Czy chemia w produktach codziennego użytku może się przyczynić do rozwoju raka piersi?

Najczęstszym złośliwym nowotworem diagnozowanym u pań, jest rak sutka. Jest on też najczęstszym zabójcą kobiet spośród chorób onkologicznych¹. Jak się okazuje prócz czynników genetycznych, w jego rozwoju kluczowe znaczenie ma także poziom estrogenów oraz progesteronu ma kluczowe znaczenie. Gdy w organizmie kobiety utrzymuje się nadmierne stężenie tych hormonów, wzrasta ryzyko zachorowania.

Coraz więcej ekspertów uważa, że jego przyczyn można doszukiwać się w otaczającym nas środowisku – zwłaszcza po niedawnym odkryciu, iż większość kobiet chorujących na ten nowotwór wykazuje znaczne ślady obecności w piersiach parabenów².

Jak się okazuje, również popularne farmaceutyki przepisywane na receptę mogą zapoczątkować lub nasilić rozwój raka piersi.

Leki zwiększające ryzyko raka piersi:

• Leki przeciwnadciśnieniowe:
  • Serpasil (rezerpina) 
  • Apresoline (hydralazyna) 
  • Spiroctan lub Aldactone w USA (spironolakton) 
  • Tenormin (atenolol) 
• Antybiotyki:
  
  • Flagyl (metronidazol)
• Leki uspokajające:
  
  • Valium (diazepam)
  • Xanax (alprazolam) 
• Leki przeciwdepresyjne:
  • Elavil (chlorowodorek amitryptyliny)
  • Prozac (chlorowodorek fluoksetyny)
• Leki przeciwpsychotyczne:
  • Haldol (haloperidol)
• Leki obniżające poziom cholesterolu: 
  • Wszystkie fibraty i statyny, szczególnie Lipostat lub Pravachol w USA (prawastatyna)
• Chemioterapia
  • Według amerykańskiego Narodowego Instytutu Raka iperyty azotowe, winkrystyna, prokarbazyna oraz prednizolon (w USA – steroid prednizon), stosowane w leczeniu choroby Hodgkina (ziarnicy złośliwej) i innych chorób nowotworowych, znacząco zwiększają u kobiet ryzyko rozwoju raka piersi po upływie 15 lub więcej lat 
• Leki zobojętniające kwas żołądkowy 
  • Tagamet

Jakie substancje mogą wpływać na kobiece hormony?

Ostatnio 2 badaczki Ruthann Rudel oraz Bethsaida Cardona z Instytutu Silent Spring, zajmującego się wpływem produktów codziennego użytku na zdrowie kobiet, postanowiły sprawdzić, czy podobny wpływ na żeńskie hormony mogą mieć również inne substancje. W tym celu przeanalizowały ponad 2 tys. związków wytypowanych przez program ToxCast amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska.

Zaawansowane badania laboratoryjne były prowadzone z poszanowaniem najlepszych praktyk, metod przesiewowych oraz obliczeniowych. Podczas analiz in vitro uczone analizowały, które z badanych związków chemicznych będą prowadziły do wzrostu progesteronu, a które spowodują podniesienie poziomu estrogenu, bądź obydwóch hormonów jednocześnie.

W analizie z użyciem linii komórkowych aż 296 z badanych związków chemicznych prowadziło do wzrostu poziomu estradiolu (jeden z estrogenów) albo progesteronu, a 71 z nich – obu hormonów jednocześnie. Jeśli dostaną się one do organizmu, mogą podwyższać poziom wspomnianych hormonów i zwiększać ryzyko rozwoju nowotworu piersi. Dlatego uczone w przybliżeniu oszacowały również potencjalne ryzyko zetknięcia się z tymi związkami. Okazało się, że najwięcej związków chemicznych wpływających na żeńskie hormony znajduje się w pestycydach, stosowanych do ochrony roślin, żywności oraz artykułach przemysłowych! W lekach było ich 3 razy mniej³.

Na szczęście, chociaż miewamy styczność z wysoce niebezpiecznymi substancjami, to o ile jest ono bardzo sporadyczne, nie powinno wpływać na nasz organizm negatywnie. Jednak produkty o niższym potencjalne mogą być bardziej problematyczne, jeżeli będziemy na długotrwale wystawieni na ich działanie.

