Przewlekły stres, choroby autoimmunologiczne (np. hashimoto), czynniki środowiskowe, narażenie na chemikalia, leki, niedobory żywieniowe i stres oksydacyjny1 – wszystko to może osłabić włosy, a nawet przyczynić się do ich wypadania. Jako że fryzura zdobi – a poza Sinead O’Connor, Skin i Amber Rose niewiele kobiet dobrze się czuje bez włosów – naukowcy, przyjrzeli się remediom, które są używane w tradycyjnej medycynie.
Jak się okazuje, działają one na więcej niż jeden sposób, pomagając uzupełnić niedobory cennych składników odżywczych, dostarczyć blokery DHT i 5-alfa-reduktazy (sprzyjających wypadaniu włosów) oraz poprawić krążenie krwi w skórze głowy, a przy tym nie powodują skutków ubocznych.
Dzięki fitoterapii nie tylko da się wzmocnić włosy, pobudzić uśpione mieszki włosowe i przyspieszyć ich porost, ale również przeciwdziałać nadmiernemu wypadaniu.
Jak naturalnie wzmocnić włosy?
Pokrzywa (Urtica dioica)
Ekstrakt z tego rodzimego chwastu jest idealnym remedium na problemy osłabionej fryzury. Udowodniono, że przeciwdziała wypadaniu włosów spowodowanemu przez niedobory żywieniowe.
Najlepsze rezultaty daje stosowanie wyciągów z pokrzywy doustnie (w postaci tabletek) oraz w postaci wcierek. Dowiódł tego przeprowadzony na Ukrainie eksperyment, w którym żel zawierający wyciąg z pokrzywy przyspieszył wzrost futra u szczurów, a także poprawił jego jakość.
Badania histologiczne potwierdziły, że zastosowanie żelu na skórę znacznie rozszerzyło naczynia w warstwie siatkowej skóry właściwej. Wzmocnienie krążenia krwi spowodowało wzrost ilości mieszków włosowych w fazie aktywnego anagenu2.
Miłorząb japoński (Ginkgo biloba)
Roślina zawiera ginkgolidy A, B, C, J, M, bioflawinę, sitosterol, laktony i antocyjany. Jak wykazali chińscy uczeni, rozpuszczalne w wodzie polisacharydy z liści miłorzębu przyspieszają wzrost włosów, a także zmniejszają zawartość czynników zapalnych w surowicy3.
Arbuz kolokwinta (Citrullus colocynthis)
W ajurwedzie tonik z tego owocu – nazywanego też kawonem – tradycyjnie stosowany jest dla wzmocnienia włosów. I jak wykazali Hindusi, ma to sens.
Badacze oceniali wpływ ekstraktów eteru naftowego i etanolowych z kolokwinty na porost włosów u szczurów albinosów. Smarowali ogoloną skórę gryzoni maścią na bazie tych wyciągów i rejestrowali czas potrzebny do rozpoczęcia wzrostu włosa oraz zakończenia cyklu jego wzrostu.
Czas inicjacji wzrostu włosów został znacząco skrócony o połowę po leczeniu ekstraktami eteru naftowego w porównaniu z grupą kontrolną. Znacząco skrócił się także czas potrzebny do pełnego wzrostu włosów.
Kuracja skutecznie doprowadziła do fazy anagenicznej większej liczby mieszków włosowych (>70%) w porównaniu ze standardowym minoksydylem (67%). Efekty leczenia 2 i 5% ekstraktami eteru naftowego były porównywalne ze standardowym minoksydylem5.
Inny zespół badawczy potwierdził, że ekstrakt z eteru naftowego z kawonu stosowany miejscowo przeciwdziała łysieniu androgenowemu, które dotyka miliony mężczyzn i kobiet na całym świecie i jest zaburzeniem napędzanym androgenami.
Okazało się, że arbuz kolokwinta hamuje aktywność 5-alfa-reduktazy i pobudza wzrost włosów, co znalazło odzwierciedlenie w gęstości mieszków włosowych oraz stosunku anagen/telogen i obserwacji mikroskopowej skrawków skóry. Kuracja skutecznie wprowadziła także większą liczbę mieszków włosowych w fazę anageniczną niż standardowo stosowany lek – finasteryd6.
