Jak skutecznie łagodzić ból stawów?

Choroby stawów to globalny problem, w dodatku dotyczą one coraz młod­szych osób, niezależnie od płci. Nic dziwnego, że rynek środków mają­cych przynieść ulgę w bólu kolan czy bioder rozwija się tak dynamicznie. Sprawdźmy zatem, które z nich zostały przebadane naukowo i co specjaliści mają do powiedzenia na temat ich efektywności. 

MSM łagodzi objawy osteoartrozy

Występujący w niektórych pokarmach (np. kapuście i jarmużu) metylosul­fonylometan (MSM), czyli aktywna postać siarki, to naturalny środek na zapalenie stawów. Jest dostępny także w postaci suplementów, a jego prozdrowotne działanie wykazano w licznych badaniach naukowych. W jednym z nich wzięło udział 100 osób w wieku powyżej 45 lat, u których stwierdzono chorobę zwyrodnieniową stawu biodrowego i/lub kolanowego:

• badani z grupy A przyjmowali przez 26 tygodni MSM w dawce 6 g na dzień, a z grupy B – 3 g dwa razy dziennie
• kryteria wykluczenia obejmo­wały m.in. inne rodzaje zapalenia stawów i zespół bólu przewlekłego oraz następujące interwencje medyczne, jeśli były przeprowa­dzone w ciągu kilku miesięcy poprzedzających badanie:
• artroskopię (wziernikowanie stawu) i inne zabiegi chirurgiczne
• zastrzyki z kortykosterydami lub kwasem hialuronowym
  Odmówiono uczestnictwa ochotni­kom, którzy nie spełniali kryteriów (na przykład przyjmowali środki prze­ciwbólowe, cierpieli na choroby nerek lub wątroby bądź ich wskaźnik BMI (indeks masy ciała) był powyżej 45.

 

WNIOSKI Regularne przyjmowanie MSM poprawiło jakość życia uczestników badania, ponieważ zmniejszyło ból i sztywność stawów oraz korzystnie wpłynęło na ich zdolności ruchowe.

CIEKAWOSTKA MSM jest wykorzy­stywany w organizmie do naprawy tkanki łącznej, a ponadto wykazuje prawdopodobnie właściwości prze­ciwzapalne, przeciwmiażdżycowe i chemoprewencyjne oraz może usprawniać proces usuwania wolnych rodników z organizmu. Jego aktyw­ność jest wynikiem szeregu reakcji powiązanych z działaniem przeciwza­palnym i pobudzaniem syntezy kwasu hialuronowego. MSM odgrywa także ważną rolę w zmniejszaniu aktywno­ści substancji przyczyniających się do uszkodzenia macierzy chrząstki¹.

Kurkumina działa jak diklofenak

Wiele wskazuje na to, że wyodręb­niona z korzenia ostryżu długiego (kurkumy) kurkumina może przynosić ulgę pacjentom z chorobą zwyrod­nieniową stawów. W badaniu z udzia­łem 136 ochotników cierpiących na zwyrodnienia stawów kolanowych porównano jej działanie z diklofena­kiem (niesteroidowy lek przeciwza­palny, NLPZ):

• uczestnicy przyjmowali przez miesiąc 500 mg kurkuminy 3 razy dziennie lub 50 mg diklofenaku dwa razy dziennie
• naukowcom przeprowadzającym badanie udało się ustalić, że...
• kurkumina wykazywała podobną skuteczność w zwal­czaniu bólu co diklofenak (odpo­wiednio 94 i 97% osób zgłosiło przynajmniej 50-procentowe zmniejszenie dolegliwości)
• ochotnicy stosujący kurkuminę rzadko skarżyli się na występo­wanie działań niepożądanych, np. nikt z grupy „kurkumina” nie zgłaszał problemów żołądko­wych, podczas gdy 28% człon­ków grupy stosujących diklofe­nak musiało podjąć odpowiednio ukierunkowane leczenie.

CIEKAWOSTKA W przypadku uczest­ników z grupy „kurkumina” doszło do około 2-procentowego zmniejszenia masy ciała w ciągu miesiąca terapii, co prawdopodobnie również przyczyniło się do zmniejszenia bólu kolan.

