Medycyna akademicka zakłada, że usunięcie pęcherzyka żółciowego jest jedyną skuteczną metodą leczenia kamicy żółciowej. W przebiegu tej choroby w organie zbierają się złogi zbudowane z substancji, znajdujących się w żółci. Może to być wynikiem niepełnego opróżniania pęcherzyka żółciowego (zalegająca w nim stale resztka żółci ulega stopniowemu zagęszczeniu aż do uformowania się kamieni); nieprawidłowego składu żółci; podwyższonego stężenia w żółci bilirubiny, która jest żółtawym barwnikiem wydzielanym z żółcią powstałym w wyniku fizjologicznego rozpadu starych lub uszkodzonych czerwonych krwinek albo zakażenia przewodów wyprowadzających żółć z wątroby. Rozwojowi choroby sprzyjają też cukrzyca typu 2, otyłość, gwałtowne odchudzanie oraz głodówki.
W każdym z tych przypadków w pęcherzyku lub drogach żółciowych powstają kamienie. Najczęściej zbudowane są z cholesterolu, barwników żółciowych, jonów nieorganicznych (np. wapniowych) i białek wymieszanych w różnych proporcjach. Znaczną większość stanowią kamienie cholesterolowo-barwnikowe (mieszane)2.
Złogi zbudowane wyłącznie z cholesterolu występują w populacjach krajów rozwiniętych – w Zachodniej Europie i w Stanach Zjednoczonych, podczas gdy barwnikowe (brązowe i czarne) – w krajach rozwijających się (m.in. Afryce, Azji)3.
Atak woreczka żółciowego - jakie są objawy?
Stan zapalny dróg żółciowych manifestuje się zazwyczaj triadą Charcota. Ten charakterystyczny zespół objawów tworzą:
- Ból w nadbrzuszu, promieniujący do prawego barku (lub w okolicę międzyłopatkową). Najczęściej pojawia się on po jedzeniu, szczególnie po tłustym i ciężkim posiłku (np. grillu), trwa od kilkunastu minut do kilku godzin, a potem znika. Czasami ból ten jest bardzo ostry i mogą mu towarzyszyć nudności i wymioty, uczucie niepokoju, nadmierna potliwość.
- Gorączka i dreszcze.
- Żółtaczka mechaniczna4.
Jeśli kamień zatka przewód żółciowy, bóle mogą pojawiać się po niemal każdym posiłku. Może się jednak zdarzyć, że po pierwszym ataku kolki żółciowej, na wiele tygodni dolegliwości znikną. Zwykle ma to miejsce, gdy kamień cofnie się do pęcherzyka żółciowego, dzięki czemu żółć potrzebna do trawienia tłuszczów znów będzie mogła swobodnie wydostawać się do przewodu żółciowego i wątroby. Jednak nie oznacza to, że choroby nie ma.
W przypadku kamieni cholesterolowych u osób niekwalifikujących się do leczenia operacyjnego medycyna konwencjonalna zaleca rozpuszczenie kamieni z użyciem kwasu ursodeoksycholowego lub kwasu chenodeoksycholowego.
Leczenie jest długotrwałe (12-24 miesięcy) a jego skuteczność wynosi 50-70%. Inną opcją jest litotrypsja. Aby była możliwa, muszą być spełnione dwa warunki.
Po pierwsze, powinna być zachowana funkcja pęcherzyka żółciowego, a po drugie, kamień nie może przekraczać średnicy 3 cm. Ostatnią formą praktykowaną przez klinicistów jest przezskórne podanie MTBE (eteru tert-butylowo-metylowego), który ma właściwości rozpuszczające kamienie żółciowe5.
Naturoterapeuci są zdania, że można pozbyć się kamieni żółciowych mniej drastycznie – po prostu rozpuszczając je. Trzeba jednak uzbroić się w cierpliwość, ponieważ jest to proces długotrwały, liczony w latach.
Gdy ból w nadbrzuszu utrzymuje się, towarzyszą mu wzdęcia, odbijanie, należy zgłosić się do lekarza. W niektórych wypadkach konieczna może być operacja. Jeśli jednak na co dzień, tata nie odczuwa dolegliwości, może spróbować poradzić sobie z kamieniami w sposób naturalny.
