Jak zahamować rozwój cukrzycy i obniżyć poziom cukru bez leków?

Cukrzyca co roku zbiera żniwo na całym świecie. Tymczasem zmiana nawyków żywieniowych, ograniczenie podaży kalorii oraz odpowiednie zioła są w stanie zahamować postęp choroby.

Artykuł na: 9-16 minut
Zdrowe zakupy

Przywykliśmy, że z chwi­lą postawienia diagnozy ta cywilizacyjna choroba metaboliczna, charaktery­zująca się podwyższonym stężeniem cukru we krwi, stanie się naszym dożywotnim przekleństwem. Z ta­kim przekonaniem żyje w Polsce blisko 2,7 mln diabetyków w wieku 20-79 lat. Tymczasem naukowcy coraz głośniej mówią, że rozwój choroby można zatrzymać, a nawet cofnąć dzięki odpowiedniej diecie.

Quote icon
Naukowcy coraz głośniej mówią, że rozwój cukrzycy można zatrzymać, a nawet cofnąć dzięki odpowiedniej diecie.

Zajmujący się metabolizmem prof. Roy Taylor z Uniwersytetu  Newcastle opracował 2-etapowy program żywieniowy. Obejmuje on 8-tygodniową restrykcyjną dietę (zaledwie 600-700 kcal dziennie), zawierającą dietetyczne koktajle do picia i pewną ilość warzyw oraz trwający pół roku niskokaloryczny jadłospis. Naukowiec przetestował go na 30 diabetykach, którzy zde­cydowali się na czas eksperymentu (8 miesięcy) odstawić wszelkie leki przeciwcukrzycowe oraz in­sulinę1.Wszyscy uczestnicy stra­cili na wadze – przeciętnie 14 kg – a u 13 osób cofnęła się cukrzyca i pozostali zdrowi przez wiele mie­sięcy po zakończeniu badania.

Najlepsze zioła i rośliny dla cukrzyków

Choć istnieje cały szereg leków prze­ciwko cukrzycy typu 2 o rozmaitych mechanizmach działania, to jednak mają one wiele niedostatków. Wywołują niepożądane skutki uboczne, takie jak dolegliwości trawienne, obrzęki i wy­mioty, a przy długotrwałym stosowaniu mogą nawet pogarszać stan pacjenta. Często istnieją też przeciwwskazania dla ich stosowania, np. przy współist­niejących chorobach nerek, wątroby czy serca. Tymczasem słodką chorobę moż­na leczyć niefarmakologicznie – wiele roślin obfituje w związki bioaktywne o działaniu przeciwcukrzycowym, niewywołujące skutków ubocznych.

