Jak poprawić przepływ limfy?

Czym jest chłonka - jak tworzy się limfa?

Tkanka limfatyczna, nazywaną również chłonką, jest nie tylko rezerwuarem układu odpornościowego: ma niemały wpływ na zdrowie człowieka oraz kondycję skóry. Każda komórka w organizmie ma kontakt z płynem śródmiąższowym, który składa się zarówno z substancji pochodzących z krwi, jak i z komórki. Ok. 90% wody i małych molekuł wchodzących do płynu śródmiąższowego z krwi jest z powrotem wchłaniane przez lokalne naczynia krwionośne. Pozostałe 10%, białka oraz inne obecne w płynie śródmiąższowym duże cząsteczki zbierają się w sieć cienkich naczyń, tworząc limfę.

Jedynie właściwe przenikanie substancji odżywczych przez tkankę chłonną zapewnia odpowiednie odżywienie i detoksykację wszystkich komórek, a jej pobudzanie jest szczególnie ważne w zachowaniu zdrowej i sprężystej skóry - ułatwia wchłanianie składników odżywczych, a tym samym zwiększa efektywność przeprowadzanych zabiegów.

Układ limfatyczny, a odporność organizmu

Już Hipokrates pisał o białej krwi w węzłach chłonnych, a Arystoteles odnalazł włókna zawierające bezbarwny płyn, zlokalizowane między naczyniami krwionośnymi i nerwami. Dziś wiemy, że obok układu krążenia w naszym organizmie funkcjonuje równie ważny układ chłonny - otwarta konfiguracja naczyń i przewodów, którymi płynie jeden z płynów ustrojowych, czyli limfa biorąca swój początek ze śródmiąższowego przesączu znajdującego się w tkankach.

Jej skład zależy od funkcji i stanu narządu, z którego jest odprowadzana. Różni się od osocza (m.in. tym, że zawiera więcej tłuszczów), choć jej właściwości fizyczne są podobne. Limfa transportuje składniki odżywcze z krwi do tkanek i odwrotnie. Pomaga usunąć z nich nadmiar płynów oraz transportuje tłuszcze. To właśnie w niej dojrzewają limfocyty, czyli komórki układu odpornościowego - obrońcy naszego organizmu. W skład chłonki wchodzą leukocyty, komórki apoptotyczne i śródbłonkowe oraz produkty metaboliczne. Jest ona produktem wysokobiałkowym, a zaburzenia jej odpływu mogą doprowadzić do stanu zapalnego w obrębie obrzękniętych tkanek lub lokalnego upośledzenia odporności¹.

Układ limfatyczny - jaką pełni rolę w organizmie?

Chłonka, wraz z naczyniami i narządami limfatycznymi (grasica, węzły chłonne, szpik kostny, wyrostek robaczkowy i śledziona), wchodzi zatem w skład układu limfatycznego.

Funkcje układu limfatycznego (za co odpowiada chłonka?)

• utrzymywanie odpowiedniego składu płynu tkankowego i cytoplazmy komórek,
• usuwanie obumarłych i zmutowanych komórek,
• transportowanie produktów uwalnianych przez komórki (enzymy, cytokiny i inne),
• usuwanie obcych substancji organicznych (bakterii, wirusów, grzybów) i nieorganicznych2.

W przybliżeniu 16% masy ciała człowieka stanowi płyn międzykomórkowy, który składa się z wody, białkowo-węglowodanowego koloidu, lipidów, produktów przemiany materii i komórek. Dzięki prawidłowemu funkcjonowaniu układu chłonnego pozostaje on w nieustającym ruchu3. To limfa zbiera substancje toksyczne i odprowadza je do węzłów chłonnych, skąd są transportowane do nerek i usuwane z organizmu.

