Nasze magazyny
Algi, potocznie nazywane glonami, występują na całym świecie, we wszystkich strefach geograficznych. Dotychczas wyodrębniono aż 20 tysięcy gatunków. Algi żyją w wodach słonych, słodkich, zimnych i ciepłych. Potrafią przystosować się do każdych warunków.
W kulturze Dalekiego Wschodu algi były wykorzystywane nie tylko w kuchni, ale także w medycynie. Spirulina i chlorella to algi zielone, które są cenione za wysoką zawartość białka (50–70%), tłuszczu (8–9%) i węglowodanów (98–23%). Ich skład jest bardzo podobny, ale działanie każdej z nich nieco inne. Zachodnia cywilizacja zainteresowała się algami dość późno. Uczynił to dopiero duński mikrobiolog, Martinus Beijerinck, w 1890 roku, rozpoczynając badania nad glonami z rodziny Chlorella. Kilka lat później niemieccy uczeni odkryli, że algi są bogatym źródłem białka, które może być przyswajane przez ludzki organizm. Doceniono niemieckie starania i w roku 1931 za badania nad fotosyntezą chlorelli Otto Warburg otrzymał Nagrodę Nobla.
Ludzie od tysięcy lat nie ustają w poszukiwaniach cudownego środka gwarantującego wieczne zdrowie i urodę. Czy jest nim spirulina i chlorella, które przez wielu uznawane są za panaceum na wszystkie choroby i kłopoty zdrowotne, jakie tylko mogą spotkać człowieka? Przyjrzyjmy się dokładnie obu algom.
Chlorella - czym jest i dlaczego warto ją stosować?
Skład chlorelli upoważnia do twierdzenia, że może ona bardzo korzystnie wpływać na zdrowie fizyczne, psychiczne oraz na urodę. Z uwagi na wysoką zawartość białka alga ta ceniona jest przez osoby wystrzegające się mięsa. Może ona zastąpić także niektóre tradycyjne pokarmy, ponieważ zawiera aminokwasy egzogenne, czyli takie, których nasz organizm nie wytwarza, zatem musimy je dostarczać wraz z pokarmem, witaminy (głównie z grupy B), minerały (fosfor, potas, magnez, wapń) i mikroelementy (żelazo, mangan, cynk, molibden, miedź, kobalt).
Poza tym chlorella jest bogatym źródłem beta-karotenu, czyli prowitaminy A, która regeneruje skórę uszkodzoną przez promieniowanie UV i wywiera dobroczynny wpływ na wzrok. Duża zawartość witaminy B12 chroni za to przed rozwojem schorzeń neurologicznych, które upośledzają sprawność intelektualną. Jakie inne właściwości przypisuje się chlorelli? Lista jej zalet jest dość długa.
- Oczyszcza organizm z toksyn – uważa się, że dzięki charakterystycznej budowie błony komórkowej chlorella wiąże toksyny i usuwa je z organizmu. Zażywając tę algę można się pozbyć z organizmu metali ciężkich, np. kadmu znajdującego się w dymie tytoniowym, rtęci, chemikaliów pochodzących ze środków czystości i kosmetyków oraz resztek alkoholu. Chlorella uszczelnia także ścianki jelit, co sprawia, że unikamy wtórego zatrucia, które może być spowodowane przenikaniem szkodliwych substancji z treści jelitowej do krwiobiegu. Pochłaniając toksyny, chlorella odciąża nerki i wątrobę1.
- Wspiera odporność – chlorella stymuluje układ odpornościowy. Czynnik wzrostu chlorelli (CGF) pobudza namnażanie makrofagów, które odpowiadają za niszczenie szkodliwych substancji, bakterii, wirusów i komórek nowotworowych.
- Zmniejsza objawy alergii – uważa się, że chlorella hamuje aktywność układu immunologicznego, który ulega nadmiernemu pobudzeniu, gdy do organizmu wtargną alergeny. Działanie chlorelli, jak już wiemy, polega także na eliminacji metali ciężkich, którymi mogą być zanieczyszczone alergeny, np. pyłki kwiatowe osiadające na błonach śluzowych. Należy podkreślić, że u niektórych grup pacjentów, zwłaszcza uczulonych na pleśń, chlorella może sama działać jak silny alergen, ze względu na reakcje krzyżowe.
