Najlepsza dieta przy boreliozie. Sprawdź, których produktów unikać

Borelioza to jedna z najbardziej tajem­niczych chorób. Wyzwanie stanowią nie tylko diagnostyka i antybiotykoterapia, która wyjaławia mikroflorę, ale też prze­wlekła postać schorzenia, manifestują­cego się w wielu narządach i układach organizmach. 

Pacjenci nieraz latami zmagają się z ogólnym osłabieniem, bó­lem, a nawet niepełnosprawnością. Nie­zwykle istotnym elementem zwalczania wszystkich tych dolegliwości jest dba­łość o własny organizm i dostarczanie mu odpowiednich pokarmów, czyli zdro­wego pożywienia zwiększającego odpor­ność – krętkom trudniej bowiem namna­żać się w zdrowym i silnym ciele, łatwiej zaś w niedożywionym i osłabionym¹.

Candida - jak wyleczyć ten szkodliwy grzyb?

Teoretycznie dłuższe stosowanie an­tybiotykoterapii powinno zwiększyć szanse na pozbycie się bakterii z or­ganizmu. W praktyce jednak niesie ze sobą ryzyko skutków ubocznych, które nieraz stanowią problem więk­szy niż sama borelioza. Przewlekła antybiotykoterapia powoduje bowiem zniszczenie endogennej flory bakte­ryjnej i kolonizację tych miejsc przez grzyby, najczęściej Candida albi­cans². Kiedy krążą one w krwiobiegu i zakażają różne narządy, np. mózg, może to prowadzić nawet do śmier­ci. Dlatego chorzy leczeni z powodu boreliozy muszą przestrzegać pew­nych zasad profilaktyki, z których najważniejszą jest właściwa dieta.

Istotne jest w niej wybieranie takich pokarmów, które nie prowadzą do nad­miaru stężenia cukru we krwi. W die­cie przeciwgrzybiczej bezwzględnie należy unikać zatem węglowodanów prostych, większości owoców, skrobi, soków, wszystkich produktów słodkich (miód, dżemy, melasa) i drożdżowych (dojrzewające sery, ocet, piwo), któ­re są pożywką dla grzybów. Należy wystrzegać się nawet sztucznych, pozbawionych kalorii słodzików, ta­kich jak aspartam – badania wykazały, że poprzez modyfikację mikrobioty jelit powodują one nietolerancję glu­kozy³.

Najlepsza jest dieta składająca się z żywności o ni­skim indeksie glikemicznym i jak najmniej przetworzonej. Wysoką skuteczność przeciwgrzybiczą wyka­zuje też olejek z oregano, którego główny skład­nik aktywny – karwakrol – działa również bezpo­średnio przeciwko komórkom B. burgdorferi⁴.

Stosuj probiotyki

Wybór diet zwalczających grzyby Candida jest spory, ale wszystkie łączy radykalne ograniczenie przetworzonej żyw­ności oraz wyraźne zwiększenie spożycia pokarmów bogatych w błonnik, takich jak soczewica, orzechy, nasiona szałwii hiszpańskiej i siemię lniane.

Jak wykazano, zwiększają one populację pomocnych bakterii z rodzaju Lactobacillus, które następnie wypierają grzyby. Właśnie odbudowa prawidło­wej mikrobioty stanowi bowiem podstawowy cel diety przy boreliozie. Dlatego też codziennie należy sięgać po kefir lub jogurt naturalny – żywieniowe źródła probiotyków.

Dzięki obecności bakterii fermentacji mlekowej i ich metabolitom, z kwasem mlekowym na czele, produkty te stwarzają korzystne warunki do rozwoju prawidłowej mikroflory, zdolnej do syntezy enzymów rozkładających powstające w jelitach szkodliwe związki⁵. Mieszanina gatunków Lactobacillus wyizolowanych z tradycyjnej fer­mentowanej żywności sprzyja regeneracji w przypadku dysbiozy, co wykazano w badaniach na myszach, u których zaburzenia jelitowe wywołano za pomocą antybiotyków⁶.

Zielone warzywa pomagają zwalczyć Candidę

Wspólnym mianownikiem diet stosowanych w celu zwal­czania Candidy jest równie duża ilość warzyw, szczególnie ciemnozielonych liściastych. Naukowcy odkryli, że zastąpienie jadłospisu opartego na mięsie produktami wegańskimi już po jednym dniu powoduje przekształcenia mikrobioty jelit⁷.

Jednak warzywa nie tylko odbudowują mikroflorę – to rów­nież podstawa diety przeciwzapalnej oraz źródło witamin i antyoksydantów, niezbędnych do zwalczania różnych skutków boreliozy. Jak wykazują badania, właśnie stres ok­sydacyjny i przewlekły stan zapalny stanowią podstawowe czynniki rozwoju i utrzymywania się objawów tej choroby⁸. Dodatkowo u pacjentów obserwuje się niedobory antyok­sydacyjnych witamin C i E, selenu czy koenzymu Q10.

Dlatego też należy dążyć do tego, by warzywa stanowiły co najmniej 60% spożywanego pokarmu. Zaleca się przede wszystkim kapustne, sałatę, rzodkiew, seler, korzeń i nat­kę pietruszki, szparagi, cukinię i por – dostarczają błonnika pokarmowego, witamin C i z grupy B oraz substancji fitochemicznych o właściwościach prze­ciwzapalnych i wspierających zdrowie jelit.