  • Cynamonowiec (Cinnamomum) słynie nie tylko z tego, że jest jedną najpo­pularniejszych przypraw. Pozyskana z niego kora ma przede wszystkim działanie hipoglikemiczne. Metaanaliza 10 randomizowanych badań z grupą kontrolną wykazała, że spożycie cyna­monu wiąże się ze statystycznie zna­czącym obniżeniem poziomu glukozy na czczo. Spadek ten był wprawdzie mniejszy niż przy zastosowaniu mono­terapii metforminą, lecz nieco większy niż uzyskiwany za pomocą nowych leków doustnych, takich jak sitag­liptyna2. Cynamon odgrywa znaczącą rolę w fosforylacji białek sygnałowych (wzmacniając w ten sposób sygnali­zację insulinową), a także zwiększa ekspresję wrażliwych na insulinę transporterów glukozy, co powoduje lepszy wychwyt glukozy w komórkach, a w rezultacie – zmniejszenie oporności insulinowej. Obniża także całkowity poziom cholesterolu, poziom choleste­rolu LDL oraz poziom trójglicerydów, a podwyższa poziom „dobrego” chole­sterolu HDL. Oprócz tego ma działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające.
napar z cynamonem
Cynamon obniża całkowity poziom cholesterolu, poziom choleste­rolu LDL oraz poziom trójglicerydów, a podwyższa poziom „dobrego” chole­sterolu HDL, ma działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające.
  • Berberyna – alkaloid izochinolinowy, występujący m.in. w mahonii pospo­litej (Mahonia aquifolium), berberysie (Berberis), gorzkniku kanadyjskim (Hydrastis canadensis) i coptis (Coptis chinensis) – ma podobne działanie jak cynamon. Metaanaliza 14 badań poka­zała, że obniża poziom glukozy we krwi na czczo w stopniu porównywalnym do metforminy, glipizydu i rozyglitazo­nu, obniżając jednocześnie w umiarko­wanym stopniu poziom lipidów. Może ona być stosowana równolegle ze stan­dardowymi lekami: metforminą, glipizy­dem, glimepirydem i rozyglitazonem3.
    Berberyna wywiera wpływ na me­tabolizm glukozy poprzez stymulo­wanie glikolizy (rozkładu glukozy na cząsteczki pirogronianu) drogą zwiększania aktywności glukokina­zy (enzymu uczestniczącego w me­tabolizmie glukozy), zwiększania wydzielania insuliny oraz tłumienia glukoneogenezy i adipogenezy. Gluko­neogeneza to zachodzący w wątrobie proces wytwarzania glukozy z niecu­krowych związków prekursorowych (np. aminokwasów, glicerolu i mle­czanu), który można traktować jako proces przeciwny do glikolizy. U osób chorych na cukrzycę proces ten jest niepożądany, gdyż może sprzyjać pod­wyższaniu poziomu glukozy we krwi. Adipogeneza z kolei to proces tworzenia tkanki tłuszczowej, a, jak wiadomo, nadmierna jej ilość może przyczyniać się do oporności insulinowej. Berberyna obniża ekspresję enzymów adipogene­zy, przez co tłumi ścieżkę biosyntezy kwasów tłuszczowych, będącą jednym z czynników oporności insulinowej4.

