Wśród zielarzy prym wiodą ludzie zakonu – św. Hildegarda z Bingen oraz ojcowie Andrzej Klimuszko, Grzegorz Sroka i Jan Grande. Wszyscy mieli swoje sposoby na leczenie pospolitych i przewlekłych schorzeń. A ich sukcesy w tej materii sprawiają, że opracowane przez nich receptury są stosowane do dzisiaj. Jednak nie ograniczamy się tylko do medycyny monastycznej – zaglądamy też do receptularzy współczesnych zielarzy – dr. Henryka Różańskiego, Sandry Kynes czy Stephena Harroda Buhnera.
Katar sienny - objawy
Wszyscy cieszą się wiosną, a Ty masz ochotę wyjechać na antypody? Katar sienny to zespół objawów, który może wpływać na kilka układów narządów. Objawy zazwyczaj obejmują sezonowe kichanie, wodnistą wydzielinę z nosa oraz jego swędzenie nosa i niedrożność. Często towarzyszy im zaczerwienienie, łzawienie i swędzenie oczu. Inne symptomy to sezonowy kaszel, świszczący oddech i duszność.
A wszystko to powodują maleńkie cząsteczki pylących roślin. Jak się okazuje, częstość występowania tej formy uczulenia jest najwyższa w krajach rozwiniętych, gdzie choroba może dotyczyć nawet 25% populacji. Część naukowców uważa, że ma to związek z poprawą warunków życia i zmniejszenia ryzyka infekcji wieku dziecięcego, które mogą prowadzić do dewiacji immunologicznej limfocytów T pomocniczych we wczesnym okresie życia, co z kolei może zwiększać podatność na katar sienny (tzw. hipoteza higieniczna).
Jak leczyć katar sienny naturalnie?
Jakkolwiek by było, dolegliwość ta pogarsza jakość życia, zakłócając pracę, sen i zajęcia rekreacyjne. Co gorsza, często współistnieją z nią problemy alergiczne, takie jak astma i egzema. Nasi zielarze mają w zanadrzu kilka sposobów kojących rozszalałą IgE-zależną reakcję nadwrażliwości typu 1 na pyłki oraz łagodzących wywołane nią uciążliwe dolegliwości.
Katar sienny - rozwiązania św. Hildegardy
Kuracja koprowa
Aby złagodzić wielokrotne kichnięcia, świąd, suchość oczu oraz zmniejszyć wydzielinę z nosa i astmatyczne napady duszności wywołane nadwrażliwością na pyłki, warto wypróbować koper włoski i koperek ogrodowy. Oto przepis świętej z Bingen: zmieszaj 20 g kopru włoskiego, 80 g delikatnego koperku ogrodowego;. Następnie podwędź łyżkę tej mieszanki w naczyniu glinianym (doniczce) na płycie kuchennej (elektrycznej lub ceramicznej). Wdychaj dym, a popiół z roślin kładź na chleb i spożywaj raz dziennie przez 1-2 tygodnie.
Kuracja z języcznika
Napój z języcznika 6 g suszonego ziela gotuj w 1 l wina. Dodaj 100 g miodu i zagotuj po raz drugi. Ponownie zagotuj, dodając 5 g pieprzu długiego i 20 g kory cynamonowej. Na koniec przefiltruj. W pierwszym tygodniu zażywaj kieliszek likierowy (20 ml) 3 razy dziennie po jedzeniu, a następnie przez 6-8 tygodni przed i po jedzeniu1.
Herbatka macierzankowa
Karol Wielki, król Franków, kazał zasadzić tymianek we wszystkich swoich ogrodach, natomiast przeorysza z Bingen wychwalała właściwości tego zioła polegające na łagodzeniu problemów skórnych. Ponadto tymianku używano ówcześnie do posypywania podłóg w celu odświeżenia i zdezynfekowania pomieszczeń. Podczas I wojny światowej był stosowany jako środek antyseptyczny na polach bitew. Lista zastosowań leczniczych tego zioła jest długa. Nic więc dziwnego, że znalazły się na niej również katar sienny i niedrożność nosa. Sandra Kynes proponuje przygotowanie herbaty, która ułatwi oddychanie.
