Skóra funkcjonuje dobrze, jeżeli znajdujące się w warstwie rogowej korneocyty (martwe, ale dobrze uwodnione komórki) ściśle do siebie przylegają. To sprzyja dobremu nawilżeniu. Jednak, gdy dochodzi do odwodnienia skóry, między tymi strukturami pojawiają się wolne przestrzenie, które stanowią wrota dla czynników drażniących i alergenów1. Równie ważnym czynnikiem odpowiedzialnym za prawidłowe nawilżenie skóry są lipidy cementu między komórkowego, zbudowane z ceramidów, wolnych kwasów tłuszczowych i cholesterolu2.
Co powoduje przesuszanie się skóry?
Wystarczy, że sięgniemy po nieodpowiednie kosmetyki, które spowodują zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej i zmianę odczynu pH skóry. W prawidłowych warunkach powinno być one niskie (czyli lekko kwaśne), ponieważ wówczas proces złuszczania i odnawiania się komórek przebiega bez zakłóceń.
Źle dobrane preparaty mogą powodować wzrost pH3. Czasami u podłoża problemy leży niedobór witaminy A. Przesuszenie skóry oraz pojawianie się tzw. brudnych łokci i kolan może być też wynikiem uwarunkowań genetycznych lub zaburzeń hormonalnych.
Najczęściej jego przyczynami są:
- niedoczynność tarczycy,
- cukrzyca,
- atopowe zapalenie skóry
- łuszczyca
Wszystkie wymienione schorzenia prowadzą do nadmiernego rogowacenia naskórka w obrębie tych stawów. Pojawia się wówczas zwiększone złuszczanie warstwy rogowej, staje się ona bardziej pofałdowana i szorstka. Nie dość, że skóra w tych miejscach wygląda nieestetycznie i jest nieprzyjemna w dotyku, to jeszcze często swędzi, piecze, a nawet boli. Zdarza się też, że pęka i długo się goi. Szczęśliwie jest sporo skutecznych domowych sposobów, które pomogą łagodzić dolegliwości oraz przywrócić właściwy stan skóry.
Peelingi na przesuszoną skórę
- Pasta z siemienia, miodu i oliwy 4 łyżki zmielonych nasion lnu zalej 0,5 szklanki gorącej wody, zamieszaj. Zostaw do ostygnięcia. Następnie dodaj po łyżce miodu i oliwy z oliwek oraz sok wyciśnięty z połówki cytryny. Wszystko dokładnie wymieszaj. Zrób peeling łokci i kolan, a następnie na umytą skórę tych stawów nałóż uprzednio przygotowaną pastę. Zostaw na ok. 15-20 min, po czym zmyj letnią wodą. Najlepsze efekty przynosi stosowanie maski 2 razy w tygodniu.
- Peeling migdałowy Posiekaj lub zmiel 2 garści migdałów, następnie dodawaj do nich oleju z ogórecznika (nie więcej niż pół szklanki), tak by powstała gęsta papka. Nałóż na skórę nóg i przez ok. 10 min wykonuj peeling. Migdały mają właściwości nawilżające, dzięki czemu odżywisz skórę
- Peeling z solą morską Zmieszaj oliwę z solą, tak by uzyskać gęstą papkę. Nałóż na suche miejsca i masuj kilka minut. Sól złuszczy martwy naskórek, a oliwa ukoi suchą skórę. Jednak nie stosuj tego peelingu, gdy masz popękaną skórę na łokciach
Peeling z kawy
4 łyżki stołowe mielonej kawy wsyp do kubka i zalej wrzątkiem, tak by centymetr wody przykrywał fusy. Odstaw pod przykryciem do zaparzenia. Gdy fusy opadną na dno, a płyn przestygnie, odsącz nadmiar wody. Do pozostałej papki dodaj pół szklanki cukru i ¼ kubka oliwy oliwek. Wymieszaj i nakładaj na skórę. Peeling wykonuj kolistymi ruchami od kostek do kolan, spłucz ciepłą wodą
Nawilżające maski dla wrażliwej skóry
- Jogurtowa maska Wymieszaj mały kubek jogurtu naturalnego z 2 łyżkami otrębów pszennych i oliwy. Jeśli masz, użyj oleju z ogórecznika. Zawiera on kwas gamma-linolenowy będący prekursorem prostaglandyn, które odpowiadają za zachowanie odpowiedniego stanu skóry. Ponadto ma potwierdzone zastosowanie w nawilżeniu suchej, spękanej i wrażliwej skóry5. Tak przygotowaną papkę wmasuj w łokcie, kolana i łydki, zostaw na ok. 15 min. Po tym czasie spłucz chłodną wodą.