WAŻNE Badanie trwało zaledwie miesiąc. Nie wiadomo, jak oddzia­ływałaby kurkumina na organizm pacjentów w dłuższej perspektywie. Ponadto zbadano jej wpływ jedynie na stawy kolanowe, podczas gdy osteoartroza może dotyczyć również innych stawów. Zanim rozpoczniesz suplementację kurkuminą, skontaktuj się ze swoim lekarzem, aby upewnić się, czy w twoim przypadku nie ma przeciwwskazań do jej stosowania^2,3.

Kadzidłowiec indyjski pomaga na RZS

Kadzidłowiec indyjski (Boswellia serrata) to naturalny lek wspomaga­jący terapię reumatoidalnego zapale­nia stawów (RZS). Choroba RZS charak­teryzuje się hiperplazją (rozrostem) błony maziowej i zapaleniem tkanek. Błona maziowa jest źródłem różnych białek i proteaz, które rozkładają chrząstkę stawową i aktywują oste­oklasty, prowadząc do nadżerek kości, zwykle na jej styku z chrząstką.
Specjaliści postanowili sprawdzić, jak ekstrakt z kadzidłowca poradzi sobie z czynnikami prozapalnym w warunkach laboratoryjnych:

• testy przeprowadzono z zastoso­waniem ekstraktu o stężeniu 2,5 i 5 μg/ml
• naukowcom przeprowadzającym badanie udało się ustalić, że...
• wyciąg o stężeniu 5 μg/ml hamował o 61,1% działanie TNF-alfa, czyli jednej z najważ­niejszych cytokin zapalnych w organizmie, i o 67,6% – dzia­łanie IL-6, interleukiny silnie pobudzającej procesy zapalne
• ekstrakt wykazał zależne od dawki hamowanie aktywności kolagenazy (enzymu rozkła­dającego kolagen), sięgające 45% przy stężeniu 500 μg/ml
• zmniejszeniu uległa aktywność enzymu rozkładającego kwas hialuronowy⁴.

CIEKAWOSTKA Nie powstało jak dotąd skuteczne lekarstwo na osteoartrozę, wydaje się jednak, że zarówno kadzidłowiec, jak i wyciąg z tej rośliny skutecznie łagodzą ból i sztywność stawów oraz poprawiają ich funkcjonowanie⁵.

Kolagen wspomaga farmakoterapię

Występujący w tkance łącznej kola­gen odpowiada między innymi za elastyczność skóry (kolagen typu 1) i zdrowie stawów (kolagen typu 2). Specjaliści coraz częściej przepisują go w formie zastrzyków lub tabletek doustnych jako sposób na poprawę stanu stawów. Tureccy specjaliści postanowili ustalić, czy w terapii osteoartrozy sprawdza się również tzw. natywny kolagen typu 2 pocho­dzący z chrząstki mostka kurczaka (w odróżnieniu od kolagenu wystę­pującego w typowych suplemen­tach nie jest on poddawany dena­turacji, która nieodwracalnie rozbija łańcuchy peptydowe do aminokwa­sów, co powoduje, że białko traci częściowo swoje właściwości):

• 39 ochotników z chorobą zwy­rodnieniową stawu kolanowego podzielono na dwie grupy, jedna miała przyjmować przez 3 mie­siące 1500 mg paracetamolu dziennie, a druga – paracetamol w połączeniu z 10 mg natywnego kolagenu typu 2
• po tym czasie okazało się, że:
• w przypadku pacjentów z grupy „kolagen + paracetamol” zwięk­szyła się mobilność stawów, czyli ich zdolność do bezbolesnego i efektywnego wykonywania określonych ruchów, w stosunku do stanu sprzed badania
• uczestnicy z tej samej grupy zaobserwowali u siebie także znaczne zmniejszenie bólu i ewidentną poprawę sprawności fizycznej.

Badanie wykazało, że terapia kom­binowana, uwzględniająca parace­tamol i natywny kolagen typu 2, jest skuteczniejsza niż stosowanie samego paracetamolu, a także w większym stopniu łagodzi objawy choroby zwy­rodnieniowej stawów⁶.

WAŻNE W badaniu udało się wykazać tylko jedną różnicę między obiema grupami uczestników, dotyczącą zmniejszenia dolegliwości bólo­wych podczas chodzenia. Brak różnic w innych wynikach klinicznych naukowcy powiązali z tym, że badanie trwało stosunkowo krótko i wzięło w nim udział zaledwie 39 osób, co w sposób zasadniczy ograniczało pole obserwacji