Domowe sposoby na przerost prostaty

Martwi mnie również to, że wystąpiło u niego pogorszenie kondycji seksualnej – nie przypomina już mężczyzny, z którym od 19 lat tworzę szczęśliwe małżeństwo. Mimo to nadal zdecydowanie odmawia wizyty u lekarza, bo, jak mówi, czułby się zawstydzony. Usiłowałam jakoś skłonić go do tego, żeby poszedł do lekarza, ale bez skutku. Martwię się, że to mogą być kłopoty z prostatą. Pytanie do lekarza co robić w takim przypadku.

Dolegliwości najpewniej będą pogarszać się z czasem, więc możliwe, że mąż w końcu ulegnie i zgodzi się na wizytę u lekarza w celu postawienia rzetelnej diagnozy. Bardzo ważne jest, by wcześnie dowiedzieć się, czy ma się do czynienia z rakiem prostaty (gruczołu krokowego), czy tylko z jego łagodnym rozrostem (ang. BPH - benign prostatic hyperplasia) - w tym pierwszym przypadku liczy się czas.

Wczesne rozpoznanie znacznie zwiększa szanse na operacyjne usunięcie guza. W drugim przypadku standardowe leczenie polega na farmakoterapii, która niesie za sobą zagrożenia w postaci dysfunkcji seksualnej, powiększenia piersi, zmęczenia, obniżenia libido i bólów głowy. Na szczęście wiele naturalnych metod, takich jak zmiany w diecie i stylu życia oraz zioła i suplementy diety, może być bardzo skutecznych, zarówno w zapobieganiu schorzeniu, jak i łagodzeniu jego objawów.

Dieta na przerost prostaty

Rosnąca liczba badań wskazuje na związek między jadłospisem a łagodnym przerostem prostaty¹⁵.

Z podwyższeniem ryzyka wystąpienia tego zaburzenia powiązano następujące czynniki:

• wysokie spożycie białka zwierzęcego (ale nie roślinnego); 
• wysokie spożycie nienasyconych kwasów tłuszczowych, które przyczyniają się do niszczenia błon komórkowych i zwiększenia aktywności 5-alfa-reduktazy (konwersja testosteronu do DHT, która może pobudzać rozrost prostaty); 
• wysokie spożycie pokarmów zasobnych w tłuszcze nasycone i cholesterol, które mogą działać prozapalnie; 
• dieta wysokokaloryczna, która może zwiększać otyłość brzuszną i aktywność układu współczulnego; 
• spożycie pokarmów o wysokim indeksie glikemicznym, takich jak chleb, makaron i ryż, które są związane z podwyższeniem poziomu insuliny w surowicy krwi i insulinopodobnego czynnika wzrostu, potencjalnie stymulującym łagodny przerost prostaty (chociaż nie znaleziono żadnego związku z konsumpcją owoców o wysokim indeksie glikemicznym);
• wysokie spożycie kawy, które pobudza układ adrenergiczny i mięśnie gładkie prostaty, co może z kolei nasilać objawy łagodnego rozrostu stercza¹⁶.

Natomiast z niższym ryzykiem łagodnego przerostu prostaty lub łagodzeniem jego objawów są związane: 

• kwasy tłuszczowe omega-3 (zawarte m.in. w zimnowodnych rybach, warzywach, mielonym siemieniu lnianym i oleju lnianym), które obniżają poziom prozapalnych związków chemicznych powodujących związany z łagodnym przerostem prostaty stan zapalny; 
• lignany (zawarte w surowym siemieniu lnianym), sprzyjające wydalaniu estrogenów i mogące chronić przed łagodnym przerostem prostaty; 
• wyciąg z czosnku, którego regularne spożycie prowadzi do poprawy w zakresie parametrów choroby u pacjentów; 
• fenole (zawarte w żurawinie, winogronach i owocach jagodowych o ciemnym zabarwieniu), które mogą wspomagać łagodzenie objawów ze strony dolnych dróg moczowych.