- Maska miodowa Dokładnie wymieszaj 4 łyżki miodu naturalnego, 2 łyżki śmietany oraz 2 żółtka. Następnie nałóż na oczyszczoną skórę. Zostaw na kwadrans. Po tym czasie dokładnie zmyj ciepłą wodą. Taka mieszanka działa jak opatrunek. Zmiękcza skórę, odżywia i przynosi natychmiastową ulgę. Ma też silne działanie nawilżające. Regularnie stosowana zniweluje szorstkość łokci i kolan.
- Maska bananowa Rozgnieć 2 dojrzałe banany i wymieszaj z 0,5 szklanki brązowego cukru, dodaj do nich 3 łyżeczki oleju kokosowego. Wszystkie składniki wymieszaj. Powstałą masę nakładaj na skórę łokci, kolan i łydek, lekko ją przy tym wcierając. Potem pozostaw na ok. 10 min. Po tym czasie dokładnie spłucz ciało ciepłą wodą.
Co dodać do kąpieli na suchą skórę?
Przy nadmiernie przesuszonej skórze należy ograniczyć dłuższe i gorące kąpiele, które paradoksalnie mogą doprowadzić do przesuszenia i podrażnienia skóry, przez co zaczyna się ona łuszczyć, jest zaczerwieniona oraz gorzej radzi sobie z wszelkimi infekcjami bakteryjnymi. Jeśli już decydujesz się na kąpiel w wannie, dodaj emolienty do wody, stworzą one ochronną warstwę na skórze i ograniczą utratę wody4. Jeżeli masz nadmiernie przesuszoną skórą łokci i kolan, zrezygnuj też z wizyt na pływalni. Chlor używany do odkażania wody w basenach narusza bowiem warstwę lipidową skóry, zwiększając jej predyspozycje na uszkodzenia. Możesz jednak zażywać krótkich, leczniczych kąpieli w ciepłej (a nie gorącej wodzie).
- Kąpiel w siemieniu Pół szklanki nasion lnu wrzuć do garnka z wodą, doprowadź do wrzenia i gotuj na wolnym ogniu. Pozostaw do ostygnięcia. Następnie galaretowaty wywar wlej ostrożnie do wanny z wodą (nie powinno być jej zbyt dużo). Po kąpieli nie spłukuj ciała wodą, tylko delikatnie osusz ręcznikiem.
- Kąpiel z sodą Wsyp do wanny pół szklanki sody oczyszczającej. Zanurz nogi w wodzie na 10-15 minut. W ten sposób ukoisz świąd. Pamiętaj, woda powinna być ciepła, a nie gorąca!
- Płatki owsiane do kąpieli W szklance mleka rozmieszaj łyżkę miodu. Wlej do wanny z wodą. Następnie dodaj 2 szklanki płatków owsianych. Kąp się przez ok. 20 min. Potem dokładnie spłucz ciało.
Co jeść, aby mieć zdrową skórę?
Nasz jadłospis jest niezwykle ważny dla utrzymania prawidłowego stanu skóry. Posiłki powinny zawierać odpowiednią ilość dobrych tłuszczów oraz antyoksydantów. Dlatego nie zapominaj o produktach bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3 (znajdziesz je m.in. w rybach, tranie, oleju lnianym, migdałach i orzechach włoskich)5 oraz różnorodne warzywa i owoce, które są skarbnicą przeciwutleniaczy (najlepiej jeść je na surowo lub po krótkiej obróbce termicznej) Pamiętaj też o właściwym nawodnieniu organizmu – wypijaniu co najmniej 2 l płynów każdego dnia. Skóra lubi napary ziołowe, np. z mięty, bratka i mniszka lekarskiego.
- Invest Dermatol 2009; 129: 1892-908
- Am J Clin Dermatol 2004; 5: 217-23
- Clin Dermatol 2011; 29: 31-6
- Aesthetica 2014, nr 3, s. 42-47
- R. Czerpak, A. Jabłońska-Trypuć: Surowce kosmetyczne i ich składniki, Med. Pharm Polska, Wrocław 2008, 114-115, 143
- Kosmetologia Estetyczna 2016, nr 5, s. 129-132