Naturalne sposoby na usuwanie kamieni żółciowych
Bądź wege
Przede wszystkim unikaj smażonych, tłustych potrawy (mięs i ryb), wędzonek, jajek na twardo, tłustej śmietany, majonezów, a także kapusty, warzyw strączkowych (z wyjątkiem fasoli szparagowej), smażonych ziemniaków, frytek, placków ziemniaczanych, grzybów, smażonej cebuli oraz mizerii, sałatki śledziowej, konserw. Zrezygnuj także z margaryny, pieczywa z mąki pszennej i krupczatki, kawy, alkoholu, gazowanych napojów, a przede wszystkim z czekolady, bitej śmietany, ciasta francuskiego i tortów słowem wszystkiego, co zawiera cukier rafinowany.
Badania obserwacyjne na ludziach wykazały, że wyższe spożycie rafinowanych cukrów, takich jak sacharoza i fruktoza, wiąże się z częstszym występowaniem kamieni żółciowych6.
Jedz 4-5 małych posiłków dziennie i pij co najmniej 2,5 l wody
Dozwolone są małe ilości masła oraz tłoczony na zimno olej słonecznikowy. Gdy jesz sałatę, możesz skropić ją niewielką ilością oliwy i cytryny. W Twoim jadłospisie mogą znaleźć się zupy warzywne, młode mięso pieczone lub gotowane, chudy drób bez skóry oraz chude ryby (okoń, sandacz, sieja, szczupak). Wprowadź też do menu jak najwięcej warzyw i owoców.
W badaniu przekrojowym częstość występowania chorób pęcherzyka żółciowego (bezobjawowa kamica żółciowa lub przebyta cholecystektomia) była znacząco niższa u wegetarianek niż u pań, które jadły wszystko (12% w porównaniu z 25%)7.
Ponadto 20-letnie badanie prospektywne z udziałem 80 898 kobiet potwierdziło, że zwiększone spożycie białka roślinnego było powiązane ze zmniejszonym ryzykiem cholecystektomii8.
Odrębna ocena tej samej kohorty kobiet wykazała, że zwiększenie spożycia owoców i warzyw było związane ze zmniejszoną częstością występowania kamieni żółciowych.
Jedz orzechy
W prospektywnym badaniu z udziałem 80 718 kobiet uczestniczących w badaniu Nurses’ Health Study wykazano, że zwiększone spożycie orzeszków ziemnych i innych orzechów wiązało się z niższym ryzykiem cholecystektomii (usunięcia pęcherzyka żółciowego).
U pań, które spożywały 5 lub więcej uncji orzechów tygodniowo, ryzyko wystąpienia cholecystektomii było o 25% niższe w porównaniu z kobietami, które rzadko lub nigdy nie jadły orzechów9.
Jakie zioła pomagają na stan zapalny dróg żółciowych?
Ziołowe wspomaganie
- 3 razy dziennie posypuj jedzenie łyżką nasion babki płesznik. Popijaj wszystko dużą ilością płynu. Gotowane potrawy doprawiaj 2-3 szczyptami bertramu lub cząbru.
- 3 razy dziennie przyjmuj 3-5 tabletek kopru włoskiego przed jedzeniem lub pij herbatę z kopru włoskiego.
- Jedz świeże listki hizopu lub 2-3 szczypty sproszkowanego dodawaj do kurczaka.
- Po jedzeniu żuj tabletkę z rutą zwyczajną.
- Codziennie pij eliksir z fiołków po ½ filiżanki przez 4-6 tygodni. Możesz też 1-3 razy dziennie pić pół łyżeczki soku lukrecjowo-różanego. Taka kuracja powinna trwać nie dłużej niż 4 tygodnie.
- 1-3 razy dziennie smaruj czoło, skronie, klatkę piersiową i splot słoneczny sokiem z kopru włoskiego10.