Dieta śródziemnomorska a prostata

Jestem wielkim zwolennikiem diety śródziemnomorskiej, która – jak wykazano w kilku badaniach – chroni przed rakiem prostaty. Z kolei duża podaż pokarmów roślinnych, ziół i przypraw przyczynia się do utrzymania gruczołu krokowego w dobrej kondycji.

Zalecam jednakże modyfikację tradycyjnych wytycznych w celu redukcji spożycia nabiału oraz zbóż. Większość produktów zbożowych, takich jak chleb czy makaron, jest bardzo przetworzona i niezdrowa, w miarę możliwości rekomenduję więc ich wykluczenie z diety. Nawet "zdrowsze" pokarmy pełnoziarniste również powinno się spożywać z umiarem.

Dieta śródziemnomorska składa się z dużej ilości pokarmów roślinnych (warzyw, owoców, roślin strączkowych, orzechów, pieczywa i nierafinowanych zbóż), mnóstwa oliwy z oliwek, umiarkowanie wysokiej ilości ryb oraz umiarkowanej ilości alkoholu. W jej ramach spożywa się niewiele drobiu, czerwonego mięsa oraz jajek¹⁷.

Dieta ta jest również zasobna w kwasy tłuszczowe omega-3, zawarte m.in. w zimnowodnych rybach. Te zdrowe składniki odżywcze obniżają poziom prozapalnych związków chemicznych związanych z łagodnym przerostem prostaty¹⁶.

Oto kilka wskazówek, jak włączyć elementy diety śródziemnomorskiej do posiłków:

• jedz więcej orzechów i oliwek, 
• każdy posiłek zaczynaj lub kończ sałatką,
• włącz do jadłospisu zróżnicowane warzywa, 
• jedz co najmniej 3 porcje roślin strączkowych (np. soczewica, ciecierzyca, fasola, groszek) tygodniowo, 
• jeśli chcesz pić alkohol, sięgnij po wino (ale ogranicz się do dwóch 140-militrowych lampek dziennie)¹⁸.

Suplementy diety pomocne w leczeniu przerostu prostaty

Jako lekarz medycyny integracyjnej uznaję, że niektórzy mężczyźni z łagodnym przerostem prostaty wyjątkowo dobrze reagują na wyłącznie naturalne metody leczenia, podczas gdy inni wymagają również zastosowania tych konwencjonalnych. Ok. 40% Amerykanów, którzy zdecydowali się na niechirurgiczne leczenie tego schorzenia, wykorzystuje w terapii ziołowe suplementy diety – samodzielnie lub w połączeniu z innymi środkami¹⁹. Po przeczytaniu o polecanych tu suplementach diety przemyśl ze specjalistą odpowiedni dla Ciebie sposób postępowania. Zauważ tylko, że zalecane tu dawki dotyczą w szczególności profilaktyki i leczenia łagodnego przerostu prostaty, nie zaś ogólnych celów zdrowotnych.

Palma sabałowa pomocna przy schorzeniach układu moczowego

Serenoa repens — odwar sporządzany z liści i korzeni tej rośliny stosowany był już w kulturze Majów i innych ludów indiańskich jako lek na tzw. "problemy nerkowe". Pod koniec XIX w. lekarze homeopaci i naturopaci przepisywali owoce palmy sabałowej jako medykament na choroby układu moczowo-płciowego.

Około połowy niemieckich urologów woli w przypadku łagodnego przerostu prostaty przepisywać wyciągi roślinne, np. z palmy sabałowej, niż leki²⁴. Przypisuje się jej wpływ na konwersję testosteronu w DHT i wewnątrzkomórkowe wiązanie do obecnych w gruczole receptorów²⁵.

