Choroby przyzębia - jak sobie radzić?

Zdrowe zakupy

Suplementy diety

Andrographis ParActin®

Suplementy diety

Ashwagandha KSM-66 BIO

Suplementy diety

AstaZine® Astaksantyna

Suplementy diety

Koenzym Q10

Suplementy diety

Kolagen UC-II®

Suplementy diety

Kurkuma BCM-95®

Suplementy diety

Żeńszeń fermentowany GS15-4®

Spis treści

• Jakie objawia się zapalenie dziąseł?
• Jak leczyć chore dziąsła?
• Czy chore dziąsła są groźne dla zdrowia?
• Co jeść, żeby mieć zdrowe zęby i dziąsła?

Jakie objawia się zapalenie dziąseł?

Choro­by dziąseł pojawiają się, gdy bakterie z płytki nazębnej (to ta kleista, bezbarwna warstwa, która ciągle tworzy się na Twoich zębach) wywołują infekcję i stan zapalny dziąseł.

Najłagodniejszą postacią choroby dziąseł jest ich zapalenie, które zazwyczaj powoduje niewielki dyskom­fort lub nie daje żadnych objawów. Jednak nieleczone może rozwinąć się w zapale­nie przyzębia, które atakuje zarówno tkanki miękkie, jak i kości, w których osa­dzone są zęby.

Etiologia jest wieloczynnikowa, a pato­geny przyzębia stanowią główną przyczynę inicjacji i postępu choroby. Odkła­danie się płytki nazębnej umożliwia rozwój bakterii beztlenowych¹, co ostatecz­nie prowadzi do rekruta­cji i aktywacji neutrofili. To dodatkowo powoduje zwiększenie poziomu cyto­kin prozapalnych, a także prowadzi do uwalniania enzymów neutrofilowych i RFT. Długotrwałe nara­żenie tkanki łącznej na te uszkodzenia powoduje de­gradację, a w konsekwencji utratę podpory więzadłowej i kości wyrostka zębodoło­wego, co ostatecznie pro­wadzi do utraty zębów².

Oznakami zapalenia dziąseł są opuchlizna i za­czerwienienie dziąseł oraz krwawienie po szczotkowa­niu zębów lub czyszczeniu ich nicią dentystyczną. Objawy zapalenia przy­zębia obejmują:

• nieświeży oddech,
• niemiły posmak w ustach,
• obniżoną linię dziąseł,
• nadwrażliwość
• obluzowanie zębów,
• rop­nie i wypadanie zębów.

Jak leczyć chore dziąsła?

W leczeniu periodonto­logicznym wypróbowano i przetestowano różne środ­ki przeciwdrobnoustrojowe i chemioterapeutyczne, takie jak chlorheksydyna, triklosan, chlorek cetylo­pirydyniowy.

Ze względu na wieloczynnikową etio­logię i złożony proces chorobowy, leczenie zapalenia przyzębia nadal stanowi ogromne wyzwanie dla le­karzy dentystów. Dlatego też poszukiwano środków zioło­wych, aby uzyskać działanie przeciwdrobnoustrojowe, przeciwutleniające, anty­septyczne, przeciwzapalne i przeciwkolagenazowe.

Powszechnie wiadomo, że stres oksydacyjny jest ważną przyczyną uszko­dzeń komórek związanych z inicjacją i postępem wie­lu chorób przewlekłych³. Przeprowadzony kilka lat temu przegląd badań do­wiódł, że u podstawy wza­jemnych powiązań między przewlekłym zapaleniem przyzębia, chorobą miaż­dżycową i cukrzycą leży stres oksydacyjny i dys­funkcja mitochondriów⁴.

Regularne czyszczenie nicią pomaga utrzymać zdrowe dziąsła i zapewnia długoterminowe zachowanie naturalnego uzębienia.

