Grzyby Reishi - hamują starzenie, działają przeciwzapalnie i podnoszą odporność

Ostatnie dziesięciolecia obfitowały w liczne analizy setek unikalnych związków bioaktywnych, występujących w leczniczym grzybie reishi. Z każdym kolejnym odkryciem poznajemy nowe zastosowania medyczne lakownicy żółtawej.

Naukowcy zebrali mnóstwo danych, które potwierdzają zdolności reishi nie tylko do wydłużania życia, ale także do stymulacji neuronów, wyszukiwania i niszczenia komórek nowotworowych oraz zapobiegania powstawaniu nowych komórek tłuszczowych u osób otyłych.

Za przykład niech posłuży następujące badanie, przeprowadzone przez chińskich naukowców – zaobserwowali oni u myszy, którym podawano ekstrakt z reishi, wzrost długości życia od 9% do ponad 20%, co w przeliczeniu na człowieka odpowiada od 7 do prawie 16 lat!

Jakby to nie było wystarczające, liczne substancje wyodrębnione z reishi wykazują działanie terapeutyczne w odniesieniu do astmy, alergii, chorób autoimmunologicznych, choroby Alzheimera i Parkinsona, cukrzycy, i chorób wątroby przyczyniających się do przyspieszenia starzenia się organizmu i związanych z wiekiem.

Biorąc pod uwagę złożoną kompozycję substancji bioaktywnych, występujących w lakownicy żółtawej, jest jeszcze wiele do odkrycia. W niniejszym artykule przedstawimy najnowsze informacje, dotyczące wpływu grzybów reishi na czynniki sprzyjające przedwczesnemu starzeniu się organizmu.

Przeciwstarzeniowe działanie reishi

Grzyby reishi (lakownica żółtawa, Ganoderma lucidum) były używane w celach leczniczych od co najmniej 2 tysięcy lat. Nazywano je w starożytności „grzybami nieśmiertelności” i nie bez powodu. Miały one bowiem reputację pokarmu promującego zdrowie i długowieczność, wzmacniającego układ odpornościowy i zmniejszającego ryzyko chorób skracających życie, takich jak choroby układu krążenia i nowotwory. Liczne badania naukowe potwierdziły, że medycyna naturalna nie myliła się co do właściwości reishi. 

Pierwotnie grzyby reishi były rzadkie i bardzo drogie, ale obecnie postęp w technikach uprawy sprawił, że stały się bardziej dostępne, co doprowadziło do rozwoju badań nad ich właściwościami i odkrycia bioaktywnych składników.

Jak to się dzieje, że ten niepozorny grzyb może mieć tak wszechstronne zastosowanie zdrowotne? Należy pamiętać, że nie ma jednej przyczyny starzenia się i rozwoju chorób – to procesy wieloczynnikowe, co oznacza, że należy walczyć z nimi, stosując podejście wielokierunkowe. To właśnie sprawia, że grzyby reishi są tak potężne, zawierają one bowiem setki biologicznie aktywnych cząsteczek, a wszystkie one współdziałają, aby wspomóc nasz organizm.

Wśród tych substancji naukowcy skupili się na trzech, które wykazują silne działanie przeciwutleniające i przeciwstarzeniowe:

• Polisacharydy – działają przeciwnowotworowo poprzez zapobieganie tworzeniu się naczyń krwionośnych zaopatrujących guzy w składniki odżywcze i wzmacnianie funkcjonowania układu odpornościowego.
• Triterpeny – chronią wątrobę, obniżają ciśnienie krwi i poziom cholesterolu, zapobiegają zlepianiu się płytek krwi, prowadzącemu do zawału serca i udaru mózgu, zwalczają reakcje alergiczne wywołane przez histaminę, a także mają działanie przeciwnowotworowe.
• Specyficzny peptyd – to wyjątkowe białko o niezwykle silnych właściwościach przeciwutleniających, które wciąż nie zostały w pełni przebadane.

Kilka badań wykazało, że grzyb reishi jest jednym z grzybów o najsilniejszym działaniu przeciwutleniającym. Grzyby reishi zwiększają bowiem całkowitą zdolność antyoksydacyjną organizmu, co jest ważną miarą aktywności i efektywności działań przeciwutleniaczy.

W badaniu klinicznym lakownicę żółtawą podawano zdrowym ochotnikom w pojedynczej dawce 1100 mg. Zdolność przeciwutleniająca w osoczu badanych gwałtownie wzrosła, osiągając maksimum po 90 minutach, podczas gdy zdolność przeciwutleniająca moczu, czyli miara zawartości antyoksydantów w organizmie, wzrosła o 29 % po 3 godzinach. Żadne z badań nie wykazało szkodliwości stosowania ekstraktów z reishi i działań niepożądanych.