W przeglądzie 27 badań zgłoszono, że palma sabałowa to "skuteczna i dobrze tolerowana" opcja długoterminowego leczenia łagodnego przerostu gruczołu krokowego i redukowania objawów ze strony dolnych dróg moczowych²⁶. W kolejnym przeglądzie, 21 randomizowanych i kontrolowanych prób, napisano, że roślina ta przynosiła podobną poprawę oceny symptomów ze strony układu moczowego jak lek finasteryd, ale powodowała mniej zdarzeń niepożądanych²⁷. Ok. 90%. mężczyzn zauważa złagodzenie umiarkowanych symptomów tego schorzenia ze strony układu moczowego w ciągu pierwszych 4-6 tygodni²⁰.

Sugerowana dawka: 320 mg liposterolowego (rozpuszczalnego w tłuszczach) ekstraktu, wystandaryzowanego tak by zawierał 80% lub więcej kwasów tłuszczowych i steroli, na dobę.

Wyciąg z kory śliwy afrykańskiej przy łagodnym przeroście prostaty

Jak podają oficjalne badania, regularne picie tego napoju przynosi efekty podobne do palmy sabałowej². Seria randomizowanych, kontrolowanych prób wykazała, że standaryzowany ekstrakt ze śliwy afrykańskiej (Pygeum africanum / Prunus africana) przynosi korzystne efekty u pacjentów cierpiących na łagodny przerost gruczołu krokowego i inne dolegliwości układu moczowo-płciowego³. Wyprodukowany we Francji Tadenan to lek oparty na wyciągu z tej rośliny najczęściej stosowany w Europie na problemy z oddawaniem moczu wynikłe z BPH bądź ze schorzeń pęcherza moczowego⁴.

Sugerowana dawka: 100-200 mg wystandaryzowanego ekstraktu (zawierającego zazwyczaj 14% triterpenów) na dobę.

Olej dyniowy pomaga przy bolesnym oddawaniu moczu

Cucurbita pepo - olej z pestek dyni w dawce 320 mg/dzień również w udowodniony sposób poprawia stan pacjentów z łagodnym przerostem prostaty w czasie od 3 do 6 miesięcy od rozpoczęcia kuracji⁵. Przez ostatnie stulecie napar z pestek dyni stosowany był przez naturopatów jako środek na bolesne oddawanie moczu oraz związane z tym uczucie ucisku, oraz ból pleców u mężczyzn⁶. Zawodowy naturopata lub wykwalifikowany zielarz zaleci odpowiedni preparat tego typu, który wspomoże leczenie BPH.

Korzeń chińskiej rośliny na prostatę

Korzeń chińskiej rośliny znanej pod nazwą Fo Ti Tien albo He Shou Wu (Polygonum multiflorum) wykorzystywany jest przez medycynę Wschodu jako lek na nocne nietrzymanie moczu⁷. Trzeba jednak zaznaczyć, że MHRA (Brytyjska Agencja ds. Kontroli Leków i Produktów Ochrony Zdrowia) wydała w 2006 r. ostrzeżenie, że roślina ta może wywoływać niepożądane działanie szkodliwe dla wątroby⁸. Z tego powodu może lepiej nie decydować się na stosowanie środków zawierających ten składnik.

Likopen chroni przed rakiem prostaty

Ten karotenoid to związek pochodzenia naturalnego znajdujący się przede wszystkim w pomidorach i ich przetworach. Badania epidemiologiczne przeprowadzone przez profesora Edwarda Giovanucciego na Brigham and Women’s Hospital i na Uniwersytecie Medycznym Harvarda sugerują, że spożywanie dużej ilości pomidorów ze względu na zawarty w nich likopen pomaga chronić przed rakiem prostaty, w tym przed jego bardziej śmiertelnymi odmianami⁹. Badania wykazały obniżenie ryzyka wystąpienia tego nowotworu o około 30-40%, chociaż inne badania nie potwierdziły występowania takich efektów.