  • Gurmar (Gymnema sylvestre) – pnącze z tropikalnych i subtropikalnych regio­nów Azji, tradycyjnie stosowane w me­dycynie ajurwedyjskiej – także ma zdol­ność ochrony i regeneracji komórek beta w trzustce. W jednym z badań podawanie ekstraktu z liści gurmaru szczurom z cukrzycą typu 1 przyniosło podwojenie ilości wysepek i komórek beta w ich trzustkach, a także uregu­lowanie poziomu glukozy poprzez zwiększenie stężenia insuliny we krwi5. Nie ustalono jednak, na ile wzrost poziomu endogennej insuliny był wy­nikiem regeneracji komórek beta, a na ile działania sekretagogicznego rośliny.
    W jednym z badań pacjentom przyjmującym konwencjonalne do­ustne leki hipoglikemiczne podawano również 400 mg gurmaru dzien­nie. Po 18-20 miesiącach nastąpiło znaczne obniżenie poziomu glukozy we krwi, co umożliwiło większo­ści pacjentów zmniejszenie dawek przyjmowanych leków, a 5 spośród 22 uczestników badania było w sta­nie całkowicie odstawić leki6.
  • Morwa biała (Morus alba) wpływa zarówno bezpośrednio na oporność insulinową i metabolizm glukozy, jak i pośrednio na inne czynniki pre­destynujące do rozwoju cukrzycy typu 2. Zawarte w liściach tej rośliny flawonoidy, polifenole, alkaloidy i poli­sacharydy mają zdolność zmniejszania oporności insulinowej, co potwierdza­ją badania prowadzone na modelach zwierzęcych, m.in. na cukrzycowych szczurach7. Aktywne składniki liści morwy mogą także regulować poziom glukozy we krwi poprzez hamowanie aktywności alfa-glukozydazy i alfa-amylazy, w wyniku czego spowolnione zostaje trawienie węglowodanów i wchłanianie glukozy w jelicie cienkim, co obniża hiperglikemię po posiłku. Wyróżnia się pod tym względem alkaloid 1-DNJ, który hamuje działanie alfa-glukozydazy w stopniu porównywalnym z leka­mi przeciwcukrzycowymi: akarbozą, woglibozą i miglitolem8.
Napar z liści morwy
Napar z liści morwy można przygotować, zalewając 1 g su­szonych liści 100 ml wrzącej wody i zaparzając przez 5 min.
  • Kozieradka pospolita (Trigonella foenum-graecum) to jed­noroczna roślina zielna, której nasiona obfitują w substancje czynne o działaniu hipoglikemicznym, a także przeciwzapal­nym, przeciwnowotworowym, neuroochronnym, przeciwdrob­noustrojowym. Jak pokazują badania, nasiona kozieradki mają własności przeciwcukrzycowe, polegające na wydłużaniu czasu trawienia i obniżaniu wchłaniania glukozy w jelicie cienkim dzięki znacznej ilości zawartego w nich błonnika. Spowolnienie metabolizmu glukozy zmniejsza jej skoki po po­siłku. Kozieradka ma również zdolność chronienia i regene­racji komórek beta trzustki i może podnosić poziom insuliny w surowicy krwi (w wyniku regeneracji komórek beta lub stymulacji wydzielania insuliny przez funkcjonujące jeszcze komórki). Sprzyja produkcji glikogenu w wątrobie i w mię­śniach (czyli wiązaniu glukozy z krwi, co obniża jej poziom), a także może zwiększać wrażliwość insulinową poprzez popra­wę metabolizmu glukozy w tkankach obwodowych9. Zalecana dawka nasion kozieradki wynosi 5-25 g do każdego posiłku10.
Nasiona kozieradki
Nasiona kozieradki obfitują w substancje czynne o działaniu hipoglikemicznym, a także przeciwzapal­nym, przeciwnowotworowym, neuroochronnym, przeciwdrob­noustrojowym. Jak pokazują badania, nasiona kozieradki mają własności przeciwcukrzycowe, polegające na wydłużaniu czasu trawienia i obniżaniu wchłaniania glukozy w jelicie cienkim dzięki znacznej ilości zawartego w nich błonnika
  • Przepękla ogórkowata (Momordica charantia), znana także jako gorzki melon, poza działaniem hipoglikemicznym wyka­zuje m.in. właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze, neuroochronne i przeciwrakowe. Wśród wielu substancji czynnych, wyizolo­wanych z owoców przepękli, znajduje się też białko wiążące się z receptorami insulinowymi, dzięki czemu działa ono synergistycznie z insuliną i może wpływać na zwiększenie wychwytu glukozy11. Ekstrakty z owoców przepękli mogą również spowalniać wchłanianie glukozy w jelitach poprzez hamowanie działania enzymów rozkładających cukry złożo­ne: alfa-amylazy i alfa-glukozydazy, a skuteczność przepękli w tym zakresie jest porównywalna do akarbozy – leku prze­ciwcukrzycowego, działającego na tej samej zasadzie12.
  • Cebula (Allium cepa) również odznacza się skutecznym działaniem przeciwcukrzycowym. W badaniu na szczurach 1-procentowy alkoholowy ekstrakt z suchych łupin cebuli wykazał skuteczność hipoglikemiczną porównywalną z leka­mi przeciwcukrzycowymi. Poza tym odnotowano znaczący wzrost poziomu glikogenu w wątrobie i mięśniach szkiele­towych, a także zwiększenie ekspresji receptorów i transpor­terów insulinowych, co wpływa na lepszy wychwyt glukozy przez tkanki obwodowe. Co ciekawe, ekstrakt z łupin miał ogólnie wyższą skuteczność niż jego najważniejszy składnik – kwercetyna – gdyż cebula zawiera oprócz niej jeszcze ponad 20 innych flawonoidów, które mogą działać synergistycznie13.