Wiele mechanizmów działania lakownicy żółtawej pozwala jej mieć tak zdumiewający wpływ na szeroką gamę zagrożeń dla zdrowia, związanych z wiekiem. Przyjrzyjmy się teraz niektórym z najbardziej obiecujących obszarów badań.

• Badania dowodzą, że grzyby reishi zawierają setki składników w trzech różnych klasach cząsteczek bioaktywnych, co czyni je idealnymi sprzymierzeńcami w zapobieganiu i zwalczaniu złożonych i wieloczynnikowych chorób, z którymi borykamy się w podeszłym wieku.
• W badaniach laboratoryjnych ekstrakty z grzybów reishi wydłużyły życie zwierząt od 9% do ponad 20%.
• Lakownica żółtawa zwiększa czujność układu odpornościowego wobec komórek nowotworowych, zmniejszając tym samym ryzyko rozwoju raka.
• Ekstrakty z grzybów reishi mogą tłumić nadmierną odpowiedź układu odpornościowego, co pomaga złagodzić objawy alergii, astmy i chorób autoimmunologicznych.
• Niezależnie od ich działania immunomodulującego, aktywne cząsteczki lakownicy żółtawej zapobiegają chorobom neurodegeneracyjnym, otyłości, cukrzycy i chorobom wątroby oraz wspomagają ich leczenie.

Przeciwnowotworowe działanie grzybów reishi

W ekstraktach z lakownicy żółtawej regularnie odkrywane są nowe aktywne substancje. Odkrycia te rzucają światło na niezwykłe, wielokierunkowe właściwości przeciwnowotworowe ekstraktów z grzybów reishi.

Najbardziej intrygujące są odkrycia, które poszerzają naszą wiedzę na temat tego grzyba i zjawiska nadzoru immunologicznego. Komórki nowotworowe pojawiają się w organizmie każdego dnia, ale zdrowy układ odpornościowy zwykle je wyszukuje i szybko aktywuje komórki zabójcze, które niszczą rozwijający się nowotwór w zarodku, zanim zdąży uformować guz. 

Wkroczenie w podeszły wiek, w połączeniu z pojawieniem się chorób przewlekłych i narażeniem na różne toksyny środowiskowe (a nawet niektóre leki), sprawia, że zdolność układu odpornościowego do nadzoru immunologicznego maleje. A jeśli chociaż jedna nieprawidłowa komórka nie zostanie wykryta i zniszczona, może z ogromną szybkością rozwinąć się w pełnoobjawowy nowotwór.

Istnieje mnóstwo danych na temat sposobów, w jakie ekstrakty z grzybów reishi zwiększają nadzór immunologiczny oraz wspomagają wykrywanie i eliminację pojawiających się komórek nowotworowych. Wiemy, że komórki nowotworowe wymykają się nadzorowi układu odpornościowego, „ukrywając” swoje nieprawidłowe markery powierzchniowe.

 

Tego typu zmiany molekularne nie tylko umożliwiają powstanie pierwotnego raka, ale także przyczyniają się do nawrotów nowotworu po chemioterapii. Ekstrakty z grzybów reishi zmuszają komórki nowotworowe do ujawnienia swych charakterystycznych markerów, dając tym samym sygnał odpowiednim krwinkom do zniszczenia ich. Jednocześnie ekstrakty z lakownicy żółtawej indukują wytwarzanie specyficznych cząsteczek, potrzebnych organizmowi do zakończenia procesu niszczenia komórek nowotworowych.

Wreszcie ekstrakty z grzybów reishi wspomagają niszczenie komórek nowotworowych przez układ odpornościowy, tym samym przyczyniając się do zmniejszenia dawki leków podawanych podczas chemioterapii.

Oprócz imponujących właściwości wzmacniających nadzór immunologiczny, wyciągi z lakownicy żółtawej wykazują działanie antynowotworowe poprzez regulowanie także innych mechanizmów, związanych z procesem nowotworzenia:

• Substancje zawarte w grzybach reishi, zwłaszcza triterpeny i polisacharydy, ograniczają tempo wzrostu nowotworów, blokując ich cykl namnażania.
• Niektóre z tych substancji są toksyczne dla komórek nowotworowych, nie niszczą natomiast zdrowej tkanki.
• Substancje wyodrębnione z lakownicy żółtawej hamują procesy przerzutowe i zmniejszają ekspresję genów, zaangażowanych w przeżycie, proliferację, inwazję i przerzuty komórek nowotworowych.
• Ekstrakty z grzybów reishi wyzwalają także zaprogramowaną śmierć komórki, zwaną apoptozą, która w złośliwych komórkach ulega stłumieniu.