- Ostropest plamisty Cenili go już starożytni Grecy i Rzymianie. Ponad 300 badań naukowych potwierdziło skuteczność Silybum marianum, szczególnie w leczeniu schorzeń wątroby. Jedz po łyżce nasion ostropestu plamistego dziennie – to oczyści i odciąży wątrobę, poprawi jej funkcjonowanie, a także zapobiegnie nadmiernym wyrzutom żółci do pęcherzyka żółciowego11. Ostropest przeciwdziała tworzeniu kamieni żółciowych oraz łagodzi kolki nimi spowodowane. W 1991 r. opublikowano w Dzienniku Hepatologii wyniki badań, które wykazały one, że już 420 g sylimaryny, podawanej przez 30 dni, powoduje obniżenie cholesterolu w żółci oraz poprawia jej skład. Dzięki temu nie jest możliwe wytrącanie kamieni żółciowych.
- Ziołowa herbatka Popijaj herbatki ziołowe z owoców jałowca, mniszka lekarskiego, ziela dziurawca – wspomagają rozpuszczanie złogów żółciowych. Sięgnij też po połonicznik kosmaty (Herniaria hirsuta), kurkumę (Curcuma longa), kmin rzymski (Cuminum cyminum) i fenkuł (Foeniculum vulgare)13.
- Wino z nasionami skalnicy 5 g nasion skalnicy rozbij w moździerzu i wsyp do 0,5 l wina ekologicznego. Pij 3 razy dziennie po każdym posiłku po kieliszku likierowym napoju. Kurację stosować nie dłużej niż tydzień. Zdaniem św. Hildegardy wino z nasionami skalnicy usuwa małe kamienie żółciowe10.
Suplementy diety na kamienie żółciowe
Zaleca się suplementację kwasami omega-3, niacyną (witamina B3), pomagającą radzić sobie z nadmiernym stężeniem lipoprotein oraz witaminą C, która sprawia, że łatwiej rozpuścić cholesterol. Dobrze jest również przyjmować suplementy zawierające kurkumę, gdyż zwiększa ona rozpuszczalność żółci.
- Witamina C Kilka badań na zwierzętach wskazuje, że związek ten może pomóc w zapobieganiu kamieniom żółciowym. U świnek morskich rozwinęła się kamica żółciowa, gdy była karmiona dietą bogatą w cholesterol i ubogą w kwas askorbinowy, ale gdy zwierzęta były karmione tą samą dietą z odpowiednią ilością witaminy C, kamienie nie powstały14.
Zdaniem badaczy kwas askorbinowy wydaje się zapobiegać tworzeniu się kamieni żółciowych, promując konwersję cholesterolu do soli żółciowych i zmniejszając w ten sposób litogenność żółci (czyli skłonność do wytwarzania się w niej malutkich kryształków cholesterolowych) prowadząca do powstawania kamieni w pęcherzyku żółciowym15.
W przekrojowym badaniu z udziałem 7 042 kobiet biorących udział w Third National Health and Nutrition Examination Survey w latach 1988-1994 stwierdzono istotną odwrotną zależność między poziomem witaminy C w surowicy a częstością występowania choroby pęcherzyka żółciowego. Co ciekawe, nie stwierdzono takiej zależności u mężczyzn biorących udział w tym samym badaniu16.
Z kolei w pracy poświęconej pacjentom z kamicą żółciową codzienna suplementacja 2 g witaminy C przez 2 tygodnie zmniejszała litogenność żółci. 16 pacjentów z kamicą żółciową zakwalifikowanych do cholecystektomii otrzymywało 500 mg witaminy C 4 razy dziennie przez 2 tygodnie przed operacją; kolejnych 16 chorych zakwalifikowanych do cholecystektomii stanowiło grupę kontrolną.
Podczas operacji od każdego pacjenta pobierano żółć z pęcherzyka żółciowego. W porównaniu z pacjentami kontrolnymi, osoby leczone witaminą C miały znacząco wyższe stężenie fosfolipidów w żółci.
Średni czas zarodkowania żółci (czas wymagany do utworzenia kryształów cholesterolu, pierwszego etapu tworzenia się kamieni) wyniósł siedem dni w grupie otrzymującej witaminę C i 2 dni w grupie kontrolnej17. Odkrycia te sugerują, że spożycie witaminy C zmniejsza ryzyko rozwoju kamieni żółciowych.
