Czy kawa rzeczywiście dodaje energii?

Kofeina - alkaloid, który budzi nas do życia

Kofeina, główny składnik kawy, jest alkaloidem, który działa na nasz układ nerwowy, blokując receptory dla adenozyny - neuroprzekaźnika, który promuje sen i relaksację, a zwiększając wydzielanie neurotransmiterów, takich jak dopamina i noradrenalina. To prowadzi do zwiększenia czujności, koncentracji i ogólnego pobudzenia.
Jedna porcja espresso, czyli około 44 ml, zawiera około 65 mg kofeiny. Warto jednak pamiętać, że kofeinę znajdziemy nie tylko w kawie. Zawierają ją także:

• Herbata czarna: jedna filiżanka (około 240 ml) zawiera około 47 mg kofeiny
• Herbata zielona: jedna filiżanka (około 240 ml) zawiera około 28 mg kofeiny
• Napoje gazowane: puszka (około 355 ml) coli zawiera około 40 mg kofeiny
• Czekolada: 28 g ciemnej czekolady zawiera około 24 mg kofeiny; czekolada mleczna zawiera około 6 mg kofeiny
• Napoje energetyczne: 240 ml napoju energetycznego zawiera około 85 mg kofeiny. Jednak standardowa porcja napoju energetycznego wynosi 473 ml, co podwaja kofeinę do 170 mg. Energetyczne shoty są znacznie bardziej skoncentrowane niż napoje; mała porcja 59 ml zawiera aż 200 mg kofeiny.

Choć kofeina faktycznie ma działanie pobudzające, naukowcy postanowili sprawdzić, czy tylko ona odpowiada za poranny zastrzyk energii po porannej kawie. Efekty badań są zaskakujące!

Eksperyment z kawą – działa rytuał czy składniki?

Grupa naukowców z University of Portsmouth postanowiła zbadać, co tak naprawdę daje nam kawowego kopa. Badanie przeprowadzono na grupie 32 ochotników, którzy byli regularnymi konsumentami kawy. Podzielono ich na trzy grupy: jedna grupa piła kawę, druga zażywała tabletki z kofeiną, a trzecia zażywała placebo. Okazało się, że osoby, które piły kawę, czuły się bardziej pobudzone niż te, które zażywały tabletki z kofeiną. Co więcej, osoby, które zażywały placebo, czuły się równie pobudzone jak te, które zażywały tabletki z kofeiną.

To sugeruje, że sam rytuał picia kawy może mieć największy wpływ na nasze odczucie pobudzenia. Może to być spowodowane faktem, że nasz mózg kojarzy automatycznie ten nawyk z pobudzeniem, co prowadzi do efektu placebo.

Poza tym kawa to nie tylko kofeina! Napój ten zawiera również inne składniki, które mogą wpływać na nasze samopoczucie. Na przykład zawiera antyoksydanty, które mogą pomóc w walce z wolnymi rodnikami w organizmie. Antyoksydanty są substancjami, które hamują procesy utleniania w naszych komórkach, chroniąc je przed uszkodzeniami.

Ponadto, kawa zawiera minerały, takie jak magnez. Magnez jest niezbędny dla wielu procesów w naszym organizmie, w tym dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i mięśni. Filiżanka kawy zawiera go wprawdzie niewiele, bo jedynie około 7 mg, ale jeśli zadbamy dodatkowo o dietę bogatą w warzywa i owoce, kawa może stać się małą cegiełką w uzupełnianiu niedoborów magnezu. Kawa zawiera także potas - około 116 mg na filiżankę, niewielkie ilości niacyny (0,5 mg) i choliny (6,2 mg).

To nie koniec. Kawa zawiera również składniki takie jak terpeny - kafestol i kafeol, oraz polifenole, takie jak kwasy chlorogenowe. Te składniki oddziałują z różnymi receptorami w naszym mózgu, co może zwiększać energię, poprawiać nastrój i pobudzać nas do działania. Co więcej, badania wykazały, że terpeny i polifenole w kawie mają właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające, co może przyczyniać się do obniżenia ryzyka depresji.

Tylko nie przesadzaj z kawą!

Choć kawa ma wiele korzyści, ważne jest, aby pamiętać o umiarze. Picie zbyt dużej ilości kawy może prowadzić do niepożądanych skutków ubocznych. Wśród nich znajdują się niepokój, bezsenność, problemy z trawieniem, rozpad mięśni, uzależnienie i podwyższone ciśnienie krwi.

Długotrwałe spożywanie zbyt dużej ilości kawy może prowadzić do przewlekłej bezsenności, ciągłego niepokoju, depresji i problemów żołądkowych. Może również prowadzić do podwyższonego ciśnienia krwi lub utrudniać kontrolę ciśnienia krwi. Ponadto, kofeina jest substancją uzależniającą, co oznacza, że możesz potrzebować coraz większych dawek, aby uzyskać ten sam efekt. To może prowadzić do zwiększonego spożycia kawy i większej liczby niepożądanych skutków ubocznych.

W dużym badaniu przeprowadzonym przez naukowców z Uniwersytetu Południowej Australii stwierdzono, że wysokie spożycie kawy wiąże się z mniejszą objętością mózgu i zwiększonym ryzykiem demencji. Badanie przeprowadzono na 17 702 uczestnikach z UK Biobank w wieku od 37 do 73 lat. Stwierdzono, że osoby, które piły więcej niż sześć filiżanek kawy dziennie, miały o 53% większe ryzyko demencji.

Bezpieczna ilość kawy dla zdrowych dorosłych to około 400 miligramów kofeiny dziennie. To odpowiada mniej więcej czterem filiżankom zaparzonej kawy. Pamiętaj jednak, że ilość kofeiny może się różnić w zależności od typu kawy i sposobu jej przygotowania. Poza tym niektóre osoby mogą być bardziej wrażliwe na kofeinę i mogą odczuwać skutki uboczne nawet po spożyciu mniejszej ilości. Dlatego zawsze warto słuchać swojego ciała i dostosować spożycie kawy do swoich indywidualnych potrzeb. I – oczywiście – delektować się nią o poranku w spokoju i bez pośpiechu, bo przecież to właśnie rytuał ma potężną moc!