Chwasty obniżające poziom glukozy

zbieranie chwastów
Wśród wielu roślin i chwastów rosnących na łąkach i polanach, znajdziemy również takie, które obniżają poziom glukozy we krwi
  • Krwawnik pospolity (Achillea millefollium) W badaniach na zwierzęcych modelach cukrzycy ekstrakt z krwawnika ob­niżał poziom glukozy poprzez hamowanie działania alfa-glu­kozydazy (rozkładającej węglowodany złożone do cukrów prostych), zwiększanie wydzielania insuliny (działanie sekre­tagogiczne), a także potencjalne uwrażliwianie na insulinę14.
  • Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica) obniża poziom glukozy we krwi za pośrednictwem 3 mechanizmów: poprawia wychwyt glukozy w komórkach mięśnio­wych, stymuluje produkcję insuliny w komórkach trzustki oraz hamuje działanie alfa-amylazy, spowal­niając rozkład węglowodanów w jelitach. Ma również działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne15.
  • Mniszek lekarski (Taraxacum officinale) Wodny ekstrakt z korzenia mniszka lekarskiego obniża poziom glukozy, zwiększając jej wychwyt w komórkach docelowych poprzez aktywację ścieżki sygnałowej insuliny i stymulację transpor­tu glukozy. Jak sugerują badacze, zwiększa on też wychwyt glukozy w wątrobie, co normalizuje jej poziom we krwi i umożliwia jej późniejsze uwalnianie w miarę potrzeby16.
  • Czarnuszka siewna (Nigella sativa) Jak wykazał przegląd badań, u osób z cukrzycą przyjmujących standardowe leki przeciwcukrzycowe podawanie czarnuszki (w postaci ole­ju 2 x 2,5 ml dziennie, mielonych nasion 1-3 g dziennie lub ekstraktu) przynosiło znaczące obniżenie poziomu glukozy na czczo i po posiłku, zmniejszenie oporności insulinowej i poprawę funkcjonowania komórek beta w trzustce. Zawarty w oleju z czarnuszki tymochinon ha­muje ekspresję enzymów uczestniczących w glukoneoge­nezie i zmniejsza wchłanianie glukozy w jelicie, a także ma działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne17.
Bibliografia
  • Diabetes Care, 2016; 39: 808-15
  • Ann Fam Med 2013; 11:452-9
  • Evid Based Complement Alternat Med 2012;2012:591654
  • Metabolism. 2008, 57, 712-7
  • J Ethnopharmacol 1990;30:265-79
  • J Ethnopharmacol. 1990;30(3):295-300
  • Pharm. Biol. 54 (11), 2685-91
  • Front. Pharmacol. 14:1045309
  • Medicina 2023, 59, 248
  • Alternative and Complementary Therapies 21(1):32- 38
  • Journal of Agricultural and Food Chemistry, t. 62, nr 36, ss. 8952-61, 2014
  • BMC Complementary and Alternative Medicine, t. 16, nr Suppl 1, s. 185, 2016
  • Nutrition & Metabolism 2011 8:18
  • Journal of Ethnopharmacology 212 (2018): 1-7
  • J Diabetes Metab Disord. 2022 Jan 13;21(1):931-40
  • September 2020, Current Issues in Pharmacy and Medical Sciences 33(3):168-175
  • Int J Environ Res Public Health. 2019 Dec 5;16(24):4911
Autor publikacji:
Może Cię zainteresować
Wczytaj więcej
Magazyn
O czym lekarze ci nie powiedzą
ma już 10 lat
Alicja Langsteiner
Alicja Langsteiner
Prezes i założycielka Spółki Langsteiner Sp. z o.o

W życiu i działalności biznesowej ważne są dla mnie te same wartości. Tworzenie rzeczy użytecznych, poprawiających zdrowie i komfort życia idą więc w parze ze wspieraniem rozwoju nauki. Jestem propagatorką holistycznego podejścia do zdrowia, wykorzystywania mądrości natury i siły nauki, w tworzeniu naszych produktów, suplementów diety i wyrobów medycznych. Jako laureaci licznych nagród, w tym Diamenty Forbes, Ambasador Polskiej Gospodarki czy Gazele Biznesu, cenimy współpracę z zaufanymi partnerami i odpowiedzialnymi mediami. Dlatego gościmy na łamach tego wydawnictwa.

Więcej
Ryszard Chęciński
Ryszard Chęciński
Prezes Gabinety Mumio Sp. z.o.o.