- Żelazo U psów karmionych dietą ubogą w ten pierwiastek częstość występowania kryształów cholesterolu w żółci była większa niż u zwierząt karmionych dietą kontrolną (80% w porównaniu z 20%)18.
Odkrycia te wskazują na możliwość, że niedobór żelaza odgrywa rolę w patogenezie powstawania kamieni żółciowych u ludzi. - Lecytyna Fosfolipidy zwiększają rozpuszczalność cholesterolu w żółci.
Suplementacja lecytyną (która zawiera wysokie stężenia fosfolipidów) może potencjalnie zmniejszyć litogenność żółci poprzez zwiększenie stężenia fosfolipidów w żółci.
W niekontrolowanym badaniu suplementacja 8 pacjentów z kamicą żółciową stosunkowo małą dawką lecytyny (100 mg 3 razy na dobę) przez 18-24 miesięcy wiązała się ze znacznym wzrostem zawartości fosfolipidów w żółci i znacznym spadkiem poziomu cholesterolu w żółci19.
Mikstura oczyszczająca Józefa Słoneckiego
Miksturę oczyszczającą tworzą trzy składniki: środek blokujący wchłanianie (olej), środek gojący nadżerki (alocit – wodny roztwór soku z aloesu albo ekstraktu z pestek grejpfruta) oraz środek rozpuszczający złogi (sok z cytryny). Każdy ze składników ma do spełnienia konkretne zadanie. Olej dobrze łączy się ze śluzem wyściełającym błonę śluzową, dzięki czemu na około pół godziny blokuje wchłanianie pozostałych składników mikstury oczyszczającej, już w początkowym odcinku przewodu pokarmowego. Tym sposobem umożliwia im dotarcie aż do jelita grubego. Alocit jest wodnym roztworem jednego z dwóch preparatów znanych z niezwykłych właściwości gojących – soku z aloesu albo ekstraktu z grejpfruta, spełnia więc rolę środka gojącego nadżerki istniejące w błonie śluzowej przewodu pokarmowego, a także zapobiega powstawaniu nowych. Natomiast sok z cytryny wykazuje doskonałe właściwości rozpuszczające, toteż jego zadaniem jest rozpuszczenie patologicznego śluzu obklejającego ściany jelita cienkiego, kamieni kałowych w jelicie grubym, a także złogów zalegających w przewodach żółciowych oraz trzustkowych.
Wieczorem do szklanki z ciemnego szkła, porcelanowego lub glinianego kubka wlej 10 ml oleju (oliwy z oliwek), 10 ml alocitu oraz 10 ml soku z cytryny. Przykryj i pozostawić w temperaturze pokojowej, gdzieś przy łóżku. Wypij rano na czczo. I przez pół godziny do godziny po tym nic nie jedz. Jeśli stosujesz jakieś leki, które zgodnie z zaleceniem należy zażywać na czczo, to zażyj je pół godziny po wypiciu mikstury oczyszczającej. Słonecki zaleca, by stosowanie mikstury oczyszczającej rozpocząć od ¼ zalecanej dawki, a następnie co 3 tygodnie zwiększać tę ilość do ½, ¾ i w końcu do pełnej zalecanej dawki. Jeśli na jakimś etapie przyjmowania mikstury oczyszczającej wystąpią gwałtowne objawy przesilenia chorobowego, to należy przerwać jej stosowanie, zaczekać, aż ustąpią całkowicie, a następnie ponowić próbę, rozpoczynając od ¼ tej dawki, która wywołała owe objawy.
Osoby cierpiące na schorzenia żołądka, dwunastnicy lub kamicę żółciową powinny jako bazę mikstury oczyszczającej stosować oliwę z oliwek. Po 3 miesiącach mogą zmienić ją na olej z kukurydzy lub olej lniany. Ten tłuszcz wskazany jest dla cierpiących na choroby trzustki, wątroby oraz mających podwyższony cholesterol. Jeśli zakończyłaś oba 3-miesięczne etapy, możesz zacząć stosować olej z pestek winogron lub pozostać przy oleju lnianym.
