Nasze magazyny
Demencja - przyczyny
Demencja wcale nie musi być nieuniknioną częścią starzenia się. Jeśli wprowadzimy w życie 12 kluczowych zmian, zmniejszy się prawdopodobieństwo rozwoju tej choroby, która ostatnio stała się jednym z najgroźniejszych zabójców na Zachodzie. Ta "parszywa 12" odpowiada łącznie za ok. 40% wszystkich jej przypadków – co sugeruje, że 20 mln dotkniętych demencją ludzi na świecie miało możliwość zapobiec problemowi.
Najważniejsza przyczyna demencji i alzheimera tkwi w naszych genach. Jak utrzymują naukowcy, obecność izoformy genu APOE epsilon-4 zwiększa ryzyko nawet 12-krotnie. Nie da się więc zapobiec 60% przypadków, jednak międzynarodowy zespół ekspertów od demencji przekonuje, że istnieje mnóstwo sposobów, by zminimalizować pozostałe czynniki ryzyka.
Magazyn Lancet powołał sten zespół, dając mu za zadanie zidentyfikowanie czynników ryzyka kluczowego dla rozwoju demencji i alzheimera. Przegląd przeprowadzony w 2017 r. objął 9 czynników, a komisja dodała do tego jeszcze trzy: regularne picie nadmiernych ilości alkoholu – określonych jako 21 lub więcej jednostek tygodniowo – urazy mózgu oraz zanieczyszczenie powietrza. Każdy spośród 12 czynników niesie ze sobą zwiększenie ryzyka, podnosząc je łącznie o 40%1.
Zgadzają się z tym inni badacze. Naukowcy z Uniwersytetu Fudan w Chinach dokonali przeglądu 396 raportów i odkryli przekonujące dowody na istnienie 10 przyczyn demencji oraz słabsze potwierdzenie kolejnych 9. Nie odkryto przy tym żadnych dowodów na to, że inhibitory acetylcholinesterazy – jedyna grupa leków dopuszczonych jako środki na alzheimera – dają jakiekolwiek korzyści2.
12 głównych przyczyn demencji
12 głównych czynników wywołujących demencję oraz reprezentowane przez nie ryzyko wyrażone w procentach. Postaraj się wyeliminować je z życia, a prawdopodobieństwo rozwoju demencji spadnie nawet o 40%
- Utrata słuchu w średnim wieku - 8%
- Kiepska edukacja we wczesnych latach - 7%
- Palenie - 5%
- Depresja - 4%
- Izolacja społeczna - 4%
- Uraz mózgu - 3%
- Brak ruchu - 2%
- Nadciśnienie - 2%
- Zanieczyszczenie powietrza - 2%
- Alkohol (ponad 21 jednostek tygodniowo) - 1%
- Otyłość - 1%
- Cukrzyca - 1%
Sposoby zapobiegania demencji
Przegląd 396 badań pozwolił odkryć przekonujące dowody na istnienie 10 czynników związanych z demencją.
Oto możliwe przyczyny:
- Kiepskie wykształcenie
- Otyłość, wysoki wskaźnik BMI Hiperhomocysteinemia (wysoki poziom aminokwasu homocysteiny)
- Depresja
- Stres
- Cukrzyca
- Urazy głowy
- Nadciśnienie tętnicze
- Hipotensja ortostatyczna (nagłe obniżenie ciśnienia krwi przy wstawaniu, powodujące zawroty głowy)
Przy jednym potwierdzonym czynniku ryzyka warto podtrzymać aktywność umysłową, np. czytając, rozwiązując krzyżówki i rebusy.
Siedem kolejnych możliwych przyczyn demencji
Ten sam przegląd wymienił kolejne 9 możliwych przyczyn i sposobów profilaktyki, które poparły nieco mniej przekonujące przesłanki:
- Otyłość w średnim wieku
- Palenie
- Zaburzenia snu
- Nagła utrata wagi w późniejszym życiu
- Choroby naczyń mózgowych
- Słabowitość
- Migotanie przedsionków
Dwa kolejne sposoby na zapobieganie demencji:
- Ćwiczenia fizyczne
- Suplementy witaminy C
