Nasze magazyny
Oprócz poczucia suchości pacjenci mogą doświadczać też pieczenia, tzw. piasku pod oczami, kłucia, zmęczenia wzroku, rozmazania obrazu oraz wrażenia, że w oku znajduje się ciało obce. Typowe leczenie oferuje sztuczne łzy, czyli krople do oczu nawilżające gałkę oczną, jednak to rozwiązanie jest tylko tymczasowe i nie usuwa bazowej przyczyny problemu1. W istocie pewne choroby powodują zespół suchego oka, np. zespół Sjögrena, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń, schorzenia tarczycy czy alergie. Czynniki związane z trybem życia, a więc niedobory żywieniowe czy korzystanie z komputera, a także leki, również mogą powodować lub przyczyniać się do zespołu suchego oka.
Lockdowny i kwarantanna w domu, z jakimi większość z nas miała do czynienia przez ostatnie 2 lata, także dokładają się do powstawania tego problemu, najprawdopodobniej dlatego, że wówczas więcej czasu spędzamy przed ekranami urządzeń elektronicznych2. Z kolei długotrwałe noszenie maseczek, zwłaszcza źle dobranych do twarzy, może pogorszyć nasz stan3.
7 domowych sposobów na zespół suchego oka
Najlepiej byłoby odkryć przyczynę leżącą u podstawy zespołu suchego oka, w czym pomoże lekarz, okulista lub specjalista medycyny funkcjonalnej, oraz zastosować holistyczny plan leczenia. W międzyczasie możemy zaproponować ogólną strategię walki ze schorzeniem za pomocą naturalnych, domowych sposobów na zespół suchego oka.
Ogranicz czas przed komputerem
Wyświetlacze cyfrowe to znane czynniki przyczyniające się do zespołu suchego oka. Jak wykazano w pewnym badaniu, stosowanie smartfona już przez godzinę znacznie zwiększa suchość oczu, ich zmęczenie i poczucie pieczenia, a po 4 godzinach wzmaga niestabilność filmu łzowego oraz stres oksydacyjny4. Jednak najgorsze dla wzroku są komputery. Pewne badanie porównało skutki czytania przez 15 min na laptopie, tablecie, kindle’u oraz smartfonie. Jak się okazało, komputer generował największe zaburzenia na powierzchni oka oraz filmu łzowego, podczas gdy smartfon – najmniejszą5. Jakichkolwiek urządzeń byśmy nie używali, starajmy się ograniczać czas spędzony przed nimi oraz często robić sobie przerwę. Regularne patrzenie daleko przed siebie i skupienie wzroku na jakimś odległym punkcie pomoże ograniczyć suchość i nadwerężenie oczu6.
Spróbuj tradycyjnej medycyny chińskiej
Akupunktura okazała się bardziej skuteczna na zespół suchego oka niż sztuczne łzy, gdy zbiorczej analizie poddano 7 eksperymentów7. Potwierdzono też skuteczność tradycyjnych chińskich ziół, takich jak Chi-Ju-Di-Huang-Wan8. Wykwalifikowanego eksperta od tradycyjnej medycyny chińskiej możesz znaleźć tutaj.
Postaw na ekstrakty z jagód
Standaryzowany ekstrakt z jagód maqui (Aristotelia chilensis), czyli ciemnofioletowych owoców pochodzących z Chile i południowej Argentyny, znacząco zwiększa objętość płynu łzowego oraz redukuje zespół suchego oka już po 1-2 miesiącach9. Ekstrakt ten jest dostępny pod nazwą MaquiBright i jest obecny w skutecznej dawce jako składnik preparatu Tear Support z suplementem MaquiBright marki Life Extension. Sugerowana dawka: 60 mg dziennie.