Groźne konsekwencje zaburzenia przepływu limfy (odpływu chłonki)

Zaburzenie odpływu chłonki wiąże się z faktem, że stężenie substancji obciążających układ limfatyczny w przestrzeni międzykomórkowej przewyższa jego zdolność do przetransportowania ich do krwiobiegu4. To, czy układ limfatyczny działa sprawnie, zależy w dużej mierze od elastyczności tkanki łącznej. Jeśli jest zbyt miękka i przepuszczalna, toksyny, zamiast wędrować do węzłów chłonnych, wnikają w inne tkanki, np. gromadzą się w komórkach tłuszczowych. Kiedy dojdzie do zablokowania ruchu limfy, szybko odczuje to cały organizm: rozwijają się obrzęki (szczególnie dolnych partii nóg, twarzy, dłoni, szyi i okolic pach), odczyny alergiczne stają się silniejsze, aż wreszcie pojawiają się częstsze infekcje, migreny, stany zapalne, chroniczne zmęczenie, nadwaga czy wypryski skórne i cellulit.

Jak oczyścić układ chłonny i usprawnić przepływ limfy - skuteczny sposób na drenaż

Krok 1: aktywność fizyczna poprawia przepływ chłonki

Ruch chłonki w naczyniach limfatycznych odbywa się dzięki skurczom mięśni gładkich w węzłach i naczyniach limfatycznych, a także ujemnemu ciśnieniu w klatce piersiowej (ruch przepony), skurczom mięśni szkieletowych i pulsacji sąsiadujących z nimi tętnic⁵.

Dlatego regularna aktywność fizyczna, która w naturalny sposób pobudza pracę mięśni, to najlepszy sposób na usprawnienie przepływu limfy. Tak naprawdę wystarczy kilka minut dziennie - możesz wybrać spacer, stretching, jogę czy inne umiarkowane formy aktywności. Jednak najlepsza opcją będzie trampolina, skakanka, podskoki, a nawet proste unoszenie i opuszczanie pięt, ponieważ taki pionowy ruch ciała powoduje ciśnieniowe "odsysanie" toksyn z komórek i dosłowne wtłaczanie nadmiaru płynów do układu chłonnego, dzięki czemu limfa staje się rzadsza, a organizm może sprawnie się oczyścić.

Poza tym takie ćwiczenia wzmacniają wszystkie mięśnie i detoksykują organy. Poza tym aktywność fizyczna pobudza również wydzielanie potu, co dodatkowo sprzyja detoksykacji i usprawnieniu pracy układu limfatycznego. Dlatego też staraj się unikać antyperspirantów na bazie aluminium, które blokują pocenie się i zwiększają toksyczne obciążenie organizmu⁶.

Krok 2: zadbaj o dietę by udprawnić przepływ limfy

Na początek zadbaj o swoją dietę. Postaraj się wyeliminować z niej przetworzoną żywność oraz cukry proste, które mogą prowadzić do nagromadzenia się toksyn w organizmie. Im mniej "odpadów" układ chłonny ma do przefiltrowania, tym szybciej i łatwiej limfa będzie oczyszczała ciało. Osoby z zaburzeniami metabolicznymi (a konkretnie nieprawidłowościami przemiany białkowo-lipidowej) znajdują się w grupie ryzyka wystąpienia obrzęku limfatycznego⁷.

Wyeliminuj ze swojego menu czerwone mięso, owoce morza oraz nasycone tłuszcze - są trudne do strawienia i mogą zapychać układ chłonny. Ogranicz też białą mąkę i nabiał - mleko krowie możesz zastąpić np. sojowym lub migdałowym. Kupuj organiczne owoce i warzywa - produkty z ekologicznych upraw znacznie ograniczą ilość toksyn, które dostarczasz do swojego organizmu w postaci sztucznych nawozów. Postaw na rośliny strączkowe, orzechy, nasiona i produkty z pełnego ziarna.