W wyniku kolejnych re­akcji utleniania i redukcji tlenu cząsteczkowego przez różne enzymy powstają cząsteczki takie jak anion ponadtlenkowy, nadtlenek wodoru, rodnik hydroksylo­wy, tlen singletowy, tlenek azotu, kwas podchlorawy, które razem tworzą wolne rodniki (ROS)⁵.

Wszystkie komórki w organizmie są zdolne do wytwarzania ROS, z których neutrofile wielojądrzaste mają pierw­szorzędne znaczenie w przy­padku zapalenia przyzębia.

Neutrofile są częścią wro­dzonej odporności, która stanowi pierwszą linię obro­ny gospodarza i jest zlokali­zowana w miejscach inwazji drobnoustrojów. Są akty­wowane przez mediatory stanu zapalnego i mogą generować zwiększone stę­żenie ROS, które atakują nie tylko periodontopatogeny, ale także otaczające tkanki⁶.

Wiele badań wykazało, że wolne rodniki regulu­ją powstawanie i funkcję osteoklastów, tj. zdolność aktywacji i resorpcji kości⁷. Cechą charakterystyczną chorób przyzębia jest re­sorpcja kości, prowadząca do utraty kości wyrostka zębodołowego i osta­tecznie utraty zębów.

Aby zwalczyć stres oksy­dacyjny, wszystkie komórki w organizmie są wyposa­żone w wewnętrzny ma­gazyn cząsteczek zwanych antyoksydantami, które działają poprzez wychwy­tywanie wolnych rodników w momencie ich powstania, zapobiegając w ten sposób stresowi oksydacyjnemu.

Do przeciwutleniaczy zali­czamy witaminy C, E, ko­enzym Q10, karoteno­idy, enzymy, takie jak reduktaza glutationowa, transferaza glutationowa, dysmutaza ponadtlenko­wa i peroksiredoksyna.

Liczne badania wykazały, że całkowita zdolność an­tyoksydacyjna u pacjentów z zapaleniem przyzębia jest znacznie niższa w po­równaniu ze zdrową grupą kontrolną⁸ lub osobami, które otrzymały leczenie periodontologiczne⁹. Odkry­cia te skłoniły do stosowania egzogennych suplementów w leczeniu chorób przyzę­bia. Ostatnio przedmiotem badań są też ziołowe środ­ki przeciwutleniające.

W celu zapobieżenia lub cofnięcia choroby dziąseł, oprócz codziennego szczot­kowania, czyszczenia nicią i regularnego odwiedzania dentysty, możesz wypró­bować opisane przez nas poniżej naturalne leki.

Bambusowe szczoteczki są produkowane z naturalnych składników, co może być korzystne dla osób o wrażliwych zębach i dziąsłach

Czy chore dziąsła są groźne dla zdrowia?

Stan naszych zębów i dzią­seł to nie tylko wskaźnik ogólnej kondycji zdrowot­nej. Może on również być bezpośrednią przyczyną przewlekłych chorób.

Na­ukowcy przekonują, że cho­roby dziąseł i przyzębia nie są jedynie oznaką przewle­kłych i ogólnoustrojowych chorób, ale mogą być także ich znaczącą i niespodzie­waną przyczyną. Zaczyna się je także kojarzyć z całą gamą problemów zdrowot­nych, między innymi z cu­krzycą, rakiem, chorobami serca, problemami przy porodzie. Nie dość na tym – okazuje się, że zdrowie naszych zębów i dziąseł może nawet determinować to, jak długo będziemy żyli.

Ludzie myślą o cho­robie dziąseł jako o cho­robie zębów, ale nie zastanawiają się, że jest ona poważną infekcją, wskutek której bakterie mogą się przedostawać do krwiobiegu.

W rezul­tacie może to powodować dodatkowe problemy zdrowotne u pacjentów, którzy już cierpią na inne choroby, albo prowadzić do poważnych kompli­kacji, takich jak choroby serca – mówi dr Robert Genco, profesor biologii jamy ustnej na Uniwer­sytecie Stanowym w No­wym Jorku w Buffalo. I nie jest w tym osamot­niony.

