Jak chronić się przed smogiem elektromagnetycznym?

Czym jest elektrosmog?

Ektrosmogiem nazywamy otaczające nas sztuczne promieniowanie elektromagnetyczne, którego źródłem są urządzenia, służące do przesyłania i odbierania danych oraz instalacje elektryczne i sprzęt AGD.

Choć najbardziej powszechnym i niemalże osobistym źródłem tego promieniowania są telefony komórkowe, warto wiedzieć, że emitują je także m.in. telewizory, komputery, laptopy, tablety, radia, płyty indukcyjne, routery i urządzenia Wi-Fi oraz kuchenki mikrofalowe.

Nawet gdybyśmy wyłączyli wszystkie te urządzenia, to nie unikniemy całkowicie promieniowania elektromagnetycznego, którego silnym źródłem są stacje bazowe i maszty telefonii komórkowej oraz hot-spoty rozmieszczone w miastach, linie wysokiego napięcia i stacje transformatorowe, instalacje alarmowe, kamery i terminale w sklepie… słowem, przed elektrosmogiem nie uciekniemy¹.


Elektrosmog największy wpływ wywiera na te z naszych organów, które najintensywniej korzystają ze zjawiska elektryczności, czyli układ nerwowy i serce

Elektrosmog - szkodzi czy nie szkodzi?

Oto jest pytanie, które naukowcy zadawali sobie od przeszło dekady wraz z rosnącym upowszechnieniem przede wszystkim internetu bezprzewodowego oraz nowych technologii cyfrowych. Kolejne badania w wielu przypadkach, zamiast rozwiewać wątpliwości, generowały kolejne pytania. Co dziś wiemy o elektrosmogu? Pewne jest, że niestety nie da się go całkowicie uniknąć.

To, czy nam zaszkodzi i w jakim stopniu, jest zaś cechą osobniczą, każdy z nas reaguje bowiem inaczej, jedni słabiej, inni mocniej – mówi się nawet o nadwrażliwości elektromagnetycznej niektórych osób, nazywanej także idiopatyczną nietolerancją środowiskową na działanie pól elektromagnetycznych.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje ją, jako doświadczanie objawów w bliskości lub podczas użytkowania urządzeń elektrycznych, które w różnym stopniu wpływają na samopoczucie lub poczucie zdrowia oraz są przypisywane oddziaływaniu tych urządzeń.

Choć rośnie liczba dowodów na szkodliwość elektrosmogu i nikt już nie polemizuje z tym, że nie należy budować domów w bliskim sąsiedztwie linii wysokiego napięcia, a przepisy nie bez powodu ograniczają budowę masztów sieci komórkowych w pobliżu naszych domostw i zawierają normy poziomów pól elektromagnetycznych, nadal wielu naukowców bagatelizuje toksyczność elektrosmogu. Tymczasem badania dowodzą, że symptomy ekspozycji na działanie pola elektromagnetycznego mają charakter fizjologiczny – można je dostrzec, zmierzyć i obiektywnie zbadać.

Warto tu zaznaczyć, że nasze ciało w pewnym stopniu przyzwyczaja się do funkcjonowania w otoczeniu elektrosmogu i wyrobiliśmy sobie pewne fizjologiczne mechanizmy obronne. Jednak to nie niweluje szkodliwości pola elektromagnetycznego. Badania wskazują bowiem na bardzo niebezpieczne zjawisko nakładania się fal.

O ile wszystkie urządzenia, od telefonów komórkowych, przez mikrofalówki po telewizory, dostępne na rynku, spełniają wymogi emisji pola elektromagnetycznego, zatem pojedynczo nie powinny nam szkodzić, o tyle do uzyskania odpowiedniego pozwolenia na ich użytkowanie nie są potrzebne badania wpływu wielu tego typu urządzeń na nasze zdrowie.

A przecież w praktyce mamy w domu TV, kuchenkę mikrofalową, routery Wi-Fi i telefony komórkowe oraz komputery, czasami także monitoring, zatem pole emitowane przez każde z tych urządzeń z osobna nakłada się na pozostałe, co prowadzi to do wzmocnienia negatywnego wpływu elektrosmogu na nasze zdrowie¹.

W jaki sposób elektrosmog wpływa na nasze zdrowie?

Każda komórka naszego ciała wykorzystuje elektryczność – w błonach komórkowych występują różnice potencjałów elektrycznych, związane z przepływem jonów dodatnich i ujemnych – jest to niezbędne go prawidłowego funkcjonowania komórek i procesów metabolicznych. Dlatego elektrosmog największy wpływ wywiera na te z naszych organów, które najintensywniej korzystają ze zjawiska elektryczności, czyli układ nerwowy i serce, które ma węzeł zatokowy, pełniący funkcję osobistego rozrusznika, niezależnego od mózgu.

Najczęstszymi objawami ekspozycji na pole elektromagnetyczne jest zatem kołatanie serca i arytmia, bóle i zawroty głowy, migreny, nadmierne pobudzenie, osłabienie pamięci i koncentracji, rozdrażnienie oraz problemy ze snem.

Do tego dochodzą zaburzenia pracy zmysłów, takie jak omamy wzrokowe lub słuchowe i zmiany zachowania, w tym nadmierna pobudliwość, chwiejność emocjonalna, depresja lub trudności z opanowaniem gniewu. Objawy te wynikają z zaburzenia potencjałów elektrycznych w komórkach i tym samym przesyłania impulsów nerwowych.

Ale to nie wszystko, elektrosmog to także silny stresor, który szkodzi nam na poziomie komórkowym, generując stres oksydacyjny. Związany z nim nadmiar wolnych rodników tlenowych uszkadzać może struktury komórek, w tym wytwarzających energię mitochondriów i powodować powstawanie mutacji w DNA, a tym samym przyspieszać starzenie się organizmu i zwiększać ryzyko nowotworów.