Zażywaj witaminy
- Witamina D Jej niedobór łączy się z zespołem suchego oka10. Zdaje się ona odgrywać istotną rolę w usprawnianiu funkcjonalności filmu łzowego oraz redukowaniu stanu zapalnego na powierzchni oka11. W jednym badaniu pacjenci z niedoborem witaminy D zaobserwowali u siebie poprawę, jeśli chodzi o nasilenie objawów zespołu suchego oka 2 tygodnie po otrzymaniu zastrzyku z wysoką dawką witaminy D1212. Sugerowana dawka: Domowe zestawy do sprawdzenia poziomu wit. D można nabyć w aptekach i drogeriach. Oznaczenie stężenia z krwi wykonują również laboratoria analityczne.
- Witamina A U mężczyzn z suchością oczu, którym podawano suplementy ją zawierające przez 3 dni, wystąpiła poprawa jakości łez13. Wydaje się ona również skuteczna na objawy zespołu suchego oka, gdy nakłada się ją miejscowo w postaci kropli do oczu14. Sugerowana dawka: W badaniu podawano wysoką dawkę 1500 mg dziennie; skonsultuj się ze specjalistą, aby ustalić stosowną dawkę indywidualną do podawania długoterminowego.
Przyjmuj suplementy diety
- Probiotyki Suplementy z mieszaniną dwóch szczepów probiotycznych, Saccharomyces boulardii MUCL53837 i Enterococcus faecium LMG S-28935 łagodziły objawy w pewnym badaniu wstępnym15. Sugerowana dawka: Rozejrzyj się za wysokojakościowym suplementem zawierającym te szczepy lub za formułą o wielu szczepach; postępuj zgodnie z instrukcjami na opakowaniu.
- Niezbędne kwasy tłuszczowe Suplement zawierający połączenie kwasów tłuszczowych omega-3 i -6 przyniósł ulgę w zespole suchego oka podczas jednego badania16. Inny eksperyment porównał 2 postacie suplementu omega-3, tj. oleju rybnego oraz oleju krylowego, i wykazał, że co prawda obie formuły są skuteczne, jednak olej krylowy przynosi też kilka dodatkowych korzyści17. W przebiegu zespołu Sjögrena, choroby o podłożu autoimmunologicznym, dochodzi do zapalenia i uszkodzenia gruczołów wydzielania zewnętrznego (głównie łzowych i ślinowych) oraz równoczesnych zmian zapalnych w wielu układach i narządach. Jednym z jej przykrych objawów jest ból i swędzenie oczu. Sugerowana dawka: Wypróbuj wysokojakościowy suplement oleju rybnego lub krylowego i postępuj zgodnie z instrukcjami na opakowaniu
- Olej z rokitnika Pozyskiwane z jagód rokitnika zwyczajnego kwasy omega-7 trzymują zdrowe błony śluzowe i łagodzą suchość oczu. Kolejne badania kliniczne i eksperymentalne wykazały, że rokitnik promuje regenerację tkanek, poprawia funkcje odpornościowe, zmniejsza stany zapalne23. Podwójnie ślepe badanie krzyżowe wykazało, że olej z rokitnika w porównaniu z placebo przyniósł znaczącą poprawę w zakresie wszystkich 12 objawów zespołu Sjögrena (m.in. suchości w jamie ustnej i nosie, suchości oczu, zmęczeniu, bólach stawów i atopowym zapaleniu skóry)24.
- Luteina Ten przeciwutleniacz pomaga chronić oczy przed promieniowaniem ultrafioletowym (UV). Badanie z 2016 r. wykazało, że luteina w postaci kropli łagodzi stany zapalne oczu, zmniejszając objawy suchego oka. Ponadto może naprawiać uszkodzoną rogówkę, zwiększać wydzielanie łez, zwiększać liczbę komórek kubkowych i hamować wytwarzanie cytokin zapalnych, takich jak IL-1β, IL-6, i TNF-alfa w rogówce25.
- Astaksantyna Wykazano, że doustna suplementacja tym związkiem redukuje objawy u osób w średnim i starszym wieku z łagodną do umiarkowanej choroby suchego oka, poprawiając stabilność filmu łzowego i funkcję wydzielniczą gruczołów Meiboma26. Sugerowana dawka: Wypróbuj 12 mg astaksantyny codziennie przez miesiąc.