Wykazano, że wszystkie wymienione powyżej sposoby działania lakownicy żółtawej zmniejszają rozmiary i tempo wzrostu nowotworów u ludzi, co potwierdzono zarówno na zwierzęcych modelach, jak i podczas badań klinicznych. Najsilniejszy wpływ wykazano w przypadku raka jelita grubego, który jest drugą najczęstszą przyczyną zgonów z powodu nowotworów dotykających zarówno mężczyzn, jak i kobiety.

Reishi wzmacnia układ odpornościowy

Lakownica żółtawa jest dobrze znana ze swoich zdolności do modulowania funkcji układu odpornościowego. Efektywność tego grzyba w zwiększaniu odporności może być kluczowym czynnikiem w walce z nowotworami i infekcjami. Ważne jest również, aby układ odpornościowy nie reagował nadmiernie i nie zwracał się przeciwko organizmowi, jak ma to miejsce w przypadku problemów autoimmunologicznych i alergii.

Grzyby reishi wykazały zdolność do korygowania zaburzeń równowagi w organizmie, które wpływają na pracę układu odpornościowego. W ten sposób lakownica żółtawa może zmniejszać nadmierną reakcję immunologiczną, występującą w takich stanach, jak alergie, astma i choroby autoimmunologiczne.

Polisacharydy i triperteny obecne w grzybach reishi działają ponadto na wiele czynników, związanych z rozwojem stanu zapalnego i nadmierną odpowiedź immunologiczną.

Ekstrakty z lakownicy żółtawej hamują również uwalnianie histaminy z wyspecjalizowanych komórek odpornościowych zwanych komórkami tucznymi. Mają też zdolność zmniejszania aktywności nerwów przenoszących uczucie świądu do mózgu po ukąszeniu komara lub po podobnym bodźcu, co zmniejsza dolegliwości po użądleniach.

Na modelach zwierzęcych wyciągi z grzybów reishi były w stanie znacznie zmniejszyć nasilenie objawów związanych z alergiami, takich jak nieżyt nosa. Badania pokazują również, że ekstrakty z lakownicy żółtawej mogą zmniejszać nadreaktywność dróg oddechowych i skurcze mięśni gładkich w oskrzelach, które wywołują atak astmy.

Działanie neuroprotekcyjne grzybów reishi

Stwierdzono, że wyciągi z lakownicy żółtawej stymulują produkcję czynnika wzrostu nerwów, co z kolei wspiera szybki rozwój zdrowych neuronów i poprawia funkcję ich mitochondriów.

Silne właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne grzybów reishi czynią je także atrakcyjnymi kandydatami do zapobiegania chorobom neurodegeneracyjnym, takim jak choroba Alzheimera i choroba Parkinsona. Obie te choroby są spowodowane m.in. stresem oksydacyjnym i stanem zapalnym.

Triterpeny i polisacharydy z grzybów reishi zmniejszają utleniający wpływ niszczących białek, takich jak beta-amyloid, główny czynnik wywołujący chorobę Alzheimera, i chronią komórki nerwowe przed stanem zapalnym, o którym wiadomo, że przyczynia się do rozwoju choroby Parkinsona.

Badania pokazują także, że suplementacja lakownicą żółtawą ma korzystny wpływ na stan ofiar udaru.

1. Po pierwsze, ekstrakt z grzybów reishi może ograniczyć rozmiar obszaru mózgu uszkodzonego na skutek niedokrwienia, co pomaga złagodzić objawy behawioralne i funkcjonalne spowodowane udarem.
2. Po drugie, grzyby reishi chronią tkankę mózgową przed degradacją spowodowaną niedotlenieniem i reperfuzją – po nagłym niedotlenieniu, po odblokowaniu naczynia krwionośnego, dochodzi do nadmiernego natlenienia, co przyczynia się do zwiększenia zakresu uszkodzeń tkanki mózgowej i odpowiada za większość zmian w mózgu ofiary udaru.

Jednak niezależnie od tego, jak cenne są te korzyści, nigdzie działanie ekstraktów z grzybów reishi nie jest tak wyraźne, jak w ich wpływie na zaburzenia poznawcze związane z cukrzycą. W badaniach na zwierzętach wykazano, że zarodniki lakownicy żółtawej łagodzą wywołany cukrzycą stres oksydacyjny i dysfunkcję mitochondriów w hipokampie, jednym z głównych obszarów mózgu odpowiedzialnych za pamięć.

Zastosowanie grzybów reishi dla cukrzyków

Otyłość jest zagrożeniem dla zdrowia, które rozprzestrzenia się na całym świecie w rozmiarach epidemii, a głównym jej powikłaniem jest cukrzyca typu 2.

Schorzenia te są tak często ze sobą powiązane, że badacze często określają je pojedynczą nazwą – cukrzycową otyłością. Grzyby reishi są szczególnie cenne w walce z tym zjawiskiem, ponieważ wykazano, że mają korzystny wpływ na całe spektrum problemów powiązanych z cukrzycą.

