Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów na świecie i co roku zabijają ponad 17 milionów osób – to więcej niż wszystkie formy raka razem wzięte. Nic zatem dziwnego, że lekarze intensywnie poszukiwali sposobu na poprawę zdrowia serca i zapobieganie śmierci pacjentów.
Nasze spojrzenie na profilaktykę chorób sercowo-naczyniowych zmieniło badanie, przeprowadzone w 2012 roku przez szwedzkich naukowców z Linköping University.
Okazało się, że połączenie koenzymu Q10 z selenem może radykalnie zmniejszyć śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych. Stwierdzono również, że ta kombinacja substancji korzystnie wpływa nie tylko na serce, ale także poprawia jakość życia, skraca czas pobytu w szpitalu i, co najważniejsze, zmniejsza ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych o 49%, a ochrona ta trwa nawet po zaprzestaniu suplementacji.
Koenzym Q10 i selen - ochrona przed stresem oksydacyjnym
Zarówno koenzym Q10, jak i selen biorą udział w wytwarzaniu energii komórkowej i zawiadują jej wykorzystaniem przez tkanki naszego organizmu.
Badania wykazały także, że koenzym Q10 i selen chronią nas przed szkodliwym działaniem wolnych rodników tlenowych i stresem oksydacyjnym – to stan, w którym zasoby substancji antyoksydacyjnych ulegają wyczerpaniu i aktywne formy tlenu zaczynają siać spustoszenie w naszym ciele.
Naukowcy ze Szwecji przeprowadzili badanie z podwójnie ślepą próbą, kontrolowane placebo, w którym wzięło udział 443 zdrowych dorosłych w wieku 70–88 lat. Uczestnicy otrzymywali placebo lub kombinację 200 mg koenzymu Q10 i 200 μg selenu dziennie w postaci tabletek.
W czasie ponad pięcioletniej obserwacji 12,6% ochotników otrzymujących placebo zmarło z powodu chorób układu krążenia, w porównaniu z zaledwie 5,9% w grupie przyjmującej suplementy, co stanowi imponującą i znaczącą różnicę. Uczestnicy przyjmujący kombinację koenzymu Q10 i selenu mieli również znacznie lepsze wyniki w zakresie czynności serca, co stwierdzono na podstawie echokardiogramu (EKG).
Ponadto obniżeniu legł u nich poziom jednego z markerów niewydolności serca – to ważna obserwacja, wskazująca na zmniejszenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
We wspomnianym badaniu ustalono też, że suplementacja tymi substancjami może zmniejszyć ryzyko śmierci z przyczyn sercowo-naczyniowych o ponad 50%, poprawiając jednocześnie pracę serca i znacznie zmniejszając ryzyko innych chorób kardiologicznych.
Ten sam zespół badawczy przeprowadził również szereg badań uzupełniających, które wykazały wyjątkowe korzyści dla serca z suplementacji koenzymu Q10 i selenu. Rzućmy zatem okiem na te badania.
Jak połączenie Q10 i selenu wpływa na jakość życia seniorów?
Analiza uzupełniająca powyższe badanie wykazała wyraźną różnicę pomiędzy wynikami obu grup ochotników, chociaż zostali oni odpowiednio dobrani pod względem wieku, płci i wyjściowej czynności serca.
Chociaż współczynnik jakości życia uległ obniżeniu u wszystkich badanych, podobnie jak u wielu osób w miarę ich starzenia się, spadek ów był znacznie mniej gwałtowny w grupie badanej niż w grupie placebo.
Ponadto w ciągu 4 lat obserwacji, osoby z grupy suplementowanej spędziły w szpitalu o 246 dni mniej niż osoby z grupy placebo. Biorąc pod uwagę ryzyko związane z pobytem w szpitalu – w tym ryzyko błędu medycznego i infekcji, a zwłaszcza zapalenia płuc – spędzenie mniejszej liczby dni na hospitalizacji może przynieść więcej niż tylko poprawę jakości życia, może to być potencjalna korzyść ratująca życie sama w sobie.
Długoterminowe korzyści suplementacji – ochrona na lata
Dalsza analiza owego pilotażowego badania prowadzi nas do być może najbardziej zaskakującego wniosku – koenzym Q10 i selen nadal skutecznie zmniejszały ryzyko zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych 10 lat po rozpoczęciu badania. Oznacza to, że korzystny wpływ koenzymu Q10 i selenu na układ sercowo-naczyniowy utrzymuje się wiele lat po zaprzestaniu przyjmowania suplementów.