Zadbaj również o odpowiednie nawodnienie. Codzienne pij przynajmniej 8 szklanek wody, dzięki której limfa łatwo zacznie wypłukiwać z Twojego ciała toksyny. Zamiast napojów gazowanych i słodzonych soków podczas pobudzania układu limfatycznego sięgaj po zioła: lukrecję, przytulię, traganek i czerwoną koniczynę. Wypróbuj również napar z mniszka lekarskiego. W jednym z badań stwierdzono, że już w ciągu 5 godz. od podania pierwszej dawki wywoływał on u pacjentów silne działanie diuretyczne (moczopędne), dzięki czemu zapobiegał zaleganiu płynów w organizmie⁸. Z kolei saponiny pozyskiwane z kasztanowca działają przeciwobrzękowo i przeciwzapalnie⁹.

Krok 3: masaż leczniczy na udrożnienie limfy

Drenaż limfatyczny to technika pod względem metodyki wykonywania znacznie odbiegająca od masażu klasycznego. Jest delikatną i powolną kombinacją ruchów okrężnych, obrotowych, pompujących i czerpiących¹⁰. Nie masuje się węzłów chłonnych, tylko ich okolice. W trakcie zabiegu wykonuje się masaż grzbietu, klatki piersiowej, brzucha, kończyn dolnych i górnych, karku, głowy oraz twarzy. Drenaż każdej części ciała rozpoczyna się głaskaniem, a kończy wyciskaniem (wyjątek stanowią szyja i twarz) - zawsze wzdłuż naczyń limfatycznych albo w kierunku najbliższych węzłów chłonnych. Można robić to manualnie lub za pomocą specjalnych urządzeń.

Głównym celem zabiegu jest pobudzenie aktywności naczyń limfatycznych, opróżnienie dróg chłonnych i odprowadzenie przez nie powstałego obrzęku¹¹. Dodatkowo poprawia on krążenie krwi i dotlenia skórę. Zawsze wybieraj wykwalifikowanych fizjoterapeutów lub masażystów, ponieważ prawidłowe stosowanie tej techniki wymaga dobrej znajomości anatomii.

Nie oznacza to jednak, że nie można samodzielnie usprawnić przepływu limfy. Tak naprawdę już naprzemienny prysznic zimną i ciepłą wodą poprawia ukrwienie, a każdy masaż (zwłaszcza gdy wykonywane ruchy są zgodne z kierunkiem przepływu limfy) usprawnia pozbywanie się toksyn. Oklepywanie skóry od dołu do góry (choćby podczas nakładania balsamu) również powoduje intensywny wzrost ciśnienia płynu krążącego w tkance limfatycznej. Wypróbuj również szczotkowanie ciała okrężnymi ruchami, co zapewnia dotlenienie i oczyszczenie komórek (zwłaszcza skóry).

Krok 4: właściwa odzież i technika oddychania pomagają w przepływie limfy

Oczywiście najlepsze efekty przyniesie nie jednorazowy program drenażu limfy, a wprowadzenie trwałych zmian w swoim życiu, ponieważ to nasze codzienne zwyczaje mogą przyczyniać się do zablokowania przepływu limfy.

Po pierwsze, zrezygnuj z uciskających ubrań (w tym bielizny), zwłaszcza ze sztucznych materiałów (jak nylon i poliester). Odzież z naturalnych włókien (len, bawełna, wełna, jedwab) nie blokuje przepływu chłonki.

Po drugie, pracuj nad swoim oddechem. Głębokie oddychanie z przepony (zamiast płytkiego z klatki piersiowej) doskonale dotlenia i usprawnia pracę układu limfatycznego. Ćwiczenia oddechowe wspomagają wytwarzanie ujemnego ciśnienia w klatce piersiowej, ułatwiającego transport chłonki, a ponadto wpływają pozytywnie na ogólne samopoczucie¹².

Po trzecie, unikaj sytuacji sprzyjających odkładaniu wody w organizmie. Na stałe ogranicz spożycie soli, a po całym dniu pracy staraj się unieść nogi na 15-30 min. Wystarczy podłożyć pod nie 2 poduszki, by wyrównać ciśnienie i ułatwić transport płynów ustrojowych.

Artykuł ukazał się pod nazwą "Usprawnij przepływ" w wydaniu papierowym DETOKS.