Podczas zakrojonych na szeroką skalę badań w latach 1986-1998 profesor Giovanucci zaobserwował, że jedzenie 2-4 porcji sosu pomidorowego tygodniowo prowadzi do obniżenia ogólnego ryzyka zachorowania na raka prostaty o 35%, natomiast ryzyko wystąpienia zaawansowanej formy nowotworu (tj. rozprzestrzenionego poza gruczoł krokowy) spada o 50%¹⁰.

Jednakże inne badania, w tym kontrolowane eksperymenty dietetyczne, nie popierają hipotezy zakładającej zbawienne działanie likopenu. Ta niespójność w wynikach badań może być spowodowana tym, że ilość spożytego likopenu była zbyt mała, by przynieść zmianę w jego poziomie we krwi. Ponadto ilość tego składnika w poszczególnych produktach znacząco różni się od siebie, a różne metody badania jego zawartości we krwi nie są tak samo dokładne.

W przyszłości warto byłoby opracować sposób mierzenia zawartości likopenu we krwi populacji w bardziej sprecyzowany i bezpośredni sposób. Tak czy inaczej, obecne dane wskazują jasno, że jedzenie pomidorów (zwłaszcza gotowanych) i produktów opartych na nich może przynieść korzyści⁹.

Żeń-szeń działa przeciwnowotworowo

Panax ginseng - wyciąg z korzenia żeń-szenia koreańskiego (po przetworzeniu w wysokiej temperaturze) okazał się mieć działanie przeciwnowotworowe, niespecyficzne dla konkretnego organu — tak wynika z epidemiologicznych badań populacyjnych przeprowadzonych w Korei¹¹. Istotne jest, by nie pomylić żeń-szenia koreańskiego z amerykańskim, syberyjskim, nepalskim lub himalajskim (Panax pseudo-ginseng).

Lecznicza moc świerku pospolitego

HMRlignan™ - lignany pozyskane ze świerku pospolitego - to polifenole o właściwościach antyrakowych, przeciwutleniających i estrogenizujących. Ich działanie przeciwnowotworowe jest szczególnie silne w obrębie prostaty¹².

Pyłek kwiatów pomaga w leczeniu zapalenia prostaty

Cernitin™ (Cernilton) - szwedzki wyciąg z pyłku kwiatów zawierający wiele substancji aktywnych, wspomaga leczenie chronicznego zapalenia gruczołu krokowego. Badacze po ekstrakcji rozpoznali dwie specyficzne frakcje: rozpuszczalną w wodzie T60™ oraz rozpuszczalną w tłuszczach GBX™ zawierającą naturalne inhibitory jełczenia. Obie te frakcje mają w składzie szeroką gamę substancji aktywnych, m.in. witaminy, aminokwasy, kwasy nukleinowe, minerały, alkohole długołańcuchowe, nienasycone kwasy tłuszczowe, prekursory prostaglandyn, enzymy oraz hormony roślinne.

Cernilton badano pod kątem działania w leczeniu chronicznego zapalenia gruczołu krokowego, które nie jest wywołane urazami, naderwaniem mięśni, infekcją czy innymi typowymi przyczynami. W ramach pewnego badania eksperci przez półtora roku podawali Cernilton 15 pacjentom w wieku 23-63 lat cierpiącym na chroniczne zapalenie prostaty bądź prostatodynię (ból w obrębie prostaty lub miednicy). Pod koniec badania 7 pacjentów było wolnych od objawów, 6 odnotowało znaczącą poprawę, a tylko 2 nie wykazało reakcji na terapię. U 2 pacjentów wystąpił nawrót symptomów, które ustąpiły jednak po wznowieniu terapii.

Badacze doszli do wniosku, że Cernilton "jest skuteczny w leczeniu chronicznego zapalenia prostaty i prostodynii", a rezultaty badań sugerują, że pyłek ten ma "właściwości przeciwzapalne oraz antyandrogenizujące".