Spośród wszystkich 296 substancji udało się wyselekcjonować 10 najgroźniejszych, które mogą oddziaływać na kobiece hormony. Podium na tej liście zajęły pestycydy. Jednak gdy badaczki bliżej przyjrzały się ryzyku kontaktu z niebezpiecznymi substancjami, na prowadzenie wysunęły się dodatki do żywności, zanieczyszczona woda pitna oraz suplement diety – forskolina. To substancja, którą można pozyskać choćby z liści pokrzywy indyjskiej. Oferowana jest jako ułatwiająca odchudzanie dzięki wspomaganiu wytwarzania insuliny. Dodatkowo jest reklamowana jako środek przeciwdziałający wysokiemu ciśnieniu.

W gronie tych substancji znajduje się też bisfenol A (BPA), który dawniej był stosowany do produkcji np. butelek, plastikowych opakowań na żywność czy wnętrza puszek konserwowych. Od pewnego czasu produkty, które go nie zawierają, są specjalnie oznaczone, aby konsumenci mogli świadomie wybrać bezpieczniejsze rozwiązania.

Wyniki tej analizy prowadzą do smutnego wniosku, że kobiety codziennie narażone są na kontakt z wieloma chemikaliami, których negatywny wpływ na ich gospodarkę hormonalną może się niebezpiecznie sumować.

Rak piersi - epidemiologia

Według danych WHO w 2020 r. na całym świecie zdiagnozowano 2,3 mln zachorowań na raka piersi, a 685 tys. chorych zmarło. Na szczęście wczesne wykrycie choroby pozwala na jej skuteczne wyleczenie. Dlatego tak ważna jest profilaktyka w postaci comiesięcznego samobadania. Jednak to nie wszystko, co możesz zrobić dla swoich piersi.

Jakie jest ryzyko rozwoju raka piersi?

Życiowe ryzyko zachorowania kobiety na raka piersi to 1:8. Mogłoby się wydawać, że oznacza to, iż 1 na 8 kobiet zachoruje na raka w pewnym momencie swego życia. Sprawa nie jest jednak tak prosta.

Według amerykańskiego Narodowego Instytutu Raka (NCI) ryzyko wystąpienia raka piersi wynosi:

• W wieku 20 lat: 1 na 2500
• W wieku 30 lat: 1 na 233
• W wieku 40 lat: 1 na 63
• W wieku 50 lat: 1 na 41
• W wieku 60 lat: 1 na 28
• W wieku 70 lat: 1 na 24
• W wieku 80 lat: 1 na 16
• W wieku 95 lat: 1 na 8

Ryzyko wzrasta więc z wiekiem, a 1 na 8 odnosi się tylko do kobiet, którym uda się dożyć sędziwego wieku 95 lat. NCI i inne organizacje onkologiczne nie biorą jednak pod uwagę czynników środowiskowych, które mogą być odpowiedzialne za narastającą epidemię tego nowotworu.

Rak piersi - diagnostyka

Rutynowym badaniem medycznym w wykrywaniu raka piersi jest mammografia, procedura polegająca na ściśnięciu piersi między dwiema płytkami i wykonaniu jej zdjęcia rentgenowskiego. Ma ona jednak szereg poważnych wad. Jest wysoce niedokładna, szczególnie u młodych kobiet, co niepotrzebnie naraża je na rakotwórcze promieniowanie i prowadzi do szkodliwych biopsji. Szczęśliwie możesz zastosować inne formy badania.

• Regularnie sama badaj piersi i okresowo pozwól zbadać je wykwalifikowanej pielęgniarce lub lekarzowi – wykazano, że to pewniejszy sposób wykrywania raka niż mammografia⁴;
• Pomyśl o ultrasonografii – jest bezpieczniejsza, choć niewiele bardziej wiarygodna niż mammografia;
• Rozważ termografię, w której mierzy się temperaturę skóry. Rak podnosi temperaturę skóry przylegającej do guza, przede wszystkim w wyniku zwiększonego przepływu krwi i metabolizmu⁵. Termografia może wykrywać raka nawet o 8-10 lat wcześniej niż mammografia. W jednym z badań wychwycono w ten sposób połowę wszystkich wczesnych raków, podczas gdy mammografia zidentyfikowała zaledwie do 10% spośród nich6. Dokładność badania jest zbliżona lub lepsza niż samobadania i mammografii.

Jakie są środowiskowe czynniki ryzyka raka piersi?