Badania laboratoryjne pokazują, że polisacharydy i triterpeny zawarte w ekstraktach z grzybów reishi mogą zapobiegać rozwojowi nowych komórek tłuszczowych z preadipocytów, pomagając w ten sposób ograniczyć nadmierne magazynowanie tłuszczu obserwowane u osób otyłych.

Ekstrakty z lakownicy mają również korzystny wpływ na profile lipidowe (poziom cholesterolu i trójglicerydów), które często są podwyższone u osób z otyłością lub cukrzycą i są czynnikami ryzyka chorób układu krążenia.

Ekstrakty z lakownicy żółtawej obniżają także poziom glukozy we krwi poprzez hamowanie aktywności alfa-glukozydazy, głównego enzymu odpowiedzialnego za trawienie skrobi do cukrów.

Efekt ten zapobiega gwałtownemu wzrostowi poziomu glukozy po posiłku, który jest tak niebezpieczny w miarę starzenia się. Ograniczają także zniszczenia powodowane przez końcowe produkty zaawansowanej glikacji (AGE), białka, których nieprawidłowe działanie sprzyja starzeniu się i stanom zapalnym.

Badania wykazały również, że obniżenie poziomu glukozy we krwi i glikacji za pomocą suplementów z ekstraktami z grzybów reishi zmniejsza ryzyko związane z powikłaniami cukrzycy, w tym chorób nerek.

Wpływ grzybów reishi na wątrobę

Twoja wątroba jest bezpośrednim odbiorcą wszystkich toksycznych cząstek, pochodzących zarówno ze środowiska, jak i szkodliwych metabolitów, wytwarzanych w organizmie.

Chociaż jest dobrze chroniona przez własne systemy przeciwutleniające i detoksykacyjne, oksydacja i stany zapalne narażają starzejącą się wątrobę na ryzyko pogorszenia funkcji, zwiększonego gromadzenia się szkodliwych substancji, zwłóknienia i raka. Na szczęście grzyby reishi oferują bezpośrednią ochronę przed takimi zagrożeniami.

Badania pokazują na przykład, że zastosowanie u zwierząt zarodników lakownicy żółtawej może je chronić przed skutkami ekspozycji na kadm, wysoce toksyczny metal, który może powodować masywną niewydolność wątroby.

Naukowcy odkryli także, że zarodniki grzybów reishi zmniejszają akumulację kadmu w wątrobie poprzez przekierowywanie go do płynnej macierzy komórkowej. Tam zarodniki grzybów zwiększają produkcję białka wiążącego kadm, które usuwa tą toksynę z organizmu.

Ekstrakty z lakownicy żółtawej w podobny sposób chronią tkankę wątroby przed szkodliwymi metabolitami niektórych patogenów. Badania na zwierzętach dowiodły, że polisacharydy z grzybów reishi hamują stan zapalny w komórkach wątroby i przywracają prawidłowe funkcjonowanie naturalnych systemów antyoksydacyjnych wątroby po zakażeniu oraz hamują jednocześnie aktywność enzymów wątrobowych, które powodują nadmierny stres oksydacyjny.

Grzyby reishi ograniczają też aktywność beta-glukuronidazy – enzymu, którego poziom jest podwyższony w przypadku wielu chorób wątroby, w tym zapalenia, marskości i żółtaczki.

Jednym z najbardziej ekscytujących potencjalnych zastosowań grzybów reishi jest wspomaganie leczenia zwłóknienia wątroby, które jest końcowym etapem niealkoholowego stłuszczenia wątroby. Statystyki wykazały, że to najczęstsza choroba tego organu, która ostatecznie dotyka 20–30% populacji.

W zwierzęcym modelu zwłóknienia wątroby wywołanego toksynami, leczenie ekstraktem z lakownicy żółtawej odwróciło zwłóknienie wątroby i przywróciło jej prawidłowe funkcje. Jest to wynik wyjątkowy, gdyż w większości przypadków chorobę wątroby, która osiągnęła stadium zwłóknienia, uważa się za nieodwracalną.

Grzyby reishi wielopoziomowo wspomagają nasz organizm i zapobiegają wielu współczesnym chorobom związanym z wiekiem. Dzięki zróżnicowanemu składowi molekularnemu oferują szerokie spektrum działań, ukierunkowanych na zahamowanie przedwczesnego starzenia się organizmu i zapobieganie rozwojowi chorób, które to starzenie przyspieszają.

Ekstrakty z grzybów reishi zapobiegają i wspomagają leczenie nowotworów, działają immunomodulacyjnie i łagodzą objawy astmy, alergii, chorób wątroby i chorób autoimmunologicznych oraz chronią nas przed chorobami neurodegeneracyjnymi. Są skuteczne także w walce z cukrzycą i ułatwiają zrzucenie zbędnych kilogramów.