Jak powstrzymać wypadanie włosów? Poznaj naturalne sposoby

Nadmierne wypadanie włosów - jakie są przyczyny?

Do przerzedzania fryzury mogą się także przyczyniać zaburzenia snu, obfite miesiączki skutkujące niedoborami żelaza i anemią, nałogi, takie jak palenie papierosów i picie alkoholu. Nie można też zapominać o szkodliwym wpływie czynników środowiskowych, ekspozycji na chemikalia i leki, jak również zatrucie metalami ciężkimi, wreszcie uszkodzenie włosów podczas nieodpowiednie stylizacji.

Jak dowodzą badacze, stan włosów pełni funkcję w doborze płciowym. Zdrowe włosy są bowiem wyznacznikiem wysokiej jakości biologicznej organizmu. Dawniej zadaniem włosów było zapewnienie organizmowi odpowiedniej termoregulacji i ochrony. Dziś owłosienie głowy jest ważnym elementem ogólnego wyglądu człowieka.

Łysienie to zaburzenie dermatologiczne, które dokuczało naszym przodkom już przed 2 tys. lat, występuje powszechnie na całym świecie i szacuje się, że dotyka od 0,2% do 2% światowej populacji¹.

Istnieją różne przyczyny łysienia, należą do nich tendencje genetyczne², czynniki środowiskowe, narażenie na chemikalia, leki, niedobór żywieniowy, stres oksydacyjny³ lub choroby przewlekłe. Najczęściej powodem masowej utraty włosów są łysienie plackowate i androgenowe. Mogą one występować u obu płci.

Łysienie androgenowe a plackowate

W przypadku łysienia androgenowego wypadanie włosów ma określony wzór. U kobiet jest rozproszone⁴, a u mężczyzn zwykle zaczyna się od cofającej się linii włosów, która przesuwa się ku czubkowi głowy⁵.

Z kolei łysienie plackowate jest wysoce nieprzewidywalną, autoimmunologiczną chorobą skóry, powodującą utratę włosów na całym ciele. Zwykle zaczyna się od jednej lub więcej małych, okrągłych, gładkich plam na skórze głowy i może prowadzić do całkowitej utraty włosów na głowie lub skórze.

Pocieszające jest to, że we wszystkich formach łysienia plackowatego mieszki włosowe pozostają żywe i są gotowe do wznowienia normalnej produkcji włosów, gdy tylko otrzymają odpowiedni sygnał. We wszystkich przypadkach odrastanie włosów może wystąpić nawet bez leczenia, a także po wielu latach.

Syntetyczne środki przeciwdziałające łysieniu

Obecnie dostępnych jest wiele syntetycznych środków przeciwdziałających łysieniu, takich jak kortykosteroidy, ditranol, tretynoina, minoksydyl, kortyzon, środki drażniące, leki immunosupresyjne, finasteryd, kwas azelainowy, ale żadne z nich (zarówno stosowane samodzielnie, jak i w terapii kombinowanej) nie dają zadowalających i trwałych wyników.

Na przykład popularny minoksydyl jest składnikiem szamponów, odżywek, żeli i kremów, które w niewielkim stopniu wchłaniają się do układu krążenia. Obliczono, że takie przenikanie uwzględnia ok. 0,3-4,5% stosowanego preparatu. Środka nie wolno stosować na rany i owrzodzenia, aby jego stężenie w organizmie nie wzrosło, co mogłoby zwiększać skutki uboczne stosowania.

Poza tym trzeba używać go bez ustanku, gdyż po kilku dniach od zaprzestania zostaje wydalony z organizmu i kończy się jego dobroczynne działanie na cebulki włosów, które polega na blokowaniu dihydrotestosteronu (DHT) odpowiedzialnego za nadmierne wypadanie włosów.

Kolejnym problemem jest fakt, że przyjmowanie większości syntetycznych preparatów na łysienie wiąże się z szeregiem skutków ubocznych, w tym z rumieniem, łupieżem, świądem, zapaleniem skóry itp. Rzadkie zdarzenia obejmują wystąpienie trądziku w miejscu aplikacji, zwiększone wypadanie włosów, zapalenie lub ból u ich nasady, zaczerwienienie skóry, obrzęk twarzy oraz nietolerancję tytoniu.