Zdaniem Samuela Epsteina, autora książki "The Politics of Cancer" i światowego autorytetu w dziedzinie środowiskowych przyczyn raka, głównymi czynnikami ryzyka jego rozwoju są: 

• Współczesne zagrożenia medyczne
  • Wczesne i długotrwałe stosowanie pigułek antykoncepcyjnych.
  • Estrogenowa terapia zastępcza z zastosowaniem dużych dawek przez długi czas. 
  • Przedmenopauzalna mammografia, z wczesnym i wielokrotnym naświetlaniem. 
  • Niehormonalne leki na receptę, takie jak niektóre leki przeciwnadciśnieniowe.
  • Silikonowe implanty piersi, szczególnie te, które owinięte są pianką poliuretanową. 
• Zagrożenia dietetyczne i środowiskowe 
  • Diety bogate w tłuszcze zwierzęce, zanieczyszczone nieujawnionymi związkami rakotwórczymi i estrogennymi. 
  • Narażenie na działanie chemikaliów domowych i zanieczyszczeń z pobliskich zakładów chemicznych oraz niebezpiecznych składowisk odpadów. 
  • Narażenie na działanie różnorodnych substancji rakotwórczych w miejscu pracy. 
• Zagrożenia związane ze stylem życia 
  • Alkohol, przy wczesnym lub nadmiernym użyciu.
  • Tytoń, przy wczesnym lub nadmiernym użyciu. 
  • Brak aktywności i siedzący tryb życia.
  • Ciemne farby do włosów, przy wczesnym lub długotrwałym stosowaniu.

Jak zapobiegać rakowi piersi?

Unikaj poniższych rzeczy, ponieważ mogą wywoływać raka.

• Hormonów dietylostilbestrol (DES, lek równie szkodliwy, jak thalidomid), hormonalna terapia zastępcza oraz pigułki antykoncepcyjne – wszystkie one zwiększają ryzyko nawet do 70 razy¹³!
• Statyn, jeżeli masz mniej niż 55 lat¹⁴.
• Leków na nadciśnienie, takie jak blokery kanału wapniowego, szczególnie jeśli przyjmujesz też leki estrogenowe¹⁵.
• Trójcyklicznych leków przeciwdepresyjnych¹⁶.
• Parabenów (metylowy, propylowy, etylowy, butylowy), powszechnie stosowanych w dezodorantach, produktach żywnościowych, lekach i kosmetykach¹⁷.
• Ciemnych lub czerwonych farb do włosów, stosowanych w salonach fryzjerskich.
• Nadmiernej ekspozycji na działanie pól elektromagnetycznych (np. pracy jako operator lub instalator telefoniczny czy też programista komputerowy)¹⁸.

Unikaj pestycydów by zmniejszyć ryzyko raka piersi

Podczas upraw roli standardem jest stosowanie oprysków, aby zwiększyć uzyskiwane plony i ograniczyć rozwój szkodliwych organizmów. Niestety, jak dowiodło przeprowadzone badanie, te substancje mają również mroczniejszą stronę. Środki ochrony roślin, takie jak DDT, dieldryna, polichlorowane bifenyle i dioksyny, są imitatorami estrogenu⁷.

Warto zainteresować się produktami pochodzącymi z upraw ekologicznych, które są produkowane z mniejszą ingerencją, większym poszanowaniem środowiska oraz bardzo restrykcyjną listą dozwolonych środków ochrony roślin. Gdy kupujesz warzywa i owoce niepochodzące z upraw ekologicznych, myj je dokładnie, by usunąć z ich skórki pestycydy.

Jaki biustonosz wybrać by chronić się przed rakiem?

Sydney Singer i Soma Grismaijer w swojej książce "Dressed to Kill" (Zabójcza moda) zauważyli, że rak piersi jest aż 4 razy częstszy tam, gdzie kobiety noszą biustonosze (w Europie i Ameryce Północnej). Odsetek ten był jeszcze wyższy w przypadku ciasnych biustonoszy, które mogą pozostawiać czerwone ślady na ramionach i pod piersiami, a także utrudniają oddychanie, powodując niedobór tlenu w komórkach.

Singer i Grismaijer stwierdzili, że u pań noszących biustonosze dłużej niż przez 12 godzin dziennie ryzyko raka piersi jest 21 razy wyższe niż u tych, które noszą stanik krócej. Wśród noszących biustonosz przez 24 godziny na dobę zapadalność na raka piersi jest aż 125 razy wyższa niż wśród tych, które w ogóle go nie noszą! Noszenie biustonosza dłużej niż przez 12 godz. dziennie blokuje układ limfatyczny, powodując gromadzenie się toksyn⁸.

W stanikach usztywnionych drutami metal przecina południki akupunkturowe, przez co może blokować prawidłowy przepływ energii organizmu, czyli qi. Według medycyny chińskiej blokada taka może wywołać stagnację i chorobę.

