Nasze magazyny
Co ciekawe, również w tradycyjnej medycynie chińskiej jest ceniony wyłącznie ryż brązowy, pełnoziarnisty. Wiąże się to z jego udowodnioną zdolnością do obniżania poziomu glukozy we krwi1. Ryż biały, należący do produktów przetworzonych, wykazuje działanie przeciwne, podobnie zresztą jak przetworzona pszenica.
Te dwa rodzaje ryżu różnią się jednak nie tylko indeksem glikemicznym (biały, gotowany - IG 70, brązowy - IG 55). W ryżu białym nie znajdziemy np. magnezu, obecnego w ryżu naturalnym - jego zasoby przepadają w procesie przetwarzania2. Tymczasem magnez jest jednym z najważniejszych pierwiastków, jakie powinniśmy dostarczać organizmowi, aby funkcjonował prawidłowo.
Zapamiętajmy więc, że najłatwiej przyswajalne postaci wszystkich substancji czynnych znajdują się w produktach naturalnych, nieprzetworzonych i niepoddawanych obróbce termicznej, co oczywiście dotyczy także ryżu.
To, że ryż brązowy nie przyczynia się do destabilizacji poziomu glukozy we krwi, a co za tym idzie, pomaga w unormowaniu cukrzycy, jest dobrą wiadomością dla diabetyków, którzy z różnych względów nie wyeliminowali ze swojej diety węglowodanów.
Wprawdzie smak ryżu brązowego jest inny niż białego, podobnie jak jego konsystencja, jednak łatwo się do tego przyzwyczaić. Producenci utrzymują, że cieszący się coraz większą popularnością ryż paraboliczny, czyli poddany obróbce termicznej z użyciem pary wodnej pod ciśnieniem (szybciej się gotuje), zachowuje w ziarnach witaminy i składniki odżywcze. Nie zmienia to faktu, że jego indeks glikemiczny wynosi 85, podczas gdy ryżu basmati (o długich ziarnach) zaledwie 40.
Ryż brązowy z kaszą jaglaną
- 0,25 szklanki uprażonej na patelni kaszy jaglanej (zyska orzechowy smak)
- 1 szklanka ryżu brązowego
- 2,5 szklanki wody
- szczypta soli morskiej
- ulubione dodatki: owoce świeże lub suszone, orzechy, rodzynki
Ryż moczymy kilka godzin (np. przez noc), następnie gotujemy około godziny. Dodajemy uprażoną kaszę jaglaną i sól. Podajemy z ulubionymi dodatkami, np. owocami, rodzynkami czy orzechami.
Otręby ryżowe - co to jest?
Nazywa się tak zmieloną zewnętrzną warstwę ziarna ryżowego. Otręby te mają niezwykłe właściwości. Ich spożywanie pomaga np. w uregulowaniu poziomu glukozy we krwi. W dodatku zawierają ponad 70 przeciwutleniaczy, co czyni je wspaniałym produktem spożywczym, chroniącym komórki przed uszkodzeniami i nadającym skórze młody wygląd.
Obecna w nich witamina E, silny antyoksydant, ułatwia pozbycie się tkanki tłuszczowej i chroni przed nowotworami. Ale uwaga, otręby suche (tak zwane stabilizowane) zawierają duże ilości kwasu fitynowego, który ma działanie przeczyszczające i może prowadzić do wzdęć. Zanim więc włączymy je do diety na stałe, np. w celu uregulowania procesów trawiennych, warto za pomocą niewielkich ilości dodawanych do różnych potraw sprawdzić, jak na nie zareagujemy.
W większości przypadków sprawdza się stopniowe przyzwyczajanie organizmu do coraz większych dawek. Jest się o co starać, jako że otręby rzeczywiście słyną z właściwości oczyszczających jelito grube.
Sfermentowane otręby ryżowe
Mają na nasz organizm nawet korzystniejszy wpływ niż otręby suche. Zawierają ponadto o wiele mniej kwasu fitynowego, dzięki czemu mogą być spożywane również przez osoby z zespołem jelita wrażliwego. Metodą na zmniejszenie ilości kwasu fitynowego w ziarnach ryżu brązowego jest ich długie moczenie w wodzie (np. przez noc). Zaleca się również spożywanie wyhodowanych z nich kiełków (inne do tego celu się nie nadają).
Badania na zwierzętach wykazały, że jedzenie sfermentowanych otrębów ryżowych wpływa na pracę organów wewnętrznych, takich jak trzustka, tarczyca, śledziona czy nadnercza, co zgodnie z tradycyjną medycyną chińską podtrzymuje w organizmie prawidłowy obieg energii.