Z tego powodu naukowcy, chcąc poradzić sobie z problemem wypadania włosów, przyjrzeli się ziołom, które są używane w tradycyjnej medycynie. Jak się okazuje, do zalet naturalnych remediów należy nie tylko brak skutków ubocznych, ale też fakt, że działają one na więcej niż jeden sposób w leczeniu łysienia. Fitoterapia pomaga uzupełnić niedobory cennych składników odżywczych, dostarczyć blokery DHT i 5-α-reduktazy (sprzyjających wypadaniu włosów) oraz poprawić krążenie krwi w skórze głowy.

Jakie badania zrobić, kiedy wypadają włosy?

Sprawdź, co leży u źródeł Twoich kłopotów. Zazwyczaj dopiero usunięcie pierwotnej przyczyny pozwala na zahamowanie wypadania włosów oraz restaurację czupryny. W pakiecie badań powinny znaleźć się:

• Morfologia z rozmazem, która ma na celu wykrycie anemii bądź jej wykluczenie. Pozwala określić także niedobory mikroelementów oraz ilość żelaza w organizmie.
• Poziom białka całkowitego – aby wykluczyć niedożywienie lub choroby wątroby.
• Poziom TSH, które wskazuje nieprawidłowości w działaniu tarczycy – zarówno niedoczynność, jak i nadczynność tego gruczołu objawia się wypadaniem włosów.
• Poziom witaminy B12, która ma ogromne znaczenie dla kondycji włosa.
• Hormony płciowe – m.in. prolaktyna, progesteron i poziom testosteronu, który również u kobiet ma wpływ na stymulację mieszków.
• Poziom kortyzolu – hormon stresu wpływa destrukcyjnie na mieszki włosowe.
• OB – to marker stanów zapalnych, które znacząco przyczyniają się do przerzedzenia fryzury.

Co jeść, żeby włosy nie wypadały?

Sięgnij po L-cysteinę

Ten aminokwas zawiera siarkę. Podstawowym składnikiem włosa jest keratyna, która wytwarzana jest w naskórku m.in. ze związków siarki i azotu.

W pewnym badaniu pilotażowym 36 pacjentom podawano kombinację aminokwasu i retinolu do odwracania rozproszonego wypadania włosów poprzez obniżenie szybkości telogenu mieszków włosowych⁶.

Telogen jest etapem cyklu życia włosów, gdy mieszki włosowe są w stanie spoczynku, natomiast faza anagenowa ma miejsce, gdy mieszki włosowe aktywnie wytwarzają włosy.

Po leczeniu uczestnicy doświadczyli 11% wzrostu wskaźników anagenu, a także zmniejszenia wskaźników telogenu o 8,3%. Warto też wspomnieć o odkryciu japońskich naukowców, którzy zidentyfikowali gen o nazwie S100A3 kodujący budowę białka wiążącego wapń na mieszku włosowym⁷. Białko to jest bogate w L-cysteinę.

Po serii eksperymentów na myszach Japończycy doszli do wniosku, że L-cysteina jest niezbędna, aby mieszki włosowe wykorzystywały wapń do budowy pasm włosów, co sprawi, że będą one mocniejsze.

Jakiego pierwiastka brakuje, gdy wypadają włosy?

Niedobór minerałów upośledza regulację krążenia krwi, od której m.in. zależy zdrowy wzrost włosów. Ma też niekorzystny wpływ na produkcję hormonów tarczycy, które zapobiegają wysuszeniu i wypadaniu włosów oraz defektom ich wybarwienia.