Rącznik pospolity (Ricinus communis)
Naukowcy potwierdzili, że wytłaczany z tej rośliny olej rycynowy korzystnie wpływa na stan skóry głowy, przyczyniając się do jej nawilżenia, odżywienia oraz regulacji pracy gruczołów łojowych – pomaga więc przywrócić równowagę wodno-lipidową skóry głowy7.
Zawarte w nim kwasy tłuszczowe mają bardzo dobrą przenikalność i zapewniają odżywienie mieszków włosowych. Z kolei obecne w olejku rycyna i kwas rycynolowy chronią skórę głowy i łodygę włosa przed infekcjami grzybiczymi i bakteryjnymi8. Natomiast u osób zmagających się z łysieniem androgenowym – wykazano, że kwas rycynolowy przenika przez skórę i działa jako inhibitor syntazy prostaglandyny D2 (PGD2), przez co ma pewien wpływ na wzrost włosów9.
Kozieradka (Trigonella foenum-graecum)
Okazuje się, że ta niepozorna roślina obfituje w cenne dla włosów składniki. Zawiera flawonoidy i trygonellinę, które powodują rozszerzenie naczyń krwionośnych w skórze głowy14. Wykazano również, że obecna w kozieradce lecytyna jest naturalnym emolientem i pomaga we wzmocnieniu i nawilżeniu włosów15.
Jednak najistotniejszym składnikiem aktywnym pozyskiwanym z rośliny jest diosgenina. Chociaż możliwy mechanizm jej działania nie jest dokładnie poznany, wykazano, że ma działanie estrogenne, które może prowadzić do hamowania dihydrotestosteronu16.
Warto zatem od czasu do czasu użyć oleju z kozieradki jako wcierki. Tym bardziej że w innych badaniach dowiedziono, iż nie tylko zapobiega wypadaniu włosów, ale też znacząco przyspiesza ich porost, pomaga w walce z przetłuszczającą się skórą głowy i dłużej utrzymuje świeżość czupryny17.
Lukrecja gładka (Glycyrrhiza glabra)
Wielokrotnie już potwierdzono, że wyciągi z korzenia tej rośliny mają właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze (m.in. w stosunku do Candida albicans) i przeciwwirusowe.
Wykazują też nadzwyczajne właściwości antyoksydacyjne. Sądzi się, że aktywność zawartych w nich flawonoidów jest nawet 100 razy większa niż witaminy E12! Ponadto łagodzą podrażnienia i świąd oraz regulują wydzielanie sebum. Dlatego preparaty z lukrecją są pomocne w przypadku łojotokowego zapalenia skóry głowy i łupieżu, a przy tym surowiec ten wzmacnia włosy i zapobiega ich wypadaniu.
Badania dowodzą, że ekstrakty z lukrecji charakteryzują się bardzo wysoką skutecznością w pobudzaniu wzrostu włosów – większą niż minoksydyl, substancja powszechnie umieszczana w środkach mających zapobiegać łysieniu13.
Cebula (Allium cepa)
To popularne warzywo okazało się korzystne w przypadku łysienia plackowatego. W eksperymencie uczestniczyło 23 pacjentów, którym 2 razy dziennie przez 2 miesiące smarowano łysiejące miejsca świeżym sokiem z cebuli, oraz 15 osób tworzących grupę kontrolną, którym dawkowano wodę z kranu. 17 uczestnikom stosującym sok cebulowy włosy zaczęły odrastać już po 4 tygodniach. Natomiast w grupie placebo efekt zaobserwowały tylko 2 osoby11.
Orzech włoski (Juglans regia)
Zastosowanie olejku z orzecha włoskiego na skórę głowy i regularne wmasowywanie go w skalp sprawia, że włosy stają się odżywione i lepiej rosną. Dzieje się tak, bo zawiera on niezbędne dla nich minerały: żelazo, cynk oraz miedź. Ten ostatni pierwiastek bierze udział w produkcji melaniny – pigmentu, który odpowiada za kolor włosów i skóry. Dzięki miedzi nie dochodzi do przedwczesnego siwienia18.