Wielu dentystów podziela jego przekonanie, że wspólnym czynnikiem leżącym u podstaw chorób układu sercowo-naczy­niowego i dziąseł są sta­ny zapalne, które mogą wpływać na obie te części ciała jednocześnie¹⁰.

Tę myśl wydaje się potwierdzać badanie na­ukowców z Uniwersytetu Karoliny Północnej. Obser­wowali oni 775 ciężarnych kobiet przed 26. tygodniem ciąży, z których 31 w póź­niejszym etapie miało stan przedrzucawkowy (wysokie ciśnienie w ciąży, białko w moczu i opuchlizna spo­wodowana zatrzymaniem płynów). Większość z tych kobiet miała także wysoki poziom białka C-reaktyw­nego (CRP), które jest mar­kerem choroby zapalnej¹¹.

To zaś prowadzi do wniosku, że w walce z chorobami przyzębia należy sięgać po jedzenie i suplementy, które mają działanie przeciwzapalne. Nie dość na tym. Jak donoszą naukowcy z King’s College London, seniorzy, którzy nie mają zębów, są 3 razy bardziej narażeni na rozwój de­mencji niż ich rówieśnicy, mający część uzębie­nia lub wszystkie zęby.

Uczeni przypuszczają, że stany zapalne, które skutkują utratą zębów, mogą niekorzystnie wpły­wać na mózg. Poza tym, w związku z utratą zębów zmienia się też dieta. To może prowadzić do nie­doboru witamin oraz mi­kroelementów, co źle się odbija na kondycji mózgu.

Co jeść, żeby mieć zdrowe zęby i dziąsła?

Poniższe wskazówki diete­tyczne pomogą poprawić zdrowie Twoich zębów i dziąseł. Są one oparte na badaniach medyków Melvina Page’a, Westona Price’a (dentystów) oraz Francisa Pottengera (lekarza).

• Białko Jedz regularnie małe porcje białka – najle­piej ok. 50-100 g w jednym posiłku – porcja białka powinna pochodzić z czer­wonego mięsa z młodych zwierząt, takich jak cielę i jagnię, lub z ryb i drobiu. Jeśli jesteś wegetarianinem, jedz jajka. Unikaj smaże­nia na tłuszczu i oleju.
• Warzywa Jedz je jak naj­częściej, najlepiej surowe lub lekko podgotowane. Powinny być chrupiące i or­ganiczne, jeśli to możliwe.
• Owoce Spożywaj jeden ga­tunek owoców naraz, zawsze na pusty żołądek. Unikaj tych najsłodszych i tropikal­nych – oprócz papai i ana­nasa, które są bogate w en­zymy trawienne. Jedz tylko świeże i organiczne owoce.
• Węglowodany Najlepiej, jeśli to warzywa są Twoimi węglowodanami. Staraj się jak najbardziej ograniczyć zboża i za wszelką cenę uni­kaj białego chleba. Jedyny, który jest dopuszczalny, to pieczywo w 100% żytnie. Zboża dozwolone w wytycz­nych dietetycznych Price’a to brązowy ryż, nieprzetworzo­ne żyto oraz płatki owsiane.

Używaj jedynie tłoczonej na zimno oliwy z oliwek, oleju z orzechów włoskich, lnianego i z pestek winogron. Nigdy nie powin­ny one być podgrzewane ani używane do gotowania. Unikaj wszystkich utwar­dzonych (uwodornionych) i częściowo utwardzonych tłuszczów, m.in. margary­ny i masła orzechowego. Zamiast nich – jedz awo­kado i surowe orzechy.