• Cynk chroni włosy przed negatywnym skutkiem czynników zewnętrznych, wspomaga je w zachowaniu ich optymalnej gęstości.
• Miedź jest potrzebna do właściwego uformowania się łodygi włosa. Dzięki niej pasma są sprężyste i silne. Niedobór miedzi prowadzi do osłabienia i rozdwajania się końcówek. Zdrowe stężenie miedzi w tkankach wynosi 1,7-3,5 mg. Z kolei peptydy miedzi – zwiększają rozmiar mieszków włosowych, działają przeciwzapalnie i wzmacniają uszkodzoną skórę, dzięki temu fryzura szybciej wraca do formy.
• Witaminy z grupy B (zwłaszcza B6, B3, B5 i kwas foliowy) oraz biotyna również mają wpływ na porost włosów. Źródłem biotyny są zwłaszcza produkty pełnoziarniste, żółtka jaj, wątroba, ryż i mleko. Warto w tym miejscu wspomnieć, o badaniach przeprowadzonych przez Włochów, którzy połączyli działanie aminokwasu L-cyteiny z witaminą B6, aby zapobiec utracie włosów będącej konsekwencją chemioterapii⁸. Ci sami badacze zauważyli, że N-acetylo-L-cysteina (NAC) skutecznie hamuje wypadanie włosów u myszy z łysieniem plackowatowym⁹.
• Witamina A korzystnie wpływa na mieszki włosowe, ponieważ utrzymuje nawilżenie cebulek włosów. Natomiast witamina E odgrywa ważną rolę w promowaniu ich wzrostu i zapobieganiu łysieniu, bowiem wspomaga skuteczne mikrokrążenie w skórze głowy poprzez zwiększenie wchłaniania tlenu przez krew.
• Koenzym Q10 to ważny składnik odżywczy, który nie tylko wspiera wzrost zdrowych włosów, ale też przyczynia się do ich wzmocnienia.

Roślinne wsparcie na wzmocnienie włosów i ograniczenie ich wypadania

• Cebula To popularne warzywo stosowane najczęściej dla wzmocnienia odporności okazało się również korzystne w przypadku łysienia plackowatego. Naukowych dowodów na to dostarczył zespół badaczy pod kierunkiem Sharquie. W eksperymencie uczestniczyło 23 pacjentów, którym 2 razy dziennie przez 2 miesiące smarowano łysiejące miejsca świeżym sokiem z cebuli oraz 15 osób tworzących grupę kontrolną, którym dawkowano wodę z kranu. 17 uczestnikom stosującym sok cebulowy włosy zaczęły odrastać już po 4 tygodniach. Natomiast w grupie kontrolnej efekt zaobserwowały tylko 2 osoby.

• Rozmaryn i lawenda. Mieszanka olejków pozyskanych z tych roślin użyta jako wcierka stymuluje mieszki włosowe. Należy ją wmasować w skórę głowy przez ok. 2-5 min dziennie przez 7 miesięcy.
• Orzech włoski. Zastosowanie olejku z orzecha włoskiego na skórę głowy i regularne wmasowywanie go w skalp sprawia, że włosy stają się odżywione i lepiej rosną. Dzieje się tak, bo zawiera on niezbędne dla naszej czupryny minerały: żelazo, cynk oraz miedź. Ostatni pierwiastek bierze udział w produkcji melaniny – pigmentu, który odpowiada za kolor włosów i skóry. Dzięki miedzi nie dochodzi do przedwczesnego siwienia włosów¹¹.
• Lukrecja gładka. Wyciągi z korzenia lukrecji wykazują nadzwyczajne właściwości antyoksydacyjne. Sądzi się, że aktywność antyoksydacyjna zawartych w nich flawonoidów jest nawet 100 razy większa niż witaminy E¹². Nie dziwi więc, że kosmetyki z lukrecją zalecane są w profilaktyce anti-aging. Mają też właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze (m.in. w stosunku do Candida albicans) i przeciwwirusowymi. Łagodzą podrażnienia i świąd, przyspieszają gojenie się ran. Regulują wydzielanie sebum. Dlatego preparaty z lukrecją są pomocne również w przypadku łojotokowego zapalenia skóry głowy i łupieżu. A przy tym surowiec ten wzmacnia włosy i zapobiega ich wypadaniu. Badania potwierdzają, że ekstrakty z lukrecji charakteryzują się bardzo wysoką skutecznością w pobudzaniu wzrostu włosów – większa niż minoksydylu, substancji powszechnie umieszczanej w środkach mających zapobiegać łysieniu¹³. Aby uzyskać pastę z rośliny, najlepiej zmiel jej kawałki z dodatkiem mleka oraz szczyptą szafranu. Papkę nałóż na łyse miejsca przed snem, owiń głowę ręcznikiem. Rano spłucz głowę letnią wodą.