Chrząstnica kędzierzawa (Chondrus crispus)
Te jadalne czerwone wodorosty (częściej znane jako mech irlandzki albo morski) rosną na skalistym wybrzeżu północnego Atlantyku. Stanowią źródło karagenu. W produktach spożywczych ukrywa się on pod kodem E407. Ten bezwonny i bezsmakowy polisacharyd ma działanie zagęszczające i stabilizujące, dlatego stosuje się go także jako składnik poprawiający konsystencję szamponów i odżywek do włosów. To jednak nie wszystko.
W testach na zwierzętach stwierdzono, że karagen zmniejsza reakcję zapalną skóry, nasila odkładanie się macierzy pozakomórkowej oraz przyspiesza gojenie się ran. Ta funkcja może również pomóc w utrzymaniu zdrowych włosów i zdrowej skóry głowy20. Jednak nie tylko karagenem chrząstnica stoi. W jej składzie znajdują się również aminokwasy podobne do mykosporyny (MAA), które są wykorzystywane w kosmetykach do ochrony skóry przed promieniowaniem UV i pobudzania wzrostu komórek. Natomiast obecny w mchu morskim fukoidan może neutralizować stres oksydacyjny (szkodliwe wolne rodniki) oraz zmniejszać stany zapalne i tym samym pomóc w zapobieganiu wypadaniu włosów21.
Co więcej, ekstrakt z czerwonych alg morskich oczyszcza, odżywia, nawilża i wzmacnia włosy. Ma też korzystny wpływ na kondycję i wygląd skóry, łagodzi egzemy, łuszczycę oraz stanyzapalne skóry22. Dlatego szukaj chrząstnicy w składzie kosmetyków do pielęgnacji skóry oraz włosów.
Ponadto mech irlandzki jest niezwykle bogaty w żelazo i magnez. 28,3 g (jedna uncja) chrząstnicy zawiera 14% dziennej wartości Fe, które jest niezbędne dla prawidłowego cyklu wzrostu włosów, oraz 10% Mg. Prócz tego znajdziesz w nim witaminy, minerały, tłuszcze wielonienasycone oraz związki przeciwzapalne. Jako że niedobór minerałów upośledza regulację krążenia krwi, dotlenienie tkanek, co przekłada się na słabszą kondycję fryzury, warto wprowadzić ten wodorost do diety23.
- International Journal of Trichology 2009; 1(1)
- Journal of Applied Pharmaceutical Science Vol. 8 (01), pp. 093-097, January, 2018
- Carbohydr Polym. 2022 Feb 15:278:118811
- Clinical hemorheology and microcirculation 2000; 23(2-4):133-8
- Pharmaceutical Biology 2007, 45(10): 739-44
- Nat Prod Res. 2011 Sep;25(15):1432-43
- Phytother Res. 2003 Nov;17(9):987-1000
- Subramaniyan V. Nuts and Seeds in Health and Disease Prevention. Location United States: Academic Press; 2020. Therapeutic importance of caster seed oil; pp. 485-95
- J Ethnopharmacol. 2015;175:470-80
- Farmacia. 2008;56:507-12
- The Journal of dermatology 2002 Jun; 29(6):343-6
- International Journal of Herbal Medicine 2014; 2(2): 132-6
- Global J Res. Med. Plants & Indigen. Med. Volume 3, Issue 2; February 2014; 40-7
- Afr J Pharm Pharmacol. 2011;5:2420-7
- Int J Adv Biol Biomed Res. 2013;1:922-31
- Cosmetic Medicine. 2006;27:176-9; Aktuelle Dermatol. 2011;37:171
- Kosmetische Medizin 27. Jahrgang, Heft 4, 2006, ISSN 1430-4031; Skin Pharmacol 7: 84-9
- African Journal of Agricultural Research 2010; 5(17): 2379-2385
- ProcIndian Natl Sci Acad. 2022; 88(4): 601-16
- IOP Conf. Ser. Earth Environ. Sci. 2021;715:012050; Muszyńska B., Jękot B., Topolska-Pasek M., Rzewińska A.: Właściwości prozdrowotne węglowodanów występujących w algach
- Farm Pol, 2016, 72(7): 2-13
- Journal of the Taiwan Institute of Chemical Engineers, 2022 May, 134, 104307, doi: 10.1016/j.jtice.2022.104307
- Mar. Drugs 2015, 13(8), 5402-24
- Mar Drugs. 2021 Jun; 19(6): 341
- Toxicol Res. 2014 Dec; 30(4): 297-304