Cukrzyca - co jeść? Cenne pierwiastki, które powinny znaleźć się w diecie

Oprócz zmian w diecie dla osób z cukrzycą korzystne okazuje się także suple­mentowanie witamin, substancji czynnych oraz mikro-i makroelementów. Choć same w sobie suplementy nie są w sta­nie całkowicie odwrócić choroby, poprawiają kontrolę glukozy i wrażliwość na insulinę, a także przyczyniają się do szybszej ogólnej poprawy stanu zdrowia, zwłaszcza gdy ich przyjmowanie uzupełnia wprowadzenie zmian w diecie i regularna aktywność fizyczna.

W Pakistanie w 2008 r. od 166 zdrowych osób i 257 diabetyków obu płci, w wieku 45-75 lat pobrano krew, mocz i włosy w celu zbadania wielu podstawowych elementów śladowych, w tym cynku, żelaza, niklu, miedzi, manganu i chromu.

Badanie wykazało, że próbki włosów i krwi diabetyków miały obniżony poziom chromu, cynku i manganu w porównaniu z ich kontrolnymi odpowiednikami. Z kolei u chorych na słodką chorobę zaobserwowano wyższe poziomy miedzi i żelaza niż w zdrowej grupie kontrolnej¹.

Jednak to nie jedyne składniki odżywcze, które pomagają okiełznać zaburzenia metaboliczne dotyka­jące osoby cierpiące na cukrzycę.

Niski poziom witaminy D zwięk­sza ryzyko cukrzycy

Witamina D jest jednym ze składników odżywczych, którego związek z cukrzycą został potwierdzony największą ilością dowodów naukowych. Jest bezpośrednio zaangażowana w uwalnianie insuliny z komórek beta w trzu­stce i pośrednio w ochronę komórek przed stresem oksyda­cyjnym oraz stanem zapalnym. Te funkcje może pełnić jedynie pod warunkiem, że organizm ma jej pod dostatkiem.

Niski poziom witaminy D zwięk­sza ryzyko zarówno cukrzycy typu 1, jak i typu 2, a wśród diabety­ków jest związany ze zwiększonym ryzykiem retinopatii, neuropatii, choroby nerek i innych stanów².

Metaanaliza 19 randomizowancyh kontrolowanych badań klinicznych, w której wzięły udział 1 374 osoby z cukrzycą typu 2, wykazała, że krótkoterminowa suplemen­tacja witaminą D poprawiła poziomy HbA1c i zwiększyła wrażliwość na insulinę³.

Zalecana dawka: dzienne spoży­cie zlecane przez Instytut Medycyny to 800-4000 j.m./dzień, aby utrzy­mać stężenie witaminy D we krwi na poziomie ok. 25-50 ng/ml. Wielu lekarzy zaleca wyższe dawki, aby utrzymać poziom we krwi ok. 100 ng/ml. Dr Patrick Kin­glsey w przypadku cukrzycy zalecał przyjmowanie co naj­mniej 5000 j.m. na dzień, a w określonych przypadkach nawet 10 000 j.m. nadzień.

Probiotyki dbają o florę bakteryjną

Szereg badań naukowych łączy cukrzycę z problemami w obrę­bie mikrobiomu. Miliony bakterii zamieszkujących nasz przewód pokarmowy odgrywają kluczową rolę w przetwarzaniu tego, co jemy.

Odkrycie tego powiązania otworzyło nowy obszar dla badań nad związ­kiem między trawieniem, stanem zapalnym i metabolizmem, co daje nadzieję, że probiotyki mogą pomóc w poprawie kontroli glukozy.

Zalecana dawka: wybierz suplement o mocy co najmniej 10 mld jednostek tworzących kolonie (CFU) oraz zawierający różne gatunki bakterii i stosuj się do instrukcji na etykiecie.

Cenne pierwiastki i suplementy diety w diecie diabetyka

• Magnez Ten pierwiastek odgrywa klu­czową rolę w utrzymaniu wraż­liwości na insulinę i regulacji glukozy. Niedobór magnezu został powiązany z cukrzycą typu 2 i jej powikłaniami⁵. Zgodnie z jednym z przeglądów opubli­kowanych badań, każde 100 mg spożywanego codziennie magnezu obniża ryzyko cukrzycy o 15%⁶. W formie pokarmu: pełnoziar­niste produkty zbożowe, fasola, orzechy i zielone warzywa liścia­ste mogą zmniejszyć ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. Zalecana dzienna dawka: 250-600 mg cytrynianu, mleczanu lub węglanu magnezu dziennie.
  
  
• Chrom To mikroelement niezbędny do prze­twarzania węglowodanów i tłusz­czów. Od czasu jego odkrycia jako niezbędnego metalu śladowego w 1955 r. stwierdzono, że skutecznie poprawia tolerancję glukozy poprzez zmniejszenie oporności na insu­linę.Zalecana dzienna dawka: Nie przekraczaj 1 mg chromu dziennie ze względu na poten­cjalną toksyczność¹³.

• Kobalt Wykazano, że chlorek kobaltu (COCL2) zmniejszał glukoneoge­nezę u szczurów z cukrzycą przez jego wpływ na obniżenie stężenia glukozy we krwi¹⁴. Sam kobalt lub w połączeniu askorbinianem ograniczał peroksydację lipidów w narządach trzewnych chorych gryzoni¹⁵. Suplementacja kobaltu przynosiła poprawę w nefropatii, a także usprawniała pracę serca w modelach zwierzęcych poprzez łagodzenie stresu oksydacyjnego¹⁶. Nawet małe ilości kobaltu mogą potencjalnie stymulować obronę antyoksydacyjną u ludzi, jak również tłumić stany zapalne. Zalecana dzienna dawka: 5-40 mg w zależności od lokalizacji i diety.
  