- Usprawnia krążenie – chlorella jest uznawana za najbogatsze źródło chlorofilu, który swoją budową jest zbliżony do hemoglobiny, przez co korzystnie wpływa na powstawanie czerwonych krwinek, czyli erytrocytów. Poza tym chlorofil ma działanie przeciwbakteryjne, reguluje ciśnienie krwi, wzmacnia mięsień sercowy oraz przyspiesza gojenie się ran. Ważne jest i to, że chlorella obniża poziom cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL (tzw. złego) oraz trójglicerydów, dzięki czemu zapobiega tworzeniu się blaszek miażdżycowych.
- Działa antyoksydacyjnie – usuwając wolne rodniki z organizmu, chlorella zapobiega przedwczesnemu procesowi starzenia się. Z tego powodu wykorzystuje się ją do wytwarzania kosmetyków dla osób dojrzałych.
- Działa przeciwnowotworowo – w wielu badaniach prowadzonych na zwierzętach i liniach komórkowych zauważono, że np. Chlorella vulgaris indukuje apoptozę, czyli programowaną śmierć komórkową i uszkadza DNA w komórkach niedrobnokomórkowego raka płuca. Zaobserwowano także działanie antyproliferacyjne (czyli hamujące podziały komórkowe) na komórki raka jelita grubego oraz raka wątroby. Wyizolowany z komórek chlorelli likopen hamował wzrost komórek raka gruczołu krokowego. W kolejnym badaniu na zwierzętach zauważono, że glikoproteiny zawarte w chlorelli zmniejszały supresję szpiku oraz występowanie zakażeń towarzyszących podawaniu fluorouracylu – leku stosowanego m.in. u chorych na raka piersi, przewodu pokarmowego oraz nowotworów głowy i szyi2. Należy jednak podkreślić, że dotychczas nie przeprowadzono badań klinicznych z udziałem ludzi, które określiłyby ewentualne przeciwnowotworowe działanie chlorelli. Wykazano tylko, że u chorych na raka piersi podawanie ekstraktu z chlorelli zmniejszyło odczuwanie osłabienia i suchość skóry. Chlorella nie może zastąpić konwencjonalnego leczenia przeciwnowotworowego.
Pamiętaj o bezpieczeństwie
Można się zachwycać właściwościami prozdrowotnymi chlorelli, ale trzeba pamiętać, że ma ona także działania niepożądane. Dlatego też nie powinno się jej podawać dzieciom, kobietom w ciąży i karmiącym piersią. Przed jej stosowaniem przestrzega się także seniorów, którzy na stałe przyjmują wiele leków. Do najczęściej zgłaszanych działań niepożądanych należą biegunka, nudności, ból brzucha oraz wysypka skórna. Na efekty uboczne przyjmowania preparatów z mikroglonami częściej skarżyły się osoby z niewydolnością nerek i/lub niedoczynnością tarczycy. Ze względu na wysoką zawartość witaminy K w chlorelli, osoby zażywające leki przeciwzakrzepowe (acenokumarol, warfarynę) powinny stosować ją bardzo ostrożnie, ponieważ nadmierna ilość witaminy K w ustroju mogłaby osłabić działanie tych leków. Stosowanie chlorelli w umiarkowanych ilościach jest jednak zazwyczaj bezpieczne3.
Spirulina - algi o wielu korzystnych właściwościach
Algi, z których pozyskiwana jest spirulina, są roślinami należącymi do linii ewolucyjnej organizmów plechowych, czyli beztkankowych. U roślin tych nie występują wykształcone tkanki. Dzięki wysokiej zawartości chlorofilu są one zdolne do autotrofizmu (samożywienia) w procesie fotosyntezy. Powszechnie uważa się, że spirulina należy do najbardziej wartościowych produktów żywnościowych, ponieważ zawiera duże ilości białka – jest go cztery razy więcej niż w porcji mięsa o tej samej wadze. Spirulina zawiera m.in. aminokwasy, kwas linolenowy, który ma działanie antybakteryjne i przeciwbólowe, kwas foliowy i sprzężony kwas linolowy, który ma właściwości przeciwmiażdżycowe, przeciwnowotworowe, redukuje tkankę tłuszczową, zwiększa wrażliwość na insulinę oraz poprawia działanie układu odpornościowego.