Receptura ojca Klimuszki na katar sienny
Zakonnik nie pozostawia złudzeń: możemy jedynie starać się skrócić przebieg kataru siennego i łagodzić dolegliwości z nim związane. Pomocne w tym mogą się okazać zioła. Franciszkanin radzi zmieszać 100 g owoców róży z korą wierzby i kwiatem lipy (po 50 g) oraz z zielem wiązówki, kwiatami bzu czarnego i słonecznika (po 20 g). Zioła zmieszać, wsypać łyżeczkę na szklankę wrzątku i zaparzać pod przykryciem 30 min. Po tym czasie przecedzić. Pić gorące, osłodzone łyżką soku malinowego 2-3 razy dziennie2. Ponadto zaleca częste jedzenie cytryny, natki pietruszki oraz dżemu z malin.
Tymianek i szałwia
Wymieszaj równe ilości tymianku i szałwii, a następnie zalej wrzątkiem. Zostaw na 10 min do zaparzenia. Pij na ciepło.Tymianek łagodzi także stan zapalny błony śluzowej i powstrzymuje napady astmy. W tym celu zaparz herbatę z równych ilości macierzanki i lawendy. Możesz ją po prostu pić, ale też zastosować jako ciepły kompres na klatkę piersiową3.
Terapia wziewna
W przypadku alergicznego nieżytu nosa sprawdza się aromaterapia. Można wypróbować inhalacje wzbogacone olejkiem sosnowym lub eukaliptusowym albo ich mieszaniną. Na szklankę wrzącej wody daj 8-10 kropli (to dawka dla dorosłych, dzieciom podaje się 3-5 kropli), przykryj naczynie lejkiem i przez skierowany do góry wąski otwór wdychaj parę najpierw ustami, a potem kolejno przewodami nosowymi. Powtarzaj 1-3 razy dziennie, zależnie od nasilenia choroby. Zabieg stopniowo przywraca drożność nosa i ułatwia oddychanie2. Możesz też zastosować monoterapię z użyciem tylko jednego zioła. Sandra Kynes wskazuje, że macierzanka tymianek przyjmowana jako środek wziewny może łagodzić stan zapalny i dolegliwości związane z infekcją zatok. Umieść 2 krople olejku w czystej butelce i stosuj ją jako inhalator do nosa. Możesz także zwiększyć jego moc, dodając do niego olejków z hyzopu (2 krople) i mięty pieprzowej (1 kropla). Głęboko wdychaj ich aromat nosem. Czynność powtarzaj co 30-60 min3.
Ziołowy napar o. Klimuszko
Gdy w okresie kwitnienia drzew dopadnie Cię alergiczny nieżyt sienny w postaci kataru, kaszlu lub zadyszki, rozważ wyjazd nad morze. Jeśli jednak nie możesz sobie na to pozwolić, zafunduj sobie przynajmniej wieczorne spacery oraz łagodzącą mieszankę ziołową. Dokładnie wymieszaj po 50 g ziela fiołka trójbarwnego, świetlika, dziurawca, skrzypu polnego, tasznika, bukwicy i bylicy oraz owoców kolendry, liści pokrzywy, kory kruszyny oraz kłącza perzu. Następnie kopiastą łyżkę stołową mieszanki zalej szklanką wrzącej wody, przykryj i zostaw na 3 godz. Po tym czasie przecedź, lekko podgrzej i pij 3 razy dziennie po szklance przed posiłkiem4.
- Dr Wighard Strehlow „Święta Hildegarda z Bingen. Medycyna na każdy dzień”, Wydawnictwo Esprit, s. 50, 156, 169
- O. Grzegorz Franciszek Sroka „Poradnik Ziołowy”, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, s. 67-79
- Sandra Kynes „Ziołowy ogród. Receptury dla zdrowia i urody”, Wydawnictwo Vivante, s. 218-224
- O. Andrzej Czesław Klimuszko „Wróćmy do ziół leczniczych”, Oficyna wydawnicza Rytm, s. 151