Kusi kolorem, a my go nie doceniamy. Ten owoc to kopalnia kwasów omega-7

Nienasycone kwasy tłuszczowe omega-7 należą do najmniej po­znanej klasy omeg. Jednak w ostat­nim czasie doczekały zaintere­sowania społeczności naukowej, a pokłosiem tego jest coraz więcej doniesień naukowych potwier­dzających ich korzystny wpływ m.in. na błony śluzowe, a także zdolność do poprawy wrażliwości na insulinę i zapobieganie choro­bom sercowo-naczyniowym¹.

Nawilżają błony śluzowe

Wykazano, że przyjmowanie kwasów omega-7 poprawia nawodnienie błon śluzo­wych jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka je­lit oraz dróg moczowych i rodnych. Te delikatne tkanki są kluczowe dla prawidłowego funkcjo­nowania organizmu – m.in. ułatwiają pasaż tre­ści pokarmowej i wydalin, jak również odgry­wają istotną rolę w ochronie przed patogenami. Kwas wakcenowy po wbudowaniu do fosfolipidów błon komórkowych ko­rzystnie wpływa na ich płynność i se­lektywną przepuszczalność⁴. W podwójnie ślepym randomizowanym badaniu krzyżowym u kobiet cierpiących na zespół Sjögrena olej z rokitnika zwy­czajnego (zarówno z pulpy jak i nasion – SBA24), łagodził objawy związane z sucho­ścią błon śluzowych narządów płciowych⁵.

Przeciwdziałają suchemu oku

Dolegliwość ta charakteryzuje się uczuciem piasku w oku i objawia się łzawieniem, niewyraźnym widzeniem, pieczeniem, zapaleniem i zaczerwienieniem. Do jej roz­woju przyczynia się rosnące wykorzystanie ekranów cyfrowych⁸. Dlatego też ze­spół suchego oka jest jednym z najczęstszych powodów konsultacji w okulistyce. W podwójnie ślepym randomizowanym równoległym badaniu przepro­wadzonym z udziałem 86 osób z zespołem suchego oka, które przez 12 ty­godni otrzymywały oparty na oleju z rokitnika suplement kwasów ome­ga-7 – SBA24 (2 g dziennie) lub placebo, zaobserwowano niższą osmolarność filmu łzowego oraz zmniejszenie pieczenia i zaczerwienienie oka. Zdaniem uczonych wynika to z faktu, że dzięki suplementacji zwiększył się skład kwa­sów tłuszczowych w filmie łzowym, co znacznie zmniejszyło dolegliwości⁹.

Mogą zastąpić HTZ

Okazuje się też, że kwasy omega-7 są przydatne w przy­padkach atrofii pochwy związanej z menopauzą. Po­dawanie cierpiącym na tę dolegliwość pacjentkom doustnie 6 kapsułek zawierających olej z pulpy i na­sion rokitnika – SBA24 (2 razy dziennie przez 12 tygo­dni) poprawiło nawilżenie oraz integralność nabłonka waginy, dzięki czemu może być dobrą alternatywą dla hormonalnej terapii zastępczej, która jest podstawą le­czenia zanikowego zapalenia błony śluzowej pochwy⁶. Poza tym inne badania wykazały również potencjał tego oleju w celu zapobiegania i leczenia zmian bło­ny śluzowej żołądka w przypadkach wrzodu⁷.

Dbają o układ sercowo-naczyniowy

Zwłaszcza sprawdzają się w leczeniu zespołu metabolicznego, który charakteryzuje się akumulacją tkanki tłuszczowej wokół wnętrzności, dyslipidemią, nadciśnieniem, wysokim stężeniem glukozy w osoczu na czczo, oraz wzrostem markerów zapalnych¹³.

Jednak zastąpienie w jadłospisie nasyconych kwasów tłusz­czowych kwasami omega-7 może zmniejszyć te objawy¹⁴, bowiem kwas wakcenowy może wpływać na produkcję eiko­zanoidów, zmniejsza zmiany miażdżycowe, usprawnia funkcje na­czyń krwionośnych oraz zapobiega agregacji płytek krwi¹⁵.

Natomiast diety wzbogacone kwasem oleopalmitynowym (pochodzącym np. z orzechów makadamia) – jak wykazali naukowcy z Honolulu – sprzyjają obni­żeniu całkowitego cholesterolu i cholesterolu LDL¹⁶. W innym badaniu dorosłym z dyslipidemią i dowodami łagodnego zapalenia ogólnoustrojowego podawano 220,5 mg kwasu palmitooleinowego raz dziennie przez 30 dni. Po tym czasie uzyskano u nich znaczące zmniejszenie białka C-reaktywnego, trójglicerydów i „złego” cholesterolu LDL oraz znaczny wzrost poziomu cholesterolu HDL¹⁷.

Dbają o układ sercowo-naczyniowy

Zwłaszcza sprawdzają się w leczeniu zespołu metabolicznego, który charakteryzuje się akumulacją tkanki tłuszczowej wokół wnętrzności, dyslipidemią, nadciśnieniem, wysokim stężeniem glukozy w osoczu na czczo, oraz wzrostem markerów zapalnych¹³.