Ekstrakt z pestek winogron a prostata

Preparat ten uzyskuje się z całych pestek winogron, w których znajduje się wiele witaminy E, kwasu linolowego oraz procyjanidyn fenolowych. Ekstrakt ten jest skuteczny w zwalczaniu komórek nowotworowych, wzmaga bowiem proces apoptozy (zaprogramowanej śmierci komórek).

University of Colorado Cancer Center, ośrodek zajmujący się badaniem nowotworów, opublikował w sieci raport jeszcze przed jego ukazaniem się w numerze prestiżowego magazynu Nutrition and Cancer z listopada 2013 r. Raport ten doniósł, że zsyntetyzowany w warunkach laboratoryjnych główny składnik aktywny ekstraktu z pestek winogron (nazwanego B2G2) zabija komórki rakowe prostaty, pozostawiając zdrowe komórki nienaruszone.

Beta-sitosterol ma właściwości przeciwzapalne

Beta-sitosterol to jeden z kilku steroli roślinnych – podobnych do cholesterolu związków chemicznych zawartych w większości roślin, a w większych ilościach w otrębach ryżowych, kieł kach pszenicy, orzechach ziemnych, awokado, pestkach dyni, owocach nerkowca, palmie sabałowej i śliwie afrykańskiej²⁰. Hamuje on 5-alfa-reduktazę, enzym związany z łagodnym przerostem prostaty, i ma właściwości przeciwzapalne. Badania wykazują, że przyjmowanie preparatów z beta-sitosterolem może złagodzić objawy schorzenia ze strony układu moczowego oraz poprawić jakość życia²¹.

Sugerowana dawka: 60 do 130 mg na dobę.

Wyciąg z pyłku żyta łagodzi objawy przerostu prostaty

Kilka badań wykazuje jego skuteczność w łagodzeniu objawów choroby. Najnowsze wykazują, że Cernitin, dobrze przebadany rodzaj ekstraktu z pyłku żyta, reguluje substancje prozapalne, znane jako cytokiny, w komórkach prostaty i obniża poziom receptorów androgenowych²². Ogólna skuteczność kliniczna preparatu wyniosła 85% u 28 z 79 mężczyzn leczonych przez ponad rok nastąpiło zmniejszenie średniej wielkości prostaty²³.

Sugerowana dawka: 126 mg 3 razy na dobę, do 500 mg na dobę.

Korzeń pokrzywy łagodzi objawy ze strony dolnych dróg moczowych

Ta parząca część rośliny o łacińskiej nazwie Urtica dioica wydaje się skutecznym lekiem w przypadku łagodnego przerostu prostaty. Dokładny sposób jej działania nie jest jasny, ale może mieć związek z hamowaniem wiązania białka o nazwie SHBG z receptorami w gruczole krokowym, konwersji testosteronu do estrogenów i przeciwzapalnym wpływem na tkankę gruczołu³⁰.

W jednym z badań wykazano, że w grupie przyjmującej pokrzywę więcej panów (81%) zgłosiło złagodzenie objawów ze strony dolnych dróg moczowych. W grupie kontrolnej stosującej placebo było to tylko 16% pacjentów. Ponadto u mężczyzn przyjmujących pokrzywę doszło do zmniejszenia objętości pozostającego po opróżnieniu pęcherza moczu. Zauważyli oni też niewielką redukcję rozmiaru prostaty³¹.

Sugerowana dawka: 120-600 mg na dobę.

Wyciąg z kory sosny łagodzi objawy przerostu prostaty

Pycnogenol – zawiera kilka roślinnych związków chemicznych, w tym procyjanidyny, bioflawonoidy i kwas fenolowy, które mają szereg właściwości terapeutycznych, m.in. przeciwzapalnych. W jednym z badań przyjmujący ten preparat mężczyźni, którzy postępowali dodatkowo według standardowego protokołu, obejmującego rutynowe ćwiczenia, nawadnianie i dietę niskocukrową z niską zawartością soli, zauważyli znaczące zmniejszenie objawów łagodnego przerostu prostaty w porównaniu z tymi wykorzystującymi wyłącznie standardowy protokół lub zażywającymi leki zawierające finasteryd lub dutasteryd³².

