Te zioła pomagają w leczeniu cukrzycy

Zioła pomagające w leczeniu cukrzycy

Rutwica lekarska (Galega officinalis)

W leczeniu cukrzycy stosuje się ją już od średniowiecza. Jak się oka­zuje, swoje właściwości zawdzięcza alkaloidowi – galeginie, na której modelu chemicznym oparto leki przeciwcukrzycowe, takie jak met­formina, buformina czy fenoformina.

Rutwica ma też silne właści­wości antyoksydacyjne, dzięki czemu normalizuje typowe dla diabetyków zaburzenia funkcji leukocytów. Sprzyja też przywróce­niu odpowiedniej liczby neutrofili w szpiku kostnym oraz redukcji liczby limfoblastów i hamuje proces apoptozy (zaprogramo­wanej śmierci) limfocytów⁴. Jednak roślinę trzeba stoso­wać rozważnie, bowiem zawiera ona także toksyczną guanidynę.

Gurmar (Gymnema sylvestre)

Żucie jego liści powoduje, że zostają zablokowane receptory odpowiedzialne za odczuwanie smaku słodkiego (efekt ten utrzy­muje się do godziny).

Badania dowiodły, że gurmar hamuje ochotę na słodkie potrawy, pomaga w utrzymaniu prawidłowej gli­kemii oraz sprzyja regeneracji trzustki⁷.

Nic więc dziwnego, że nazwa tej rośliny w języku hindi znaczy „niszczyciel cukru”. Swoje właściwości zawdzięcza kwasowi gimnemowemu. W eks­perymentach na myszach dowie­dziono, że obniża on poziom glukozy we krwi u chorych gry­zoni w podobnym stopniu co lek na cukrzycę (glibenklamid), nie ma przy tym wpływu na stę­żenie cukru we krwi u zdro­wych osobników⁸. Ponadto podnosi poziom insuliny w osoczu chorych zwierząt.

To nie wszystko. Okazuje się, że roślina pomaga pozbyć się zbędnych kilogramów, a także zmniejsza poziom cholesterolu i trójglicery­dów we krwi oraz spowal­nia peroksydację lipidów. Warto przy tym pamiętać, by nie przesadzać – zbyt duże dawki mogą powodować hipoglikemię, osłabienie, drżenie, nadmierne pocenie się i dystrofię mięśni.

Jałowiec pospolity (Juniperus communis)

W jednym z badań stwierdzono, że podawanie szczurom z cukrzycą przez 24 dni wywaru z owoców tego pospolitego iglaka znacznie obniżyło u gryzoni poziom glukozy i śmiertelność z powodu cukrzycy⁵.

Co więcej, zaobserwowano bardzo duże obniże­nie stężenia (o 63-64%) dialdehydu malonowego w tkankach nerek. Co sugeruje, że owoce jałowca mogą chronić diabetyków przed nefropatią cukrzycową. Jednak ich zbyt duże dawki mogą uszkadzać nerki, a także błonę śluzową układu pokarmowego. Przeciwwskazaniem do przyjmowania jest też ciąża.

Kozieradka pospolita (Trigonella foenum-graecum)

Uczeni dowiedli, że podawanie przez 8 tygodni osobom cierpiącym na cukrzycę typu 210 g nasion tej rośliny namoczonych w gorącej wodzie przyczyniło się do obni­żenia poziomu cukru we krwi na czczo o 25% oraz do zredu­kowania stężenia trójglicerydów o 30% i cholesterolu VLDL o 30,6%.

Liczne badania nad właściwo­ściami kozieradki wskazują, że ma zdolność obniżania poziomu hemoglobiny glikowanej i glukozy we krwi u pacjentów z cukrzycą, zarówno po posiłku, jak i na czczo, a jej nasiona nie tracą swoich właściwości nawet po ugotowa­niu².

Naukowcy zgodnie wskazują na 3 mechanizmy ich działania: spowolnienie wchłanianie glukozy z układu pokarmowego dzięki dużej zawartości błonnika; stymulowanie komórek beta trzustki do wydzie­lania insuliny oraz hamowanie sodozależnego wychwytu glukozy dzięki steroidowym saponinom (które mają także działanie obni­żające poziom cholesterolu)³.

Ostropest plamisty (Silybum marianum)

Tak, to nie jest pomyłka. Leczące wątrobę zioło, za sprawą swojej głównej substancji czynnej – syli­maryny może pomóc również diabetykom. W pewnym badaniu klinicznym z udziałem 51 pacjen­tów z cukrzycą typu 2, którym przez 4 miesiące podawano 600 mg wyciągu z nasion ostrope­stu plamistego, uzyskano u nich poprawę nie tylko profilu lipidowego (zmniejszyło się stężenie chole­sterolu i trójglicerydów we krwi), lecz również obniżenie poziomu hemoglobiny glikowanej i glukozy w badaniu na czczo¹¹.

Przegląd badań obejmujących 270 pacjentów dowiódł, że podawanie sylima­ryny znacznie obniżyło poziom cukru mierzony na czczo (średnio o 26,86 mg/dl) i poziom hemoglo­biny glikowanej (o 1,07 punktu procentowego), ale nie wpły­nęło na profil lipidowy¹².

Morwa biała (Morus alba)

Z kolei zawarte w roślinie polisacharydy zmniej­szają poziom cukru i poprawiają tolerancję glukozy oraz stymuluje jej wychwyt przez wątrobę, która przechowuje ją w formie glikogenu¹. Mają też zdol­ność stymulowania regeneracji komórek beta trzustki, dzięki czemu zwiększa się wydzielanie insuliny, pod­czas gdy otłuszczenie wątroby się zmniejsza.