Skarby ukryte w otrębach ryżowych
- Olej, który wykazuje silne działanie przeciwutleniające. Badania ponadto dowiodły, że wpływa on także neutralizująco na nadtlenki lipidowe, czyli wolne rodniki lipidowe. Są one wyjątkowo szkodliwe, ponieważ potęgują procesy starzenia. Olej zawarty w otrębach działa także stabilizująco na poziom "złego" cholesterolu LDL, który przyczynia się do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Zmniejszenie stężenia cholesterolu LDL we krwi łączy się z kolejną korzyścią dla organizmu, mianowicie z obniżeniem poziomu trójglicerydów.
- Polisacharydy odpowiadają za pobudzanie odporności i regulują poziom glukozy we krwi, ponieważ ich trawienie nie przebiega tak szybko jak cukrów prostych. O tym, że spełniają ważną funkcję, świadczy chociażby to, że wyizolowane polisacharydy stosuje się jako środek wzmacniający odporność organizmu i przeciwnowotworowy. Wpływają one ponadto na produkcję cytokin (białek oddziałujących na układ odpornościowy).
- Kwas alfa-liponowy robi ostatnio furorę, ponieważ wspomaga leczenie otyłości przez zapobieganie przekształcaniu się nadmiaru glukozy w komórki tłuszczowe - zamienia ją w energię. Jest polifenolowym przeciwutleniaczem, odciążającym wątrobę i spowalniającym procesy starzenia. Młody wygląd zawdzięczamy więc również jemu.
- Koenzym Q10 jest kolejnym "spalaczem" tłuszczu występującym w otrębach ryżowych. Badania dowodzą, że wpływa on na funkcjonowanie mitochondriów3, malutkich organelli obecnych w komórkach i będących dla nich źródłem energii potrzebnej do prawidłowego funkcjonowania. Wykazano również, że oddziałuje pozytywnie na mięsień sercowy, co łączy się z efektem obniżenia ciśnienia tętniczego krwi. Dobre rezultaty terapeutyczne przyniosło również zastosowanie koenzymu Q10 z miłorzębem japońskim w takich schorzeniach jak fibromialgia czy choroba Parkinsona.
- Lecytyna jako postać fosfolipidów jest wytwarzana endogennie przez wątrobę. Spożywając otręby, pomagamy wątrobie wywiązać się z tego zadania. Lecytyna jest niezwykle ważna dla mózgu, systemu nerwowego i błon komórkowych. Osłonki mielinowe, które chronią zakończenia nerwowe, są zbudowane głównie z lecytyny. W jej obecności znacznie szybciej przebiega wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
- Inozytol sześciofosforanowy to kolejny suplement diety wyekstrahowany z otrębów ryżowych. W tradycyjnej medycynie chińskiej stosuje się go do przywrócenia prawidłowego poziomu energii w sercu i nerkach, ale jego działanie jest o wiele szersze. Inozytol pomaga usunąć pokłady wapnia z tkanek miękkich, co wpływa oczyszczająco na cały organizm. Zalecany jest szczególnie w chorobach zwyrodnieniowych stawów.
Cechy ryżu brązowego i kiełków ryżowych (według tradycyjnej medycyny chińskiej)
- natura termiczna neutralna
- należą do smaku słodkiego
- wzmacniają śledzionę, trzustkę i żołądek
- oczyszczają z toksyn
- wzmacniają energię qi
Wszystkie pełne ziarna zbóż, quinoa, gryka czy amarantus, dzięki temu, że nie przechodzą procesu oczyszczania, stanowią ucztę smaków i są źródłem całego wachlarza potrzebnych nam składników. Nauczyliśmy się niestety przetwarzać ziarna, co pozbawiło nas możliwości wspierania organizmu, a zwłaszcza układu immunologicznego. Prowadzi to nie tylko do zaburzeń w wymiarze fizycznym, ale i emocjonalnym. Warto wykorzystać tak prosty środek jak ziarno ryżu brązowego do odzyskania sił witalnych i harmonizowania funkcjonowania człowieka jako całości.
I jeszcze ciekawostka. Ryż brązowy wykazuje działanie antypasożytnicze. Aby oczyścić organizm, wystarczy bardzo dokładnie przeżuć garść surowych ziaren, bez połykania.
- Pitchford P., Healing with Whole Foods. Asian Traditions and Modern Nutrition, 1993, ISBN 1-55643-471-5
- Campbell T.C.,Thomas M., The China study, Campbell II, 2004, ISBN 978-1932100-66-2
- Bodo Kuklinski B., Anja Schemionek A., Mitochondrientherapie – die Alternative., 2015, ISBN 978-3-8990-1764-9