Jednak zastąpienie w jadłospisie nasyconych kwasów tłusz­czowych kwasami omega-7 może zmniejszyć te objawy¹⁴, bowiem kwas wakcenowy może wpływać na produkcję eiko­zanoidów, zmniejsza zmiany miażdżycowe, usprawnia funkcje na­czyń krwionośnych oraz zapobiega agregacji płytek krwi¹⁵.

Natomiast diety wzbogacone kwasem oleopalmitynowym (pochodzącym np. z orzechów makadamia) – jak wykazali naukowcy z Honolulu – sprzyjają obni­żeniu całkowitego cholesterolu i cholesterolu LDL¹⁶. W innym badaniu dorosłym z dyslipidemią i dowodami łagodnego zapalenia ogólnoustrojowego podawano 220,5 mg kwasu palmitooleinowego raz dziennie przez 30 dni. Po tym czasie uzyskano u nich znaczące zmniejszenie białka C-reaktywnego, trójglicerydów i „złego” cholesterolu LDL oraz znaczny wzrost poziomu cholesterolu HDL¹⁷.

Wspomagają walkę z cukrzycą

Eksperyment na myszach dowiódł, że podawanie kwasów ome­ga-7 pobudza wychwyt glukozy i upośledza lipogenezę w wą­trobie (czyli zmniejsza akumulację lipidów w tym organie)¹⁰. W przeprowadzonym przez Amerykanów multietnicznym studium stwierdzono, że wyższe poziomy kwasu wakceno­wego w osoczu są odwrotnie związane z wynikami oporno­ści na insulinę we wszystkich 4 rasach. Ponadto powiązano je z o 17%, 32% i 39% niższym ryzykiem cukrzycy typu 2 od­powiednio dla Afroamerykanów, Latynosów i Chińczyków¹¹. W innym badaniu stwierdzono, że suplementacja zwłaszcza kwasem oleopalmitynowym zmniejsza apoptozę komórek beta w trzustce, co jest kluczowe dla utrzymania ich stabilnej populacji¹².

Goją podrażnienia skórne

Naukowcy postanowili sprawdzić, czy skoro kwasy omega-7 są obecne w tworzących skó­rę tkankach, to będą miały jakiś wpływ na przypadłości dermatologiczne. 2 międzynaro­dowe zespoły dowiodły, że stosowanie oleju z rokitnika aktywuje fizjologiczne funkcje skóry, przyspiesza gojenie oraz zmniejsza blizny¹⁸. Znajduje to potwierdzenie w bada­niach irańskich uczonych, którzy wykazali, że „mieszankę oliwy z oliwek oraz oleju z ro­kitnika można uznać za alternatywny opatrunek na oparzenia pełnej grubości ze wzglę­du na poprawę właściwości gojenia się ran i właściwości przeciwbakteryjne”¹⁹.

Z kolei białostoccy medycy wskazują, że olej z rokitnika sprawdził się w ochronie skóry przed działaniem promieni UV. Zawarte w nim kwasy omega-7 częściowo zapobiegały wytwarzaniu wolnych rodników indukowanym promieniami słonecznymi oraz zwiększały poziom nieen­zymatycznych przeciwutleniaczy, takich jak glutation, tioredoksyna oraz witaminy A i E²⁰. Na kongresie poświęconym rokitnikowi przedstawiono dowody na remisję objawów u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry po podaniu oleju z jagód tej rośliny w ciągu zaledwie 4 miesięcy²¹.

Natomiast Finowie podnoszą, że stosowanie go jest korzystne nawet dla osób zdrowych, ponie­waż poprawia nawodnienie i elastyczność skóry, zmniejsza zmarszczki oraz stany zapalne²². W tym miejscu warto wspomnieć, że zdaniem badaczy z Korei Południowej kwas ole­opalmitynowy może być skuteczny w zaburzeniach hiperpigmentacyjnych²³.

Zwalczają zakażenie drożdżakami

Obiecujące są wyniki badań, które wskazują, że roztwór kwasów omega-7 stosowany na skórę w stężeniach powyżej 1 mg/ml skutecznie zapobiega adhezji patogennych komórek Candida albicans do izolowanych płatów warstwy rogowej naskórka ssaków. Ponadto tłuszcze te potrafią skutecznie hamo­wać tworzenie biofilmu Candida tropicalis – jednego z domi­nujących gatunków drożdżaków powszechnie występujących w infekcjach ogólnoustrojowych, obok C. albicans²⁴. Ze wzglę­du na to potencjalne działanie kwasy omega-7 są włączane do profilaktyki medycznej infekcji ran i powłok cewników.

W badaniu na modelu zwierzęcym hinduscy naukowcy za­uważyli, że kwasy omega-7 przeciwdziałają namnażaniu droż­dżaków i rozwojowi ogólnoustrojowej kandydozy, zwiększają przeżycie zakażonych zwierząt, a w grupach nimi leczonych widoczne jest obniżenie poziomu obciążenia grzybiczego w po­równaniu z grupami kontrolnymi, po 3. dniu od zakażenia²⁵.