Morwa nasila też glikolizę – proces metaboliczny zamieniający cukier w źródło energii dla komó­rek organizmu (pirogronian), który u cukrzyków jest upośledzony. Ponadto poprawia działanie insu­linozależnego transportera glukozy GLUT⁴¹.

Balsamka ogórkowata (Momordica charantia)

Roślina nazywana też gorzkim melonem lub karelą jest od wieków stosowana w tradycyjnej medycy­nie indyjskiej. Jej nasiona i owoce mają potwier­dzone działanie przeciwcukrzycowe.

Podanie wodnej zawiesiny z rozdrobnionego miąższu balsamki wpłynęło pozytywnie na wyniki oznaczenia poziomu cukru na czczo i po posiłku u 86 spośród 100 pacjen­tów z cukrzycą typu 2⁹.

Natomiast sok z balsamki poda­wany w ilości 55 ml dziennie przez 5 miesięcy w porównaniu do leku przeciwcukrzycowego (rosiglita­zonu) w większym stopniu obniżał poziom cukru we krwi mierzony na czczo, stężenie cholesterolu cał­kowitego i (nieznacznie) kwasu sia­lowego – związku, którego nadmiar często towarzyszy cukrzycy i jest markerem ryzyka uszkodzenia nerek.

Mniej korzystnie wypadło dla kareli porównanie z metforminą. Pacjenci przyjmujący 1 g leku dziennie mieli po 4 tygodniach poziom fruktozaminy, jednego z markerów cukrzycy, niższy o 16,8 μmol/l, a diabetycy przyj­mujący w tym czasie 2 g balsamki dziennie – o 10,2 μmol/l¹⁰.

Mechanizm antycukrzycowego działania gorzkiego melona polega prawdopodobnie na tym, że zwiększa on zarówno liczbę komórek beta trzustki, jak i wykorzysta­nie glukozy przez wątrobę i mięśnie, a także spowalnia działanie enzymów wątrobowych niezbędnych do endogennego wytwarzania glukozy z innych substancji odżywczych.

Brązowe wodorosty

W badaniach na myszach z cukrzycą dieta bogata w fukok­santynę normalizowała poziom glukozy, insuliny i leptyny. U gryzoni zaobserwowano też zwiększoną ekspresję trans­portera glukozy GLUT4 w tkance mięśniowej¹³. Mechanizm działa­nia fukoksantyny polega przede wszystkim na zwiększaniu wydat­kowania energii przez organizm. Substancja ta nasila bowiem meta­bolizm tłuszczów¹⁴. Jednocześnie zmniejsza ekspresję prozapalnych adipocytokin, które mają znaczenie w powstawaniu insulinooporności. Co ciekawe, właściwości te wykazuje tylko w przypadku osób otyłych.

Cynamon (Cinnamomum cassia)

Wiele badań nad nim i jego krew­nym C. burmanii pokazuje, że może on spowalniać opróżnianie żołądka i obniżać poziom glukozy po posiłku. Może również pomagać w obniżaniu poziomu insu­liny, ciśnienia krwi i HbA1C oraz redukować tworzenie się zaawan­sowanych produktów glikacji koń­cowej, które są powiązane z prze­wlekłymi chorobami zapalnymi¹⁵. Ostatnia metaanaliza 16 randomi­zowanych kontrolowanych badań klinicznych wykazała również, że cynamon obniża poziom glu­kozy na czczo i oporność na insu­linę u osób z cukrzycą typu 2 lub stanem przedcukrzycowym¹⁶.

Zielona herbata (Camellia sinensis)

Zielona herbata zawiera bioflawo­noid galusan epigallokatechiny (EGCG), który został uznany za bezpieczny i skuteczny prze­ciwutleniacz. W badaniach kli­nicznych wykazano, że zielona herbata zmniejsza ryzyko cukrzycy typu 2, a u pacjentów cierpiących na tę chorobę może poprawiać tole­rancję glukozy, zmniejszać produkcję i nadmierną sekrecję glukozy przez wątrobę oraz poprawiać wchłanianie glukozy. Zielona herbata została również zgłoszona jako mająca ochronny wpływ na retinopatię cukrzycową i odgrywająca rolę w zapobieganiu miażdżycy¹⁹.

Miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba)

Roślina ta została powiązana z redukcją ryzyka demencji i spadku funkcji poznawczych, ale wykazano również, że zmniej­sza ona krzepliwość krwi oraz poprawia funkcję siatkówki i nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z retinopatią²⁰. Miłorząb nie powinien być stosowany przez pacjentów przyjmują­cych leki przeciwzakrzepowe lub pacjentów z rzadką cho­robą krwotoczną – hemofilią.

Żeń-szeń amerykański (Panax quinquefolius)

Badania wykazały, że kłącze rośliny obniża poziom glukozy na czczo i ułatwia redukcję masy ciała, a także poprawia HbA1c oraz nastrój²². Niektóre osoby mogą z czasem doświadczać reakcji hormonal­nych wskutek przyjmowania żeń-szenia, więc jeśli zauważysz jakiekolwiek zmiany w swoim ciele, powiadom o tym lekarza.

Bazylia święta (Ocimum sanctum)

To zioło (znane również jako tulsi), szeroko stosowane w ajur­wedzie, wykazało zdolność do obniżania poziomu glu­kozy na czczo i po posiłku²³.