Stres a rak piersi

Jak udowodnili naukowcy, silne napięcie, wywołane, np. śmiercią bliskiej osoby, utratą pracy lub rozwodem, może być przyczyną raka piersi. Ryzyko jego rozwoju wzrasta blisko 12-krotnie, jeżeli w ciągu poprzedzających 5 lat kobieta doznała stresu. Zaskakujące jest to, że u tych pań, które mierzą się z problemami i starają się wypracowywać ich rozwiązania, wystąpienie raka piersi jest 3 razy bardziej prawdopodobne niż u tych, które reagują na kłopoty w sposób bardziej emocjonalny.

Zespół angielskich i chińskich psychiatrów, radiologów, chirurgów oraz specjalistów onkologów, którym kierował dr C. Chen z wydziału medycznego Narodowego Uniwersytetu Cheng Kung z Tajwanu, przeprowadził wywiady ze 119 kobietami w wieku 20-70 lat, skierowanymi do King’s College Hospital w Londynie z powodu podejrzanych guzków w piersiach. Zadając im pytania i oceniając poziom stresu oraz inne czynniki, naukowcy wykazali, że prawdopodobieństwo wystąpienia u kobiet raka piersi było ponad 3-krotnie wyższe w 5 lub mniej lat po doświadczeniu stresu. Liczba ta wzrosła do 11,6 raza, gdy wprowadzono poprawki uwzględniające inne czynniki, takie jak starszy wiek oraz menopauza⁹.

Dieta chroniąca przed rakiem piersi

Unikaj produktów mlecznych, a zwłaszcza żywności nieorganicznej. Elektrownie atomowe emitują do atmosfery rakotwórcze produkty uboczne, takie jak zabójczy izotop radioaktywny stront-90, które powodują skażenie trawy i wody spożywanej przez mleczne krowy oraz przedostają się do przetworów mlecznych. Badania prowadzone w hrabstwach Nassau i Suffolk w stanie Nowy Jork, z których w obu znajdują się duże elektrownie atomowe, wykazały, że ryzyko śmierci z powodu raka piersi wzrosło tam gwałtownie wraz ze wzrostem poziomu strontu-90¹⁰.

Ogranicz też produkty mięsne, takie jak kiełbasy i hot-dogi, zawierające azotyny grające rolę konserwantów. Tworzą one w organizmie nitrozoaminy, bardzo silnie rakotwórcze związki chemiczne.

Sięgaj za to po ryby głębokomorskie, mniej narażone na zanieczyszczenie pestycydami i innymi rakotwórczymi odpadami przemysłowymi niż ryby słodkowodne. Należą do nich: golec zwyczajny, halibut, gardłosz atlantycki, lucjan czerwony i strzępiel. Bezpieczne są również dzikie krewetki i homary z Australii, Kalifornii, Meksyku i Nowej Zelandii. Uwaga! Rzadko pozwalaj sobie na jedzenie dużych ryb, takich jak tuńczyk, ponieważ kumulują się w nich rtęć i inne metale ciężkie, które mogą przyczyniać się do rozwoju zmian nowotworowych.

Spożywaj nieprzetworzone produkty sojowe, flawonoidy, błonnik (z pełnego ziarna, owoców, warzyw i roślin strączkowych), oliwę z oliwek, brązowe wodorosty (kelp), czosnek, warzywa krzyżowe (takie jak kapusta i brokuły), karotenoidy (z warzyw takich jak marchew, dynia i słodkie ziemniaki), a także produkty bogate w witaminę E i selen, gdyż wszystkie one – jak udowodniono – zwalczają raka.

Filtruj wodę (najlepsza jest odwrócona osmoza).

Prawidłowa masa ciała pomaga uniknąć raka piersi

Otyłość zwiększa ryzyko postmenopauzalnego raka piersi o 50-100%¹¹. Podnosi ona również ryzyko śmierci z powodu tej choroby¹².

Wystrzegaj się plastiku żeby uniknąć raka piersi

O ile to tylko możliwe, unikaj kupowania żywności w puszkach lub produktów pakowanych w plastik. Jeśli już musisz je kupić, pamiętaj, by wyjąć produkt z opakowania możliwie jak najszybciej. W piekarniku i kuchence mikrofalowej używaj szklanych naczyń.

Używki a rak piersi

Napoje procentowe gwałtownie podnoszą poziom estrogenu. Jeden drink dziennie powoduje wzrost ryzyka o 11-40% u kobiet w każdym wieku¹⁹. Ryzyko jest szczególnie duże u pań stosujących hormonalną terapię zastępczą²⁰. Już po wypiciu pół kieliszka wina poziom krążącego estrogenu prawie się podwaja.