Zespół suchego oka może być wywołany przez bardzo wiele leków; poniżej przedstawiamy zaledwie część z nich19. Warto porozmawiać z lekarzem o tych już przyjmowanych i w razie potrzeby zastąpić je zamiennikami.
• Antydepresanty,
• Leki antyhistaminowe,
• Leki na arytmię,
• Leki na nadciśnienie,
• Leki przeciwbólowe,
• Leki przeciwreumatyczne,
• Leki rozszerzające oskrzela,
• Leki uspokajające i nasenne,
• Medyczne krople do oczu, np. stosowane w terapii jaskry czy alergii,
• Opioidy,
• Retinoidy
Zadbaj o zdrowy sen
Niedawne badanie na ponad 100 tys. ludzi wykazało, że niewysypianie się lub sen kiepskiej jakości łączą się z zespołem suchego oka. Ci, którzy spali przez mniej niż 8 godz. dziennie, mieli problemy z zasypianiem, budzili się w środku nocy lub wstawali zmęczeni mieli znacznie większe prawdopodobieństwo wystąpienia schorzenia18. Na sen pomogą takie zioła, jak lawenda, kozłek (waleriana) czy rumianek.
Wyprobój masażer termiczny
Jak odkryto w pewnym badaniu, korzystanie z masażera termicznego 2 razy dziennie, polegające na stosowaniu wibracji, masażu i ciepła na okolice oka, było bardziej skuteczne w leczeniu schorzenia niż sztuczne łzy20. Jednym z takich urządzeń jest Heated Eye Wand marki Peep Club (www.peepclub.com), które wykorzystuje terapię światłem czerwonym LED, a także ciepło i wibracje do łagodzenia objawów. Zostało ono zaprojektowane do stosowania ze w 100% naturalnym balsamem łagodzącym Soothing Coconut Eye Balm firmy Peep Club, który zawiera olej kokosowy oraz wyciąg z rumianku, przy czym oba mają właściwości przeciwzapalne21.
- Clin Ophthalmol, 2009; 3: 405–12
- Risk Manag Healthc Policy, 2021; 14:1629–36; Sci Rep, 2021; 11: 24434
- Indian J Ophthalmol, 2021; 69(6):1508–10; Med Arch, 2021; 75(2):144–8
- PLoS One, 2018; 13(10): e0206541
- Optom Vis Sci, 2020; 97(12): 1070–9
- Nepal J Ophthalmol, 2013; 5(2):161–8
- Evid Based Complement Alternat Med, 2015; 2015: 143858
- Phytother Res, 2005; 19(4):349–54; Tzu Chi Med J, 2021; 33(4): 365–9
- Panminerva Med, 2014; 56(3 Suppl1): 1–6; J Tradit Complement Med, 2018; 9(3): 172–8
- Acta Ophthalmol, 2020; 98(8):749–54
- Int J Rheum Dis, 2016; 19(1): 49–54
- Sci Rep, 2016; 6: 33083
- Clin Ophthalmol, 2019; 13: 599–604
- Am J Ophthalmol, 2009; 147(2): 206–13.e3
- Curr Clin Pharmacol, 2017; 12(2):99–105
- J Fr Ophtalmol, 2011; 34(7): 448–55
- Ophthalmology, 2017; 124(1):43–52
- Ocul Surf, 2021; 21: 306–12
- J Ophthalmol, 2012; 2012: 285851
- Br J Ophthalmol, 2014; 98(1): 46–51
- J Sci Food Agric, 2021; 101(6):2182–93; Mol Med Report, 2010 Nov 1; 3(6): 895–901
- Nutrients, 2020; 12(5): 1289
- Yang (2001) ISBN 951-29-2221-5,University of Turku, Finland
- Le Bell et al. (2002) The eightieth General Session & Exhibition of InternationalAssociation for Dental Research (IADR), March 6-9, San Diego, USA. (2002
- Pharmaceutics. 2021 Nov; 13(11):1801
- Front. Nutr., 1doi: 10.3389/fnut.2021.796951