Alocit
Alocit to słowo utworzone od pierwszych członów słów aloes i citrosept. Alocit trzeb przygotować samodzielnie albo z soku z aloesu, albo z ekstraktu z grejpfruta.
Alocit z soku z aloesu – rozcieńcz wodą w stosunku 1:1, czyli do półlitrowej butelki z ciemnego szkła wlej 0,25 l soku z aloesu i 0,25 l przegotowanej i ostudzonej wody. Uwaga! Do wykonania alocitu nie nadają się tzw. żele aloesowe, czyli soki zagęszczone przez dodanie do nich błonnika, np. miąższu aloesowego albo pektyny.
Alocit z soku z pestek grejpfruta – półlitrową butelkę z ciemnego szkła napełnij przegotowaną, ostudzoną wodą i dodaj 35 kropli Citroseptu. Po półrocznej kuracji roztworem soku z aloesu na początku należy co 3 miesiące zmieniać rodzaj środka gojącego (na ekstrakt z grejpfruta i odwrotnie)20.
Metoda dr Jadwigi Górnickiej
Polega na stosowaniu przez okres 2-3 miesięcy, co drugi dzień rano na czczo mikstury z soku z połowy cytryny, 2 łyżek oliwy, 2 łyżeczek Cholesolu, 30 kropli Solarenu i 1/2 szklanki gorącej wody21.
Picie tego napoju 2 razy do roku na wiosnę i jesienią powoduje, że drogi żółciowe łagodnie się oczyszczają. Przeciwwskazaniem do stosowania tej kuracji są: stany zapalne wątroby i woreczka żółciowego, ciąża, laktacja, menstruacja, utrzymywana przez dłuższy czas uboga w białko dieta wegańska.
Kurację tę należy poprzedzić oczyszczaniem jelit (cykl lewatyw), w przeciwnym razie powstaje ryzyko intoksykacji krwi wskutek wchłaniania w zanieczyszczonym jelicie substancji toksycznych, wydalanych z wątroby. W I tygodniu oczyszczania jelit lewatywę robi się codziennie, w II, co drugi dzień, a w III, co trzeci dzień, w IV – tylko raz.
Rozwiązanie zza wschodniej granicy
Borys Bołotow rosyjski akademik uważa, że kamieni żółciowych można się pozbyć bez operacji. Jego zdaniem najlepiej radzi sobie z tym sok z czarnej rzodkwi. On nie tylko rozpuszcza minerały w pęcherzyku żółciowym, kanałach żółciowych, lecz również sole mineralne odkładające się w naczyniach, nerkach i pęcherzu moczowym.
Sok pij po jednej łyżeczce od herbaty na godzinę przed posiłkiem. Jeśli ból w okolicy wątroby nie będzie o sobie dawał znać, możesz zwiększyć dawkę najpierw do łyżki stołowej, a następnie do pół szklanki.
Pamiętaj, że sok z czarnej rzodkwi ma silne działanie żółciopędne. Jeśli w kanałach żółciowych znajduje się dużo złogów, to przepływ żółci jest utrudniony i może występować ból w prawym boku.
W takim wypadku należy pod prawym żebrem umieść termofor z gorącą wodą. Jeśli ból jest do wytrzymania, to zabiegi należy kontynuować. Bołotow uprzedza, że ból występuje tylko z początku. Potem wszystko wraca do normy.
W czasie kuracji należy przestrzegać łagodnej diety, unikać ostrych i słonych produktów. Gdy sok się skończy, przychodzi kolej na wytłoki, które do tego czasu ukiszą się. Trzeba je jeść w czasie posiłku. 1-3 łyżek stołowych, aż się wyczerpią22.
Metoda Bołotowa-Naumowa
Badacze dawno zauważyli, że żółć drobiu rozpuszcza kamienie, które gromadzą się u ptaków w wątrobie. Pewnego razu wezwano go do pacjentki, która miała atak kolki żółciowej. Zapisał jej Corvalolum oraz Urolesan, który zażywała 2 razy dziennie po 10 kropel z kostką cukru, 40 minut po posiłku w celu zlikwidowania stanu ostrego.
