Przechadzając się między regałami drogerii z pewnością zauważyłaś dziesiątki kartonowych pudełek z uśmiechniętymi kobietami o różnych kolorach włosów. Być może sama nieraz korzystałaś z trwałych farb chemicznych i na myśl od razu przychodzi ci charakterystyczny zapach utleniaczy. To te substancje odpowiadają pośrednio za uzyskany kolor.
A jak to robią? Tak jak wszystkie tego typu związki chemiczne: kradnąc brakujące elektrony... w tym przypadku z włosów, a następnie substancje koloryzujące wchodzą w reakcję ze sobą, pokrywając pukle wymarzonym kolorem1.
Łatwo zatem zorientować się, że odrosty to zdrowe, niezniszczone koloryzacją włosy, które jednak szybko zostają pokryte kolejną porcją chemikaliów. I tak oto wpadasz w błędne koło, wszak mówi się, że aby być piękną, trzeba cierpieć. Ale czy na pewno?
Jak farby chemiczne wpływają na organizm?
Trwałe farby do włosów, wykorzystujące reakcję chemiczną pośrednich barwników ze sprzęgaczami, stanowią obecnie około 80% dostępnych na rynku produktów do koloryzacji.
I chociaż niektóre z ich składników uznano za niebezpieczne dla zdrowia i usunięto z produktów dekady temu, wciąż postrzega się fryzjerów i kosmetyczki jako osoby bardziej narażone na rozwój nowotworów, ze względu na częstą ekspozycję na składniki wspomnianych farb, sprejów do włosów i lakierów do paznokci. Jak jednak wygląda sprawa z farbowaniem włosów w domowym zaciszu?
Ogólnie rzecz biorąc, stężenie związków chemicznych obecnych w sklepowych preparatach do koloryzacji włosów uważa się za bezpieczne, jednak pewne badania sugerują ich związek z wyższym ryzykiem rozwoju raka piersi.
Amerykańskie badanie kohortowe potwierdziło te podejrzenia i nie miało znaczenia, jak często ochotniczki farbowały włosy – nadal były bardziej narażone niż ich koleżanki preferujące naturalny wygląd.
Dobra wiadomość jest taka, że nie udało się znaleźć mocnych dowodów na powiązanie farbowania włosów z innymi odmianami raka, np. chłoniakiem czy rakiem pęcherza moczowego. Wciąż jednak należy mieć na uwadze, że utlenianie włosów i nakładanie farby może powodować wysuszenie i podrażnienie skóry głowy, a także miejscową skórną reakcję alergiczną oraz podrażnienie dróg oddechowych.
Chemiczne farbowanie włosów odradza się także ciężarnym w pierwszym trymestrze, chociaż stężenie substancji chemicznych w trwałych farbach do włosów uznano za bezpieczne2,3,4.
Bezpieczniejszą opcją, która nie powoduje podrażnienia skóry czy dróg oddechowych (poza przypadkami alergii) są farby ziołowe. Ich skład czerpie bezpośrednio z natury, a wiele składników to znane produkty o udowodnionym działaniu prozdrowotnym. Co więcej, ziołowe farby do włosów nie uszkadzają ich struktury, ale dodatkowo ją wzmacniają, a nawet mogą poprawiać stan skóry głowy.
Z natury do drogerii - ziołowe farby do włosów
Naturalne farby do włosów istnieją od wieków. W wielu kulturach, tak jak i dzisiaj, pojawiały się fryzjerskie trendy, co niekiedy wymagało od pań zmiany koloru włosów. Stosowane wówczas zioła i naturalne barwniki dzisiaj znowu stają się popularne, stanowiąc atrakcyjną alternatywę dla chemicznych produktów.
Oprócz substancji pochodzenia roślinnego, które pełnią rolę barwników, w składzie takich farb znajdują się oleje, miód lub cukier, a nawet mleko roślinne. Samo zdrowie!