O czym lekarze Ci nie powiedzą?... na przestrzeni dziesięciolecia periodyku, okazuje się, że nie powiedzą Ci o wielu sprawach, możliwościach, lekach, sposobach, nadziejach wręcz.
W sposób jasny, przejrzysty, dostępny robi to za nich właśnie ten nasz miesięcznik. To na jego łamach dowiadujemy się, jak można z pominięciem medycyny konwencjonalnej postawić się na nogi, zapobiec schorzeniom czy nawet po prostu się uzdrowić. Skala źródeł, środków, ocen, podpowiedzi, adresów jest ogromna i z łatwością można dotrzeć zarówno
do wiarygodnych uzdrowicieli, jak i zdrowych suplementów diety, ziół czy sposobów uzdrawiania się samemu. Naszym zdaniem, może to i lepiej dla nas, że lekarze nie o wszystkim Ci powiedzą, a zrobi to dla nas dostępny, porządnie wydany i wiarygodny miesięcznik.

Więcej
Marcin Płoch
Marcin Płoch
Dyrektor ds. marketingu Xenico Pharma Sp. z o.o.

Żyjemy w czasach szerokiego dostępu do informacji, również do informacji o tym, jak najlepiej należy dbać o swoje zdrowie. Prewencja i profilaktyka to jest coś, co pozwala nam je jak najdłużej utrzymać w dobrej kondycji. W Xenico tworzymy wysokiej jakości, naturalne rozwiązania w oparciu o najnowsze doniesienia z całego świata. Od wielu już lat prezentujemy nasze produkty na łamach OCL. Mamy nadzieję na dobrą współpracę w kolejnych latach, w myśl wspólnie wyznawanej zasady – Twoje zdrowie w Twoich rękach.

Więcej
Marcin Fiedorowicz
Marcin Fiedorowicz
Dyrektor Operacyjny Herbal Pharmaceuticals

Doceniamy O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą za ich nieustępliwość w dążeniu do szerzenia wiedzy i za to, że wszystkie publikacje oraz informacje, na których bazuje pismo, są poparte rzetelnymi i zweryfikowanymi badaniami. To pokrewieństwo w podejściu do zdrowia i nauki sprawia, że nasza współpraca jest tak naturalna i trwała. Herbal Monasterium to kluczowa marka firmy Herbal Pharmaceuticals, która od lat szanuje tradycję stosowania naturalnych składników w celu promowania holistycznego podejścia do zdrowia. Oferujemy preparaty, które łączą w sobie mądrość tradycyjnego ziołolecznictwa z nowoczesnymi osiągnięciami medycyny. Nasza obietnica to dostarczenie produktów najwyższej jakości, które są nie tylko skuteczne, ale przede wszystkim bezpieczne, pozbawione zbędnych dodatków, konserwantów czy barwników. Sięgając po nasze produkty, dzięki określonej standaryzacji składników, otrzymuje się oczekiwaną skuteczność z wysokim poziomem bezpieczeństwa stosowania. Wyróżnia nas holistyczne podejście do zdrowia, które wykracza poza leczenie objawów i skupia się na pierwotnych przyczynach problemów zdrowotnych. Ponadto, kładziemy nacisk na etyczne praktyki i odpowiedzialność za środowisko. Herbal Monasterium to marka dla tych, którzy szukają naturalnych rozwiązań dla swojego zdrowia. Nasze produkty są odpowiedzią na potrzeby współczesnego Pacjenta, który chce łączyć tradycję z nowoczesnością.

Więcej
mgr farm. Aleksandra Mróz-Lubińska
mgr farm. Aleksandra Mróz-Lubińska
Prezes Zarządu Chemiczno-Farmaceutycznej Spółdzielni Pracy ESPEFA

Nasza współpraca zrodziła się na łamach tego prestiżowego czasopisma i trwa nadal, owocując udanymi kampaniami. 10 ostatnich lat to dla nas inspirująca podróż do innowacji i rozwoju. ESPEFA w tym czasie z sukcesem wprowadzała na rynek nowe produkty, które znalazły miejsce na łamach czasopisma, dzięki czemu mogliśmy dotrzeć z ważnymi informacjami do odbiorców. Wspólnie edukowaliśmy czytelników, umożliwiając im podejmowanie bardziej świadomych decyzji dotyczących opieki zdrowotnej.