W ciągu 2 tygodni pozbyła się w ten sposób ataków kolki żółciowej. Badanie USG pęcherzyka żółciowego potwierdziło, że kobieta ma mnóstwo kamieni w pęcherzyku żółciowym. Wówczas doktor Naumow dał pacjentce do przeczytania broszurę Bołotowa zatytułowaną: „Ratuj się sam”, w której była mowa o rozpuszczaniu kamieni w pęcherzyku żółciowym przy pomocy świeżej kurzej żółci.
Następnie zalecił jej wykonywanie kulek z chleba wielkości ziarna fasoli i nasycanie ich dwoma kroplami żółci. Kobieta miała łykać po 10 sztuk 2 godziny po obiedzie przez tydzień. Po miesiącu zażywania kurzej żółci kobieta wykonała USG. Okazało się, że wcale nie ma kamieni.
Zdaniem Naumowa długość leczenia to spraw indywidualna. Dobowa dawka zażywanej żółci może wahać się od 20 kropel do 40, lecz tej wartości nie może przekraczać.
Rosyjski lekarz proponuje albo nasycać nią chleb, albo zamykać ją w kapsułkach po lekarstwach. W czasie kuracji i 2 tygodnie po niej należy jeść produkty zasadowe (zupy warzywne, barszcz, kasza, warzywa świeże i duszone).
Wieczorem dobrze jest zjeść sałatkę ze świeżych warzyw przyprawionych niewielką ilością nierafinowanego oleju słonecznikowego. Najlepiej zrezygnować w tym czasie z ryb, mięsa i grzybów. W pierwszej połowie dnia można pić produkty z kwaśnego mleka – kefir, maślankę i zsiadłe mleko.
- Fitzgerald JE, Fitzgerald LA, Maxwell-Armstrong CA, Brooks AJ (2009). „Recurrent gallstone ileus: time to change our surgery?”. Journal of Digestive Diseases 10 (2): 149–15
- Channa, Naseem A.; Khand, Fateh D.; Khand, Tayab U.; Leghari, Mhhammad H.; Memon, Allah N. (2007). Analysis of human gallstones by Fourier Transform Infrared (FTIR). Pakistan
- Journal of Medical Sciences 23 (4): 546–50
- http://goo.gl/5hcjip
- Roman Góral, Jerzy Dotka: Zarys chirurgii : podręcznik dla studentów medycyny/ pod red. Romana Górala ; aut. Jerzy Dotka [et al.].. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1992.
- Schweiz Med Wochenschr. 1988 Sep 17;118(37):1297-300
- Lancet 1988;2:683; Ann Epidemiol 1994;4:248-254
- Br Med J (Clin Res Ed) 1985;291:11- 12
- Am J Epidemiol 2004;160:11-18
- Am J Clin Nutr 2004;80:76-81
- Dr Wighard Strehlow „Zdrowie z mądrości natury. Przewodnik po medycynie św. Hildegardy z Bingen”, Wydawnictwo Esprit 2014
- J Pharm Biomed Anal. 2016 Oct 25:130:301-317
- Dr Wighard Strehlow, „Żywność, która leczy. Terapia żywieniowa św. Hildegardy z Bingen. Przepisy, lekarstwa, diety”, Wydawnictwo Esprit 2011
- Phytomedicine Plus 2024 Feb, 4(1): 100524, doi: 10.1016/j.phyplu.2024.100524
- Br J Nutr 1978;40: 317-22; Experientia 1977;33: 1616-7
- J Nutr 1981;111: 412-24; Experientia 1976;32: 687-9; Nutr Metab 1979;23: 217-26
- Arch Intern Med 2000;160: 931-6
- Eur J Clin Invest 1997;27: 387-91
- Surgery 1997;122: 354-61
- Am J Gastroenterol 1976;65: 231-5
- Józef Słonecki „Zdrowie na własne życzenie”, Wydawnictwo Biosłone 2014
- Dr Jadwiga Górnicka „Apteka natury. Poradnik zdrowia, Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski 2011
- Borys Bołotow „Zdrowie człowieka w niezdrowym świecie”, Wydawnictwo Aletrmed 2013