Gdzie zatem tkwi haczyk? W możliwościach ziół: takie farby mogą skutecznie pokryć siwe włosy lub przyciemnić jasne, niektóre z nich dodadzą także refleksów fryzurze, jednak nie da się nimi rozjaśnić ciemnych pukli – tu potrzebne są utleniacze.
Ziołowe farby do włosów znajdziemy nie tylko w drogeriach i sklepach internetowych – wiele z nich zagościło już w salonach fryzjerskich i zyskuje coraz większe rzesze fanek.
Co ciekawe, w odróżnieniu od chemicznych farb do włosów, te oparte na naturalnych składnikach nie wzbudzają kontrowersji i brak jest jakichkolwiek dowodów czy podejrzeń, że mogłyby negatywnie wpływać na zdrowie użytkowniczek. Oczywiście, poza przypadkami uczulenia na konkretne składniki, tych jest jednak tak wiele, że na pewno każda z nas znajdzie coś dla siebie.
Jakie zioła są używane w roślinnych farbach do włosów?
Lista roślin, które można znaleźć w ziołowych farbach, jest bardzo długa – to znane u nas i lubiane: rumianek, kurkuma, orzech włoski, a także bardziej egzotyczne i tajemnicze, jak neem, tulsi czy bhringraj. Pozyskiwane z nich składniki nie tylko nadają puklom wymarzony kolor, ale również odżywiają skórę, a nawet łagodzą objawy dermatoz.
Oto kilka wybranych ziół, z których wyrabia się farby do włosów.
- Cebula To warzywo o niezliczonych właściwościach kulinarnych i fitoterapeutycznych jest też źródłem kwercetyny – flawonoidu i zarazem żółtego barwnika. Kwercetyna jest także silnym przeciwutleniaczem i naturalną substancją łagodzącą stany zapalne.
- Marzanna Od starożytności wykorzystuje się ją jako źródło czerwonego barwnika. Różne gatunki marzanny zawierają nieco inne substancje chemiczne, zawsze jednak dają podobny kolor. Oprócz naturalnej farby do włosów, marzanna dała się poznać jako zioło o działaniu przeciwnowotworowym, bakteriobójczym, obniżającym ciśnienie i łagodzącym odczuwanie bólu. Dodatkowo działa antyseptycznie, oczyszcza krew i łagodzi reumatyzm.
- Lawsonia bezbronna To z tej rośliny pozyskuje się najważniejszy składnik henny. Henna w proszku ma pomarańczowo-czerwony kolor, pokrywa włos i barwi go bez utleniania. Inne ważne składniki henny to flawonoidy i kwas galusowy, które działają ochronnie na strukturę włosa. W lekko kwaśnym środowisku, takim jak powierzchnia ludzkiej skóry, henna zachowuje się podobnie do keratyny, jednego ze składników budulcowych włosa. Do tego działa grzybobójczo – niszczy drożdże Malassezia, odpowiedzialne między innymi za łupież.
- Ostryż długi (kurkuma) Sproszkowane kłącze tej byliny od wieków wykorzystuje się jako żółtopomarańczowy barwnik. Dzięki zawartości kurkuminy, która działa rozgrzewająco, pasta z kurkumy może dodatkowo odżywić skórę głowy i cebulki włosów, a poprzez działanie bakteriobójcze, oczyszczać ją z patogenów.
- Orzech włoski Pozyskiwana z niego substancja zwana juglonem nadaje oddechowych. Chemiczne farbowanie włosów odradza się także ciężarnym w pierwszym trymestrze, chociaż stężenie substancji chemicznych w trwałych farbach do włosów uznano za bezpieczne2,3,4.
Bezpieczniejszą opcją, która nie powoduje podrażnienia skóry czy dróg oddechowych (poza przypadkami alergii) są farby ziołowe. Ich skład czerpie bezpośrednio z natury, a wiele składników to znane produkty o udowodnionym działaniu prozdrowotnym. Co więcej, ziołowe farby do włosów nie uszkadzają ich struktury, ale dodatkowo ją wzmacniają, a nawet mogą poprawiać stan skóry głowy.
