystkie publikacje oraz informacje, na których bazuje pismo, są poparte rzetelnymi i zweryfikowanymi badaniami. To pokrewieństwo w podejściu do zdrowia i nauki sprawia, że nasza współpraca jest tak naturalna i trwała. Herbal Monasterium to kluczowa marka firmy Herbal Pharmaceuticals, która od lat szanuje tradycję stosowania naturalnych składników w celu promowania holistycznego podejścia do zdrowia. Oferujemy preparaty, które łączą w sobie mądrość tradycyjnego ziołolecznictwa z nowoczesnymi osiągnięciami medycyny. Nasza obietnica to dostarczenie produktów najwyższej jakości, które są nie tylko skuteczne, ale przede wszystkim bezpieczne, pozbawione zbędnych dodatków, konserwantów czy barwników. Sięgając po nasze produkty, dzięki określonej standaryzacji składników, otrzymuje się oczekiwaną skuteczność z wysokim poziomem bezpieczeństwa stosowania. Wyróżnia nas holistyczne podejście do zdrowia, które wykracza poza leczenie objawów i skupia się na pierwotnych przyczynach problemów zdrowotnych. Ponadto, kładziemy nacisk na etyczne praktyki i odpowiedzialność za środowisko. Herbal Monasterium to marka dla tych, którzy szukają naturalnych rozwiązań dla swojego zdrowia. Nasze produkty są odpowiedzią na potrzeby współczesnego Pacjenta, który chce łączyć tradycję z nowoczesnością.

Więcej
mgr farm. Aleksandra Mróz-Lubińska
mgr farm. Aleksandra Mróz-Lubińska
Prezes Zarządu Chemiczno-Farmaceutycznej Spółdzielni Pracy ESPEFA

Nasza współpraca zrodziła się na łamach tego prestiżowego czasopisma i trwa nadal, owocując udanymi kampaniami. 10 ostatnich lat to dla nas inspirująca podróż do innowacji i rozwoju. ESPEFA w tym czasie z sukcesem wprowadzała na rynek nowe produkty, które znalazły miejsce na łamach czasopisma, dzięki czemu mogliśmy dotrzeć z ważnymi informacjami do odbiorców. Wspólnie edukowaliśmy czytelników, umożliwiając im podejmowanie bardziej świadomych decyzji dotyczących opieki zdrowotnej.

Więcej
Beata Iwanicka
Beata Iwanicka
General Manager Kenay

Współpracę z redakcją O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą rozpoczęliśmy dokładnie 10 lat temu – zamieściliśmy reklamę już w drugim numerze pisma. Przez ten czas nasza firma rozrosła się i rozwinęła współpracę z najlepszymi zagranicznymi producentami renomowanych marek, z roku na rok poszerzając asortyment oraz kontynuując swoją misję propagowania zdrowego stylu życia i udowadniając, że zachowanie młodości i zdrowia przez długie lata – a co za tym idzie także poprawianie jakości codziennego życia – nie musi kojarzyć się z nieprzyjemnym obowiązkiem. Wiemy, jak ważne jest zdrowie dla każdego, dlatego kierując się tym przekonaniem, obserwujemy światowy rynek suplementów diety zarówno poprzez uczestniczenie w międzynarodowych targach, analizę fachowej literatury, jak i poprzez rozwijanie współpracy z partnerami na całym świecie. W ten sposób staramy się zapewnić naszym klientom dostęp do najnowszych, najciekawszych, ekologicznych suplementów diety oraz superfoods. W tych działaniach sekunduje nam redakcja O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą. Lata współpracy zawodowej zaowocowały również przyjacielskimi relacjami osobistymi.

Więcej
Marta Skolmowska
Marta Skolmowska
Właścicielka Centrum Ziołolecznictwa Wilcaccora w Łomiankach

Nasza współpraca z Redakcją O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą przyczyniła się niewątpliwie do poprawienia wiedzy Czytelników o naszych sztandarowych produktach, jakimi są zioła amazońskie, o ich zastosowaniu i skuteczności. Jako Centrum Ziołolecznictwa dokładamy wszelkich starań, aby nasze produkty były zawsze badane zarówno pod względem czystości, jak i skuteczności, dlatego staramy się podkreślać w artykułach, udostępnianych na łamach tego magazynu, jak ważna jest nasza współpraca z centrami naukowymi. Sądzimy, że dzięki naszej współpracy z gazetą rośnie w społeczeństwie świadomość, jak niezwykle ważna jest profilaktyka zdrowotna, gdyż łatwiej jest zapobiegać, niż leczyć, a lepiej jest zapobiegać środkami naturalnymi, aniżeli sztucznie wytworzonymi przez koncerny farmaceutyczne. Właśnie to propagowanie wśród Czytelników profilaktyki zdrowotnej uważamy za jedno z najważniejszych zadań, które magazyn O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą nam umożliwia, za co bardzo dziękujemy i mamy nadzieję na dalszą wieloletnią i owocną współpracę.

Więcej
Agnieszka Wójcik
Agnieszka Wójcik
Prezes Onkomed Sp. z o.o.

Onkomed Sp. z o.o. współpracuje z redakcją O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą od wielu lat w ramach reklamy naszych oliwek ozonowanych OZONELLA i potwierdzamy dużą skuteczność naszych reklam oraz oczekiwany odzew. Mimo ogromnego postępu medycyna konwencjonalna ma swoje ograniczenia, zostawiając przestrzeń dla niekonwencjonalnych, sięgających natury, metod walki z różnymi dolegliwościami. Te właśnie metody w sposób bardzo przystępny prezentowane są na łamach miesięcznika. Wielu z naszych klientów
to jego czytelnicy. W dzisiejszych czasach ludzie chcą wiedzieć więcej, żyć zdrowo i naturalnie, dlatego chętnie sięgają do natury mającej tak wiele do zaoferowania. Warto podkreślić, że miesięcznik stale ewoluuje, reaguje na zmieniające się potrzeby swoich odbiorców i nieustannie dąży do tego, aby czymś nowym, niespotykanym zaskoczyć swoich czytelników i tym samym sprawia, że ich rzesza ciągle rośnie. W ciągu 10 lat istnienia na rynku stał się inspiracją i kopalnią wiedzy dla wielu osób, poszukujących różnych ciekawych rozwiązań w dziedzinie zdrowego trybu życia.

Więcej
Nasze magazyny