Sugerowana dawka: 150 mg pycnogenolu na dobę (jednakże pacjenci leczeni przeciwzakrzepowo przed zastosowaniem tego suplementu diety powinni skonsultować się z lekarzem).

Cynk wpływa na funkcjonowanie gruczołu krokowego

W prostacie minerał ten występuje w wysokich stężeniach³³. Odgrywa istotną rolę jako część składowa płynu sterczowego oraz wpływa na zdrowy rozwój i prawidłowe funkcjonowanie gruczołu krokowego. Wyższa podaż cynku (ponad 23 mg) ma związek z niższym ryzykiem wystąpienia łagodnego przerostu prostaty³⁴. Jedno z badań wykazało znaczące obniżenie poziomu tego minerału w gruczole krokowym u mężczyzn z tym schorzeniem w porównaniu z normalną tkanką stercza³⁵.

Pokarmy zasobne w cynk to m.in. owoce morza, wołowina i inne czerwone mięsa, orzechy i rośliny strączkowe.

Sugerowana dawka: w ramach długoterminowego stosowania 25-30 mg na dobę, przyjmowanych z posiłkami.

Niedobór witaminy D może prowadzić do problemów z prostatą

Tkanka prostaty ma jej receptory, które mają wpływ na jej metabolizm i zdolność do kontroli stanu zapalnego. Badania sugerują, że mężczyźni po 50. r.ż. z objawami ze strony dolnych dróg moczowych mają niższe poziomy tego związku we krwi niż ci bez symptomów³⁶.

Inna próba wykazała związek między niedoborem witaminy D a dolegliwościami ze strony układu moczowego powiązanymi z rozrostem prostaty, jakie stwierdzono w przypadku łagodnego przerostu gruczołu krokowego. Zauważono przy tym także, że niski poziom witaminy D sprzyja proliferacji i apoptozie zdrowych komórek prostaty³⁷.

Sugerowana dawka: 2 000-5 000 j.m.

Przepisy na dania pomocne w leczeniu przerostu prostaty

Generalnie polecam zmodyfikowaną dietę śródziemnomorską pełną organicznych pokarmów roślinnych (zwłaszcza owoców i warzyw), bez nabiału i ubogą w produkty pochodzenia zwierzęcego. Oto kilka fantastycznych przepisów, które możesz włączyć do swojego jadłospisu, a które zawierają wiele korzystnych składników odżywczych istotnych dla zdrowia prostaty.

Przeciwzapalny sok marchwiowo-jabłkowy

Ten słodki sok o pomarańczowym odcieniu zawiera składniki, które pomagają zwalczać stany zapalne prostaty.

Składniki na 1 filiżankę (1 porcja) 

• 1 szklanka pokrojonego w kostkę słodkiego jabłka, takiego jak Pink Lady (nieobrane)
• ½ szklanki cienko pokrojonej marchewki
• ¼ szklanki świeżego soku pomarańczowego
• 1 plasterek (ok. ¼ łyżeczki) obranego, świeżego korzenia imbiru
• ¼ łyżeczki soli
• szczypta mielonej kurkumy

Przygotowanie

• Dodaj wszystkie składniki plus ¼ szklanki wody do blendera wysokoobrotowego.
• Mieszaj do uzyskania gładkiej konsystencji, przez 1-2 min.

Zupa z czarnej fasoli z kminkiem i ogerano bogata w antyoksydanty

Ta kremowa, wegańska zupa pełna bogatych w przeciwutleniacze ziaren czarnej fasoli, warzyw i cytrusów, jest sycąca, a przy tym ma niską zawartość tłuszczu. Możesz dodać odrobinę zwykłego, niesłodzonego jogurtu roślinnego – np. z orzechów nerkowca.