Jakie oleje są najlepsze dla włosów?
- Olejek aloesowy, który wspomaga regenerację skóry po oparzeniach słonecznych, może stymulować porost nowych włosów i zapobiegać ich przedwczesnemu wypadaniu tych7. Miąższ aloesu to także źródło witamin A i E, które odgrywają kluczową rolę w ochronie skóry oraz witaminy C, czyli silnego antyoksydanta6,
- Olejek jojoba, który pomaga skórze zachować odpowiednie pH i w ten sposób wspiera jej funkcje bariery ochronnej, ponadto nawilża skórę i włosy oraz hamuje ich wypadanie6,
- Olej z kiełków pszenicy regulujący gospodarkę lipidową skóry i chroniący ją przed podrażnieniem8. To również najbogatsze znane nam roślinne źródło tokoferoli, czyli witaminy E9,
- Olejek z liściokwiatu garbnikowego (amla), który wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwutleniające7, a ponadto wspiera wzrost włosów i nadaje im połysk6,
- Oliwa z oliwek, która zmiękcza i nawilża włosy, to także naturalna odżywka do włosów oraz środek pielęgnujący skórę głowy6,
- Olejek arganowy, będący źródłem kwasów tłuszczowych i witaminy E, działa także przeciwzapalnie i chroni białka włosa przed uszkodzeniem10,
- Olejek z awokado, będący naturalnym środkiem przeciwłupieżowym, wzmacnia włosy i zmniejsza ich łamliwość, a także ułatwia ich rozczesywanie6.
A zatem, skoro naturalne farby do włosów zawierają tak dobroczynne olejki i bezpieczne barwniki roślinne, czy ktoś jeszcze wątpi w ich przewagę nad chemicznymi produktami? Wszystko wskazuje na to, że to Matka Natura znowu wygrywa.
Jak dbać o farbowane włosy?
Podobnie jak w przypadku każdej trwałej koloryzacji, z tą różnicą, że zwykle musisz poczekać z pierwszym myciem głowy nawet do 3 dni: naturalne składniki potrzebują więcej czasu, żeby wniknąć w strukturę włosa niż farby chemiczne, które często uszkadzają blaszki i w ten sposób szybko dostają się do środka.
Farbowane włosy myj raz na kilka dni, żeby kolor utrzymał się jak najdłużej. Stosuj też kosmetyki odpowiednie dla twojego rodzaju skóry głowy i dedykowane wybranemu kolorowi włosów.
To, że naturalna farba zawiera olejki, nie musi oznaczać, że sucha skóra stanie się od teraz nawilżona, ani że przetłuszczające się włosy będą prezentować się jeszcze gorzej. Odpowiednia pielęgnacja pozwoli ci zarówno utrzymać dłużej kolor, jak i rozwiązać tak często dotykające panie problemy ze skórą głowy i włosami.
- https://www.researchgate.net/publication/370844534_ Formulation_and_Evaluation_of_Herbal_Plants_Based_Herbal_Hair_Dye
- https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/ risk/substances/hair-dyes-fact-sheet
- https://www.nhs.uk/start-for-life/pregnancy/using-hair-dye-in-pregnancy-is-it-safe/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK582739/
- https://www.kierunekkosmetyki.pl/artykul,65446,polki-u-fryzjera-jak-dbamy-o-swoje-wlosy.html
- https://www.researchgate.net/publication/318795653_A_ Review_of_the_Natural_Resources_Used_to_Hair_Color_and_Hair_Care_Products
- https://www.researchgate.net/publication/286774070_ Evaluation_of_organic_hair_dye_formulation_by_an_ environment_friendly_process
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9960255/
- Gourmet and Health-Promoting Specialty Oils; 2009, Pages 359-376
- https://www.researchgate.net/publication/47698407_ Therapeutic_potential_of_argan_oil_-_A_review
- https://prose.com/blog/history-of-hair-color.php
- https://www.jaad.org/article/S0190-9622(04)02926-3/fulltext