Po tym czasie ryzyko śmierci z jakiejkolwiek przyczyny sercowo-naczyniowej (m.in. zawał serca, udar, zastoinowa niewydolność serca) było o 49% niższe u osób, które początkowo otrzymywały suplementację w porównaniu z tymi, które jej nie przyjmowały. Efekt ten został równo podzielony pomiędzy różne postacie chorób serca, w tym chorobę niedokrwienną serca i osoby chore na cukrzycę.
Wyniki były takie same w przypadku obu płci. Podsumowując, dane z tego przełomowego badania pokazują, że 4 lata suplementacji koenzymem Q10 i selenem zmniejszają ryzyko zachorowania i śmierci z powodu chorób serca, a przy tym pomagają zachować dobrą jakość życia.
Jak koenzym Q10 i selen działa na pracę układu krążenia?
Wolne rodniki tlenowe powstają w naszym organizmie codziennie, w wyniku reakcji metabolicznych, a przede wszystkim w procesie oddychania komórkowego, który zachodzi w mitochondriach – mikroskopijnych organellach komórkowych, odpowiedzialnych za wytwarzanie energii. Z tego powodu to właśnie mitochondria są najbardziej podatne na uszkodzenie przez te aktywne formy tlenu i przez to z czasem tracą zdolność wytwarzania energii. Chociaż nie da się całkowicie uniknąć stresu oksydacyjnego, to możemy podjąć pewne kroki, żeby z nim walczyć. I tu z pomocą przychodzą bohaterowie naszego artykułu.
- Koenzym Q10 zmniejsza stres oksydacyjny, minimalizuje uszkodzenia mitochondriów i stymuluje powstawanie nowych. Dzięki temu organizm ma pod dostatkiem energii, co jest szczególnie ważne dla serca, które do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje ogromnej ilości energii. Problem w tym, że poziom koenzymu Q10 zaczyna obniżać się już w wieku 20 lat, a do czasu osiągnięcia 80. roku życia może zmniejszyć się nawet o połowę. Właśnie dlatego suplementacja koenzymem Q10 jest tak ważna i zdecydowanie zalecana starszym osobom.
- Selen może natomiast zwiększać zdolność naszego organizmu do wytwarzania i gromadzenia koenzymu Q10. Badania pokazują, że zwierzęta z niedoborem selenu wytwarzają tylko około 67% potrzebnego koenzymu Q10, mają także trudności z magazynowaniem tej substancji. Wykazano też, że enzym zawierający selenocysteinę, aktywnie przetwarza wyczerpane zwalczaniem wolnych rodników cząsteczki koenzymu Q10 i przywraca ich aktywność (ta forma koenzymu Q10 nazywa się ubichinol). Innymi słowy, selen poprawia skuteczność działania koenzymu Q10. Ale tak jak potrzebujemy wystarczającej ilości selenu do wytwarzania i magazynowania koenzymu Q10, potrzebujemy również wystarczającej ilości koenzymu Q10 do wytworzenia enzymów zawierających selenocysteinę. Zatem wydaje się, że istnieje ważna wzajemna zależność pomiędzy koenzymem Q10 i selenem.
Przyjmowanie obu tych składników odżywczych jest szczególnie ważne w przypadku seniorów, u których poziom koenzymu Q10 i selenu bardzo szybko ulega obniżeniu. Jak wyraźnie wykazały początkowe i kolejne szwedzkie badania, jednoczesne stosowanie obu suplementów zapewnia silną ochronę przed chorobami układu krążenia.
Od dawna wiemy, że suplementacja koenzymem Q10 sprawia, że nasze mitochondria pracują wydajniej i przy mniejszym obciążeniu struktur komórkowych. Selen zaś odgrywa ważną rolę regulowaniu aktywności enzymów zwalczających wolne rodniki tlenowe.
Badanie przeprowadzone przez szwedzkich naukowców wykazało, że skojarzona suplementacja koenzymu Q10 i selenu poprawia bezpośrednio funkcje komórkowe, a pośrednio – zdrowie człowieka.
W porównaniu z grupą placebo, seniorzy, którzy suplementowali tę kombinację, doświadczyli niższego wskaźnika zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych, mniejszej liczby dni w szpitalach i lepszej jakości życia.
Korzyści te znacznie przewyższały czas trwania suplementacji. Przedstawione badania stanowią przekonujący argument, że przyjmowanie suplementów, zawierających koenzym Q10 i selen, może zapewnić znaczącą ochronę przed główną przyczyną zgonów: chorobami serca.
Konsultacja medyczna dr Gary Gonzales
Copyright 2023. All rights reserved. Reprinted with exclusive permission of Life Extension ®
https://www.lifeextension.com/magazine/2016/10/combining-coq10-and-selenium-reduces-cardiovascular-mortality
- https://www.lifeextension.com/magazine/2016/10/combining-coq10-and-selenium-reduces-cardiovascular-mortality