Więcej
Beata Iwanicka
Beata Iwanicka
General Manager Kenay

Współpracę z redakcją O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą rozpoczęliśmy dokładnie 10 lat temu – zamieściliśmy reklamę już w drugim numerze pisma. Przez ten czas nasza firma rozrosła się i rozwinęła współpracę z najlepszymi zagranicznymi producentami renomowanych marek, z roku na rok poszerzając asortyment oraz kontynuując swoją misję propagowania zdrowego stylu życia i udowadniając, że zachowanie młodości i zdrowia przez długie lata – a co za tym idzie także poprawianie jakości codziennego życia – nie musi kojarzyć się z nieprzyjemnym obowiązkiem. Wiemy, jak ważne jest zdrowie dla każdego, dlatego kierując się tym przekonaniem, obserwujemy światowy rynek suplementów diety zarówno poprzez uczestniczenie w międzynarodowych targach, analizę fachowej literatury, jak i poprzez rozwijanie współpracy z partnerami na całym świecie. W ten sposób staramy się zapewnić naszym klientom dostęp do najnowszych, najciekawszych, ekologicznych suplementów diety oraz superfoods. W tych działaniach sekunduje nam redakcja O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą. Lata współpracy zawodowej zaowocowały również przyjacielskimi relacjami osobistymi.

Więcej
Marta Skolmowska
Marta Skolmowska
Właścicielka Centrum Ziołolecznictwa Wilcaccora w Łomiankach

Nasza współpraca z Redakcją O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą przyczyniła się niewątpliwie do poprawienia wiedzy Czytelników o naszych sztandarowych produktach, jakimi są zioła amazońskie, o ich zastosowaniu i skuteczności. Jako Centrum Ziołolecznictwa dokładamy wszelkich starań, aby nasze produkty były zawsze badane zarówno pod względem czystości, jak i skuteczności, dlatego staramy się podkreślać w artykułach, udostępnianych na łamach tego magazynu, jak ważna jest nasza współpraca z centrami naukowymi. Sądzimy, że dzięki naszej współpracy z gazetą rośnie w społeczeństwie świadomość, jak niezwykle ważna jest profilaktyka zdrowotna, gdyż łatwiej jest zapobiegać, niż leczyć, a lepiej jest zapobiegać środkami naturalnymi, aniżeli sztucznie wytworzonymi przez koncerny farmaceutyczne. Właśnie to propagowanie wśród Czytelników profilaktyki zdrowotnej uważamy za jedno z najważniejszych zadań, które magazyn O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą nam umożliwia, za co bardzo dziękujemy i mamy nadzieję na dalszą wieloletnią i owocną współpracę.

Więcej
Agnieszka Wójcik
Agnieszka Wójcik
Prezes Onkomed Sp. z o.o.

Onkomed Sp. z o.o. współpracuje z redakcją O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą od wielu lat w ramach reklamy naszych oliwek ozonowanych OZONELLA i potwierdzamy dużą skuteczność naszych reklam oraz oczekiwany odzew. Mimo ogromnego postępu medycyna konwencjonalna ma swoje ograniczenia, zostawiając przestrzeń dla niekonwencjonalnych, sięgających natury, metod walki z różnymi dolegliwościami. Te właśnie metody w sposób bardzo przystępny prezentowane są na łamach miesięcznika. Wielu z naszych klientów
to jego czytelnicy. W dzisiejszych czasach ludzie chcą wiedzieć więcej, żyć zdrowo i naturalnie, dlatego chętnie sięgają do natury mającej tak wiele do zaoferowania. Warto podkreślić, że miesięcznik stale ewoluuje, reaguje na zmieniające się potrzeby swoich odbiorców i nieustannie dąży do tego, aby czymś nowym, niespotykanym zaskoczyć swoich czytelników i tym samym sprawia, że ich rzesza ciągle rośnie. W ciągu 10 lat istnienia na rynku stał się inspiracją i kopalnią wiedzy dla wielu osób, poszukujących różnych ciekawych rozwiązań w dziedzinie zdrowego trybu życia.

Więcej
Nasze magazyny