Żurawina - właściwości i przepisy pełne zdrowia

Owoce żurawiny są źródłem cennych dla organizmu składników. Zawierają:

• witaminy (A, C, E),
• minerały (potas, sód, selen), 
• luteinę
• β-karoten
• Najistotniejszą grupą związków prozdrowotnych stanowią jednak polifenole: flawonoidy, kwasy fenolowe oraz stilbeny¹.

Wśród najczęściej spożywanych owoców żura­wina charakteryzuje się największą całkowitą zawartością związków fenolowych oraz całkowi­tą pojemnością przeciwutleniającą, wyprzedza­jąc jabłka, czerwone winogrona, truskawki, ana­nasy, banany, brzoskwinie, pomarańcze, gruszki i grejpfruty². Dużą aktywność antyoksydacyjną zawdzięcza przede wszystkim obecności 3 głów­nych klas flawonoidów: antocyjanów, flawonoli i flawanoli. Związki fitochemiczne należące do ostatniej z tych grup odgrywają również istot­ną rolę w zapobieganiu infekcjom bakteryjnym. Ponieważ żurawinę wyróżnia duża zawartość związków fenolowych o charakterze przeci­wutleniaczy, sugeruje się jej działanie w pro­filaktyce chorób cywilizacyjnych, takich jak miażdżyca, nadciśnienie, a nawet nowotwory.

Dlaczego warto spożywać żurawinę?

Źródło antyoksydantów

Spożywanie soku żurawinowego (750 ml na dobę przez 2 tygodnie) w jednym z badań zwiększało pojemność antyoksydacyjną osocza u zdrowych kobiet³. Dostępne wyniki eksperymentów z udzia­łem ochotników wskazują też, że produkty z jej owoców obniżają stężenie markerów stresu oksydacyjnego zarówno we krwi osób zdrowych, jak i u pacjentów zagrożonych chorobami sercowo-naczyniowymi, a niskoka­loryczny sok żurawinowy zmniejsza inten­sywność procesu utleniania lipidów i zwięk­sza pojemność antyoksydacyjną surowicy krwi u kobiet z zespołem metabolicznym⁴.

ZUMW 2009 r. opublikowano wyniki badań, w któ­rych porównywano skuteczność ekstraktu z żurawiny z małą dawką trimetoprymu w pro­filaktyce nawracających zakażeń układu mo­czowego u starszych kobiet. Zaobserwowano, że lek miał niewielką przewagę w zapobieganiu  ZUM, natomiast charakteryzował się niekorzystnym wpływem na organizm⁵. Również inne badania dostarcza­ją dowodów, że kobiety, które często piją sok żurawinowy, rzadziej cierpią na objawowe zakażenia dróg mo­czowych – w jednym z nich w cią­gu 12 miesięcy ogólna częstość ich występowania zmniejszyła się o 35%⁶.

Zwalcza infekcje

Według niektórych badań dzięki dużej zawartości proantocyjanidyn ekstrakt z żurawiny może poprawić wiele aspektów funkcji odpornościo­wej, a nawet obniżyć częstotliwość objawów przeziębienia i grypy⁷. Jedną z jego największych zalet jest zdolność do odpierania szkodli­wych bakterii oraz zapobiegania ich gromadzeniu się w błonie śluzowej jelit. Dzięki temu pożądane szczepy, które wzmacniają układ odporno­ściowy, mogą się rozwijać i tworzyć silną obronę przed infekcjami.

Układ pokarmowy

W medycynie tradycyjnej uznaje się, że żurawina ma oczyszczające, przeciwbiegunkowe, antyseptyczne, moczopędne i detoksykujące wła­ściwości, eliminuje toksyny oraz pomaga w ograniczeniu zatrzymywa­nia wody i wzdęć. Ostatnie badania pokazują, że jej spożywanie przy­wraca równowagę bakterii w całym przewodzie pokarmowym – działają one podobnie jak probiotyki9. Ponadto regularne spożywanie soku żurawinowego może powstrzymać lub zmniejszyć zakażenie Helicobacter pylori u osób cierpiących na wrzody żołądka¹⁰.

Kardioprotekcja

Włączenie żurawiny do codziennej diety może przynieść wiele korzy­ści dla układu krążenia i serca. W jednym badaniu stwierdzono, że spożywanie niskokalorycznego soku z jej owoców zmniejsza kilka czynników ryzyka chorób kardio­logicznych, w tym ciśnienie krwi, poziomy trójglicerydów, stany zapalne i insulinooporność¹¹. Inne doniesienia pokazują, że żurawina i przygotowany z niej sok mogą również pomóc obniżyć poziom „złego” cholesterolu LDL i zwiększyć frakcję HDL, a tak­że zapobiec sztywnieniu tętnic u osób z chorobami serca¹².

Żurawina - jak stosować?

• Koktajl 350 g owoców zalej 4 szklankami wody mineralnej i gotuj, aż zaczną pękać. Odcedź i do tak przygotowanej szklanki wody żurawinowej dodaj łyżkę zmielo­nego siemienia lnianego lub sproszko­wanych łusek z nasion babki płesznik. Pij koktajl rano i przed snem – przede wszystkim wspomaga wydalanie i po­prawia równowagę hormonalną. 
• Konfitura Umyj 500 g świeżej lub mrożonej żura­winy. Wlej do garnka 1/3 szklanki wody, dosyp ¾ szklanki cukru, wymieszaj i gotuj przez kilka minut. Kiedy powsta­nie gęsty syrop, dorzuć do niego owoce i duś przez kilkanaście minut, co jakiś czas dokładnie mieszając. W między­czasie zetrzyj skórkę i wyciśnij sok z połowy cytryny, a następnie dodaj do garnka. Gotuj, aż odparuje więk­szość wody. Gorącą konfiturę przełóż do wyparzonych słoików, zakręć je i od­staw do góry dnem do wystygnięcia.
• Nalewka Wymieszaj 0,5 l spirytusu ze szklanką wody. Umyj, osusz i lekko zmiażdż 0,5 kg świeżych owoców żurawiny, a następnie przełóż je do dużego słoja. Zalej alkoholem, szczelnie zamknij i od­staw na minimum 2 tygodnie w ciem­ne miejsce. Po tym czasie zlej płyn, a owoce zasyp 100 g cukru i odstaw jeszcze na kilka dni, od czasu do czasu potrząsając słojem. Wytworzony w ten sposób sok połącz ze zlanym wcześniej alkoholem. Na koniec przelej gotową nalewkę do butelek, zakorkuj je i od­staw na 2-3 miesiące.