Ponadto stres oksydacyjny obniża odporność, zaburza wydzielanie hormonów i płodność oraz przyczynia się do rozwoju chorób autoimmunologicznych, na skutek m.in. rozwoju stanów zapalnych w tkankach objętych stresem oksydacyjnym.

Jest on także czynnikiem rozwoju chorób cywilizacyjnych, takich jak nadciśnienie, otyłość, insulinooporność czy demencja. Niekorzystnie oddziałuje również na urodę, powodując przesuszenie, przebarwienie i podrażnienie skóry oraz przyspieszając jej starzenie się.

Pole elektromagnetyczne jest szkodliwe także dlatego, że powoduje wzrost temperatury tkanek, które są w jego zasięgu – dlatego po długiej rozmowie przez telefon mamy często gorące ucho i skroń. Podgrzewanie szkodzi zaś tkankom i zaburza w nich procesy metaboliczne oraz nasila wytwarzanie wolnych rodników tlenowych.

Jak minimalizować ryzyko związane z elektrosmogiem?

Choć całkowicie nie unikniemy ekspozycji na pola elektromagnetyczne, możemy się przed nimi chronić i zmniejszać szkodliwość ekspozycji.

• Wyciągnij wtyczkę Wyłączaj na noc router Wi-Fi, komputer i TV oraz wszystkie urządzenia, które nie muszą być zasilane nocą, a telefon komórkowy przełącz w tryb samolotowy. W ten sposób zmniejszysz nakładanie się pól i negatywny wpływ elektrosmogu na zdrowie, a zwłaszcza jakość snu, który jest niezbędny dla eliminacji wolnych rodników tlenowych i daje organizmowi czas na regenerację.
  
  Ponadto w czasie snu dochodzi do konsolidacji wspomnień i uporządkowania doświadczeń oraz emocji z dnia poprzedniego, co korzystnie wpływa na nasz stan psychiczny i stabilizuje nastrój. Jeżeli masz taką możliwość, to korzystaj w domu z przewodowego Internetu – w ten sposób wyeliminujesz przynajmniej jedno źródło elektrosmogu ze swojego otoczenia, a przy obsłudze pozostałych urządzeń unikaj także trybu czuwania².
  
  
• Zwiększ odległość Nie bez powodu prawo ściśle określa odległości od masztów telefonii komórkowej i linii wysokiego napięcia oraz zabrania budowania domów w bezpośrednim sąsiedztwie tych instalacji, ponieważ każda jednostka odległości od urządzenia zmniejsza jego szkodliwość. Te zalecenia dla makro warto także zastosować w skali mikro.
  
  Jak to zrobić? Telefon komórkowy noś jak najdalej od ciała, z kieszeni przełóż go do torebki lub plecaka, a w nocy nie kładź go pod poduszką czy na nocnym stoliku, ale możliwie jak najdalej. Unikaj przebywania obok kuchenki mikrofalowej podczas jej działania.

• Chroń siebie i bliskich W tym celu ogranicz negatywny wpływ najczęściej stosowanego urządzenia, czyli telefonu komórkowego. Możesz to zrobić, zaopatrując się w specjalne etui lub płytkę na telefon, która pochłania pole elektromagnetyczne.
  
  Doskonale sprawdza się tu szungit, czyli odmiana węgla, który różni się od niego strukturą. Szungit zbudowany jest bowiem z tzw. fulerenów, cząstek przypominających budową pustą w środku piłkę nożną. Ta unikalna konfiguracja przestrzenna sprawia, że szungit pochłania promieniowanie elektromagnetyczne, emitowane m.in. przez telefony komórkowe³.
  
  Jesienią i zimą możesz chronić się, nosząc czapkę, komin lub szal z ekranującego materiału. Jeżeli zaś pracujesz lub relaksujesz się z laptopem na kolanach, odseparuj swoje ciało od urządzenia za pomocą koca antyradiacyjnego, który zablokuje polu elektromagnetycznemu dostęp do Twojego organizmu. Jest to rozwiązanie doskonałe zwłaszcza dla dzieci i przyszłych mam, które w ten sposób, okutane kocem, mogą zabezpieczyć siebie i maleństwo w brzuchu przed elektrosmogiem np. podczas pracy na komputerze, relaksu przed TV czy przeglądania tabletu⁴.

• Uczyń mieszkanie swoją twierdzą Jeżeli już zminimalizujesz zagrożenie ze strony urządzeń domowych, zabezpiecz się także przed elektrosmogiem, który wdziera się do domu z zewnątrz. Jeśli nie wiesz, jakie jest natężenie pola elektromagnetycznego w Twojej okolicy, wejdź na www.si2pem.gov.pl – znajdziesz tu informacje o lokalizacji stacji bazowych telefonii komórkowej i nadajników, emitujących pole elektromagnetyczne, wraz z aktualnymi wynikami pomiarów.
  
  Możesz pomalować ściany pochłaniającą promieniowanie farbą ekranującą – niektóre z nich są dodatkowo uziemiane. Co ważne, takie farby nie zaburzają funkcjonowania urządzeń elektronicznych w pomieszczeniu.
  
  W oknach warto powiesić zasłony z ekranującego materiału, zawierającego specjalne metalowe włókna i impregnowanego, by zatrzymać wodę w jego strukturze, co blokuje nawet w 99% dostęp elektrosmogu do naszego mieszkania. Tego typu tkaniny mogą również chronić nasze łóżka, jeżeli umieścimy je np. pod materacem lub zastosujemy jako jedną z warstw kołdry⁴.