• Mięta pieprzowa. Badacze z Korei sprawdzili działanie olejku miętowego na wzrost włosów u myszy. Okazało się, że stosowany miejscowo powodował długotrwały wzrost włosów i wydłużanie mieszków włosowych już po 2-tygodniowym codziennym stosowaniu, zwiększył również liczbę cebulek włosowych oraz grubość skóry. Potwierdzeniem tego były m.in. preparaty tkankowe, przeprowadzone analizy aktywności wielu enzymów, ekspresji genów i, przede wszystkim, efekt wizualny. Naukowcy swoje prace zakończyli konkluzją, iż olejek miętowy mógłby być lekiem terapeutycznym lub zapobiegającym wypadaniu włosów u ludzi¹⁴. W doświadczeniu z sukcesem użyto stężenia 3% olejku rozpuszczonego w oleju jojoba.
• Liściokwiatg arbnikowy. Jest bogaty w witaminę C, fosfor, żelazo i kwercetynę. Olej z agrestu indyjskiego, jak czasem również nazywa się tę roślinę, uważany jest za cenny tonik do włosów zwiększający ich porost. Można też zmieszać w równej ilości świeży sok z owocu liściokwiatu oraz z limonki i stosować go jako szampon. Taka mieszanka stymuluje wzrost włosów i zapobiega ich wypadaniu. Zdaniem badaczy to zasługa żelaza, które jest niezbędne dla prawidłowego cyklu wzrostu włosów.

Blokery DHT i 5-α-reduktazy

Do ziół, które wykazują taką aktywność, dzięki czemu przeciwdziałają łysieniu androgenowemu, należą m.in. pokrzywa, herbata zielona oraz palma sabałowa¹⁶.

• Palma sabałowa. (Serenoa repens) Włoscy uczeni potwierdzili pozytywny wpływ ekstraktu z rośliny na porost włosów u mężczyzn z rozpoznanym klinicznie łagodnym do umiarkowanego łysieniem androgenowym. Panowie otrzymywali 320 mg Serenoa repens dziennie przez 24 miesiące. Jednocześnie naukowcy zwrócili uwagę, że od naturalnej kuracji skuteczniejsze jest podawanie 1 mg dziennie finasterydu¹⁷.
• Herbata zielona. (Camellia sinensis) Liście rośliny zawierają flawonoidy, które mogą pomóc w promowaniu wzrostu włosów. Aby sprawdzić, czy tak jest w istocie, naukowcy z Indonezji postanowili poddać je maceracji 70% etanolu. Następnie z powstałego ekstrakt uzyskali odpowiednie frakcje w stężeniach 1% i 4%, które podawali miejscowo na ogoloną skórę królika 2 razy dziennie (rano i wieczorem) przez 28 dni. Po upływie tego czasu okazało się, że 4% frakcja wodna miała najlepszą aktywność promującą wzrost włosów¹⁸.
• Ekstrakt z pokrzywy. (Urtica dioica) jest idealnym remedium na problemy osłabionej fryzury. Udowodniono, że przeciwdziała wypadaniu włosów spowodowanemu przez niedobory żywieniowe. Najlepsze rezultaty daje stosowanie wyciągów z pokrzywy zarówno doustnie (w postaci tabletek), jak i w postaci wcierek. Dowiódł tego przeprowadzony na Ukrainie eksperyment, w którym żel zawierający wyciąg z pokrzywy przyspieszył wzrost futra u szczurów, a także poprawił jego jakość poprzez zwiększenie masy i zmniejszenie odsetka włosów dystroficznych. Badania histologiczne potwierdziły, że zastosowanie żelu na skórę znacznie rozszerzyło naczynia w warstwie siatkowej skóry właściwej. Nasilenie dopływu krwi zostało potwierdzone przez wzrost liczby komórek tucznych i ich aktywną degranulację. Wzmocnienie krążenia krwi spowodowało wzrost ilości mieszków włosowych w fazie aktywnego anagenu¹⁹.