Składniki na 6 filiżanek (dla 3 osób)

• 1 łyżka oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia
• 1 średnia czerwona cebula, posiekana (ok. 2 szklanki)
• 1 średnia pomarańczowa lub żółta papryka, posiekana (ok. 1 szklanki)
• 4 łyżeczki pokrojonego czosnku (ok. 5 ząbków)
• łyżeczka kminku
• łyżeczka oregano
• Puszka czarnej fasoli ok. 800 g (opłucz ją i odsącz)
• 3 szklanki bulionu warzywnego o niskiej zawartości sodu
• ½ szklanki świeżego soku pomarańczowego
• 1 łyżeczka soli

Przygotowanie

• Rozgrzej olej w średnim rondlu na średnim ogniu. 
• Gdy cebula będzie gorąca, dodaj ją oraz paprykę, czosnek, kminek i oregano, i podsmażaj, aż cebula będzie miękka, ok. 8 min (nie pozwól, aby warzywa się zrumieniły). 
• Wymieszaj fasolę, bulion, sok oraz sól i zagotuj na dużym ogniu. 
• Gdy zawrze, przykryj garnek i zmniejsz ogień do średniego. Duś przez 20 min. 
• Za pomocą blendera ostrożnie zmiksuj w garnku na gładką konsystencję. Alternatywnie możesz przecierać partiami.

Indyk kukurydziano-pomidorowy sauté

Podobny do niektórych mieszanek na rynku (ale bez dodatku cukru). To szybkie w przygotowaniu danie zawiera mnóstwo bogatych w przeciwutleniacze pomidorów i kukurydzy. Chudy indyk jest zdrowym sposobem na pozyskiwanie białka a przy tym jest niedostatecznie wykorzystywanym mięsem. Podawaj z ugotowanym brązowym ryżem.

Składniki na 10 filiżanek (ok. 5 porcji) 

• 2 łyżki oleju z awokado, podzielone na pół
• 1 kg chudego mielonego indyka lub kurczaka
• 2½ łyżeczki kminku
• 2½ łyżeczki proszku czosnkowego, podzielone na pół
• 1½ łyżeczki soli, podzielona na pół
• 2 szklanki drobno pokrojonej w kostkę czerwonej i pomarańczowej papryki (ok. 2 papryczek)
• 1¼ szklanki czerwonej cebuli pokrojonej w drobną kostkę (ok. 1 mała cebula)
• 4 łyżeczki czosnku pokrojonego w cienkie plasterki
• puszka w całości obranych pomidorów śliwkowych ok. 800 g.
• 425 g ugotowanych ziaren kukurydzy

Przygotowanie 

• Podgrzej połowę oleju na nieprzywierającej patelni o średnicy 25-30 cm z bokami o wysokości co najmniej 5 cm na średnim ogniu. 
• Gdy olej będzie gorący, dodaj jedną warstwę indyka, po 2 łyżeczki kminku i czosnku w proszku oraz łyżeczkę soli i smaż, rozbijając mięso drewnianą łyżką, aż stanie się matowe (ok. 8 min). Odłóż ugotowanego indyka na bok. 
• Dodaj pozostały olej i paprykę, cebulę, czosnek oraz resztę przypraw: sól, sproszkowany czosnek i kminek na patelnię. Smaż, aż papryka zmięknie, ok. 12 min. Dodaj pomidory i zmiażdż je trochę tłuczkiem do ziemniaków. Wsyp kukurydzę. Zwiększ ogień do wysokiego i gotuj, mieszając, przez ok. 3 min.

Na koniec muszę jeszcze raz podkreślić, że powinnaś jak najszybciej przekonać męża do wizyty u lekarza w celu postawienia diagnozy - dla spokoju ducha Was obojga.