Warzywa krzyżowe, takie jak bro­kuły i kalafior, zawierają też składniki odżywcze zwane glukozynolanami, które zwiększają produkcję glutationu⁹. Dodatkowo czosnek i cebula wy­wierają pozytywny wpływ na nasze zdrowie i mają potwierdzone działa­nie przeciwbakteryjne¹⁰. Z kolei wa­rzywa korzeniowe i dynia to cenne źródła węglowodanów i błonnika.

Ostrożnie z owocami!

Candida lubi wszelkie cukry – łącz­nie z fruktozą – dlatego też zaleca się ograniczenie w diecie owoców, a czasem nawet całkowite ich wyeli­minowanie (przynajmniej na miesiąc). Jednak od tej reguły są wyjątki.

Jak wykazały badania, borów­ki zmniejszają stymulowaną przez krętki Borrelia produkcję cytokin IL-6 i TNF-α, a zatem mogą pomóc chronić mózg i łagodzić ogólny stan zapalny¹¹. Również inne owoce jago­dowe, ubogie we fruktozę, wywierają korzystny wpływ na organizm, m.in. dostarczając mu cennych polifenoli.

Grejpfrut to z kolei najsilniej działa­jący przeciwgrzybiczo owoc. Dawniej lekarze zalecali nawet, by przez 2 tygo­dnie po zakończeniu antybiotykoterapii spożywać połówkę tego owocu dziennie, co miało m.in. zapobiec namnażaniu Candida w wyjałowionych jelitach. Współczesne badania potwierdzają po­tencjał m.in. olejku eterycznego ze skó­rek grejpfruta w zwalczaniu nawet opor­nych na leczenie infekcji grzybiczych¹².

Stosuj dobre tłuszcze

Wydaje się, że osoby cierpiące na bo­reliozę powinny dostarczać sobie więcej białka – zarówno roślinnego, jak i zwierzęcego. Mięso nie będzie jednak tak dobrym wyborem, jak ryby. Ten produkt zalecany jest z wielu powo­dów. Przede wszystkim stanowi źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 (EPA i DHA), które łagodzą stany zapalne, wspierają układ nerwo­wy, wzmacniają mechanizmy obronne organizmu, hamują nadmierną odpo­wiedź immunologiczną, a także ogra­niczają przebieg infekcji wirusowych i bakteryjnych¹³. Istnieją też badania potwierdzające, że NNKT łagodzą zapa­lenie stawów związane z boreliozą¹⁴.

Warto przy tym pamiętać, że ryby to nie tylko dobre tłuszcze: zawiera­ją też spore dawki cennego dla osób z boreliozą selenu (szczególnie śledzie) oraz witaminy A. Jak stwierdzono, niedobór tej ostatniej zaostrza bore­liozowe zapalenie stawów u myszy¹⁵. Cenne połączenie selenu i witaminy A znajdziesz również w jajkach.

Ziołowe wspomaganie przy boreliozie

W przypadku boreliozy fitoterapia od­grywa szalenie istotną rolę, ponieważ wzmacnia i odżywia cały organizm oraz działa bezpośrednio na krętki. Dlatego warto wprowadzić do diety ziołowe napary, nalewki i suplementy.

• W pierwszej fazie zakażenia zaleca się stosowanie przez 3 tygodnie je­żówki (Echinacea), która działa anty­bakteryjnie, przeciwzapalnie i wzmac­niająco na układ odpornościowy.
• Na późniejszych etapach spraw­dzi się tarczyca bajkalska – badania wykazały, że obecna w niej bajkalina jako jedna z 2 substancji (obok po­zyskiwanej z oleju i miąższu kokosa monolauryny) wykazuje znaczącą aktywność przeciwko Borrelia w for­mie biofilmu, a nie tylko krętków¹⁷.
  Istnieją też dowody na to, że koci pazur (Uncaria tomentosa) ma dzia­łanie przeciwdrobnoustrojowe wo­bec różnych form B. burgdorferi¹⁸.

• Cennym surowcem jest również bylica roczna (Artemisia annua). Zioło to zawiera aktywny składnik zwany artemi­zyną. Związek ten wykazuje silne działanie antybakteryjne dzięki zdolności do generowania wolnych rodników uszka­dzających białka Borrelia burgdorferi¹⁹. W doświadczeniach alkoholowe ekstrakty z tego surowca rośłinnego wykazywały lepszą aktywność przeciwko krętkom niż antybiotyki (ce­furoksym i doksycyklina). Co więcej, małe badanie pilota­żowe wykazało, że syntetyczny analog artemizyny, czyli lek Artesunat, wykazał znaczące zmniejszenie zaburzeń pamięci krótkotrwałej u pacjentów z boreliozą w połączeniu z dożyl­nym ceftriaksonem²⁰.
• Bylicę roczną uwzględnia również najbardziej znany i kompletny plan ziołowego leczenia choroby z Lyme, który opracował amerykań­ski fitoterapeuta Stephen Buhner. Zalecał on również zioło Andrographis panicu­lata, które ma właściwości wzmacniające, oczyszczające, przeciwzapalne i stymulujące układ odpornościowy, a po­nadto zabija krętki.
• Obecny w tym protokole rdest ja­poński zabezpiecza tkankę nerwową przed endotoksy­nami bakteryjnymi, hamuje rozwój koinfekcji i chroni komórki śródbłonka naczyń krwionośnych, z kolei vilca­cora działa przeciwzapalnie, odtruwająco i stymulująco na układ immunologiczny²¹.