Fikocyjanina, która odpowiada za charakterystyczną niebieskawą barwę spiruliny, ma działanie przeciwzapalne i oczyszczające. Ponadto w algach tych znajdziemy bioflawonoidy, selen, cynk, magnez, mangan, miedź, żelazo, witaminy A, C, D, E i K a także witaminy z grupy B. W tym miejscu należy podkreślić, że witamina B12, która znajduje się w spirulinie, występuje w formie nieaktywnej – oznacza to, że nasz organizm jej nie przyswaja, zatem nie ma ona dla nas żadnej wartości biologicznej i dlatego spirulina nie może stanowić źródła witaminy B12 w dietach bezmięsnych. Pozostałe składniki spiruliny doskonale się wchłaniają i dlatego jest ona niezwykle cennym pokarmem. Z tego powodu zarówno NASA (Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej) jak i ESA (Europejska Agencja Kosmiczna), oficjalnie rekomendują spirulinę jako pokarm dla astronautów podczas długoterminowych misji kosmicznych5.
Wiele się mówi także o prozdrowotnych właściwościach spiruliny. Zawarte w niej substancje aktywne mogą korzystnie oddziaływać na kondycję naszego organizmu. Jakie są inne zalety spiruliny?
- Obniża poziom cholesterolu – cyjanobakterie obecne w spirulinie obniżają poziom cholesterolu LDL (tzw. złego) i podnoszą stężenie cholesterolu HDL, czyli dobrego.
- Reguluje ciśnienie krwi – spirulina oddziałuje bezpośrednio na śródbłonek naczyń krwionośnych i pobudza go do syntezy i uwalniania do krwiobiegu endogennych substancji, np. tlenku azotu, co prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i przyczynia się do utrzymania prawidłowego ciśnienia. Jednocześnie spirulina wpływa pośrednio na obniżenie ciśnienia krwi poprzez zmniejszenie wytwarzania substancji odpowiedzialnych za podnoszący ciśnienie skurcz naczyń krwionośnych.
- Wspomaga odchudzanie – fenyloalanina zawarta w spirulinie zmniejsza odczuwanie głodu, ale nie ma to bezpośredniego przełożenia na utratę zbędnych kilogramów. Zatem samo stosowanie alg nie wystarczy i konieczna jest jeszcze zmiana dotychczasowej diety i stylu życia, w tym większa aktywność fizyczna, choć spirulina może nas wspierać w dążeniu do wymarzonej sylwetki.
- Stabilizuje poziom cukru we krwi – wyniki pierwszych badań potwierdzają tę tezę, ale konieczne są dalsze analizy, które dowiodą, że tak rzeczywiście jest.
- Wzmacnia odporność – spirulina zwiększa aktywność immunologiczną białych krwinek, a zwłaszcza komórek NK (ang. natural killer – urodzeni zabójcy), które są pierwszą linią
- https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/222193,chlorella-superfood-czy-chwyt-marketingowy
- https://ligawalkizrakiem.pl/rak-niekonwencjonalnie/przeglad-terapii/chlorella-vulgaris
- https://ligawalkizrakiem.pl/rak-niekonwencjonalnie/przeglad-terapii/chlorella-vulgaris
- https://www.gov.pl/web/gis/ostrzezenie-publiczne-dotyczace-zywnosci-wycofanie-produktu-pn-soul-farm-chlorella-proszek-200-g-suplement-diety
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8954120/
- Pielesz A., Algi i alginiany – leczenie, zdrowie, uroda. 2010
- Jękot B., Rzewińska A., Hałaszuk P., Rojowski J., Muszyńska B., Preparaty zawierające algi źródłem substancji prozdrowotnych, MIR, 1/2016.