  
• Bor Badania wykazały, że ten pierwiastek śladowy moduluje stężenie insuliny w osoczu. Szczury pozbawione boru miały znacznie wyższe stężenie insuliny w osoczu niż gryzonie, które otrzymywały go wraz z karmą. Wyniki innych badań na zwierzę­tach dowodzą, że bor wpływa na stę­żenie trójglicerydów i może działać jako regulator metaboliczny w ukła­dach enzymatycznych¹⁷. Suplemen­tacja borem doprowadziła do obniże­nia stresu oksydacyjnego u zwierząt z cukrzycą, wykazując działanie przeciwutleniające i ochronne dla komórek beta trzustki¹⁸. Zalecana dzienna dawka: 20 mg.

• R-alfa-liponowy kwas (R-ALA) Ten rozpuszczalny w wodzie i tłuszczach przeciwutleniacz wykazał poprawę metabolizmu glukozy u pacjentów z cukrzycą typu 2 oraz zwiększenie wrażliwo­ści na insulinę¹⁹, a badania suge­rują, że może również zapobiegać postępowi cukrzycy do powikłań w nerwach, oczach i nerkach²⁰.
  
  Kwas alfa-liponowy jest wymieniany albo jako ALA, albo R-ALA. Gdy wymieniany jest jako ALA, oznacza to, że zawiera dwie struktury chemiczne będące lustrzanymi odbiciami siebie – formę S i formę R, w stosunku 50:50. Jednakże tylko forma R jest aktywna w organizmie i tylko ona powinna być stosowana. Jeśli według etykiety produktu ALA każda kapsułka zawiera 300 mg ALA, tylko 150 mg jest aktywną formą R-ALA.
  
  W przeci­wieństwie do tego produkt specjal­nie oznaczony jako R-ALA zawiera 300 mg substancji aktywnej. Dlatego szukaj produktu, który zawiera R-ALA, a nie tylko ALA. Zalecana dzienna dawka: 300-1200 mg/dzień R-ALA, co odpo­wiada 600-2400 mg/dzień produktu oznaczonego tylko jako ALA.
  
  
• Benfotiamina Ta rozpuszczalna w tłuszczach forma tiaminy (znana również jako allitia­mina) wykazała zdolność do zmniej­szania tworzenia zaawansowanych produktów glikacji końcowej, które są powiązane z rozwojem powikłań cukrzycowych²¹. Lepiej wchłaniana niż wodnorozpuszczalna tiamina, benfotiamina zwiększa produkcję pirofosforanu tiaminy, który blokuje uszkodzenia wywołane przez glu­kozę. Wykazano, że hamuje postęp retinopatii, nefropatii i neuropatii²². Zalecana dzienna dawka: 150-450 mg.
  
  
• N-acetylocysteina (NAC) To kolejny potężny i niedrogi nutra­ceutyk, może zmniejszyć insulino­oporność, działając jako przeciwutle­niacz zapobiegający oksydacyjnemu uszkodzeniu glukozy²³. Wykazano, że pomaga chronić oczy przed zwy­rodnieniem siatkówki związanym z cukrzycą²⁴ oraz oszczędza komórki nerek i skóry przed uszkodze­niami związanymi z tą chorobą²⁵. Zalecana dzienna dawka: 600-2400 mg.

• Acetylo-L-karnityna Wykazano skuteczność tego nutraceutyku w przypadku bólu i degeneracji nerwów oraz w poprawie percepcji wibracyj­nej u pacjentów z przewlekłą neuropatią cukrzycową²⁶. Zalecana dzienna dawka: 1,5-3 g.
  
  
• Tauryna Została uznana za silny środek hipoglikemiczny i potencjalnie wzmacniający działanie insu­liny. Jedno badanie wykazało, że podawanie tauryny pacjen­tom z cukrzycą przez miesiąc wymagało zmniejszenia dawek insuliny, aby uniknąć hipo­glikemii. Pacjenci odnotowali również obniżenie poziomu cholesterolu i trójglicerydów po przyjęciu tauryny²⁷. Zalecana dzienna dawka: 500-1500 mg.
  
  
• Sulforafan Ten przeciwutleniacz znajduje się w warzywach krzyżowych, takich jak brokuły. Oprócz dobrze udokumentowanych efektów przeciwnowotworowych sulfo­rafan obniżył poziom glukozy na czczo i HbA1c u otyłych pacjen­tów z cukrzycą typu 2²⁸. Może chronić przed uszkodzeniami naczyń krwionośnych spowo­dowanymi przez stres oksyda­cyjny, co pomaga zapobiegać powikłaniom cukrzycowym²⁹. Zalecana dzienna dawka: 30-200 mg.
  
  
• L-karnozyna Ten produkt, powszechnie stoso­wany w celu poprawy wydajności sportowej lub większej efektywno­ści ćwiczeń fizycznych, wykazał potencjalne korzyści w zmniejszeniu insulinooporności i ograniczeniu ryzyka powikłań cukrzycowych³⁰. Zalecana dzienna dawka: 1 g.