• Nabiał Unikaj wszystkich krowich produktów mlecz­nych. Page utrzymywał, że mleko jest jeszcze bardziej szkodliwe niż cukry. Dobrym zamiennikiem są surowe sery oraz mleko kozie i owcze.
• Płyny Pij dużo wody każ­dego dnia. Idealną ilością jest 30 ml na każdy kilogram masy ciała. Jeśli musisz pić wino, rób to tylko pod­czas posiłków i wybieraj wyłącznie czerwone. Uni­kaj win kalifornijskich. Reasumując, lepiej jest jeść mało, ale często, opty­malnie 3-5 niewielkich posiłków. Płyny spożywaj godzinę przed jedzeniem lub 2 godz. po jego zakończeniu.
• Koenzym Q10 Ta substancja chemiczna o charakterze witaminy, znajdująca się w niemal każ­dej komórce ciała, wydaje się mieć związek z chorobą dziąseł. Badania sugerują, że do 96% ludzi cierpiących na chorobę dziąseł może mieć zbyt niski poziom koenzymu Q10 i że suple­mentacja nim może pomóc w cofnięciu się schorzenia. Sugerowane dawkowanie: 50 mg dziennie.

Zgodnie z wynikami pew­nego badania cierpiący na zapalenie przyzębia mają prawdopodobnie niski po­ziom witaminy C we krwi. Gdy osobom z tym schorze­niem, zazwyczaj spożywają­cym 20-35 mg dziennie wi­taminy C, podwyższono jej dawkę do 70 mg na dzień, stan zdrowia ich dziąseł uległ poprawie w za­ledwie 6 tygodni. Sugerowane dawkowanie: 1 g dziennie.

• Kwasy omega-3 Te dobrze znane kwasy tłuszczowe o działaniu przeciwzapalnym, natural­nie występujące w tłustych rybach, takich jak łosoś, sardynki i makrele, warto wypróbować w leczeniu chorób dziąseł. Naukowcy z Harvardu odkryli, że wyż­sze spożycie kwasu dokoza­heksaenowego (DHA) – kwa­su tłuszczowego z rodziny omega-3 i – w mniejszym stopniu, kwasu eikozapen­taenowego (EPA) korelowało z niższą zachorowalnością na zapalenia przyzębia w ba­daniu przeprowadzonym na ponad 9 tys. dorosłych w Stanach Zjednoczonych.
• Zielona herbata Jak wynika z przeglądu wie­lu badań, katechiny wystę­pujące w zielonej herbacie (Camellia sinensis) korzyst­nie wpływają na dziąsła a źle na bytujące w jamie ustnej bakterie¹⁶. W badaniu nad chorobą dziąseł prze­prowadzonym na szczurach środek do czyszczenia zębów zawierający kate­chiny z zielonej herbaty znacząco zmniejszał stan zapalny dziąseł¹⁷, chociaż ich wyniki mogą nie mieć zastosowania u ludzi.

• Miswak (Salvadora persica ) Gałązki i korzenie drzewa arakowego (znane jako „mi­swak” lub „patyczek do żu­cia”) przez stulecia stosowa­no w Afryce Północnej jako naturalny sposób czyszcze­nia zębów i dziąseł. W pew­nym badaniu stwierdzono, że izotiocyjanian benzylu, główny składnik korzeni tego krzewu, skutecznie zwalcza bakterie odpowie­dzialne za choroby dziąseł²¹. Autorzy innego bada­nia doszli do wniosku, że stosowanie miswaku co najmniej równie sku­tecznie zmniejsza płytkę nazębną i zapobiega zapa­leniu dziąseł, co tradycyjne szczotkowanie zębów²². Jeśli nie masz ochoty na żucie patyczka, mo­żesz zamiast tego wypró­bować pastę do zębów zawierającą S. persica.
• Trójowoc Triphala to stosowany w ayurwedzie od tysięcy lat trzyskładnikowy lek ziołowy. W jego skład wchodzą suszone owoce 3 gatunków roślin amli (Emblica officinalis), bibhitaki (Terminalia belerica) i haritaki (Termi­nalia chebula). Stąd też w nazwie „tri” oznaczające liczbę 3 oraz „phala” od­noszące się do owoców. Triphala ma silne wła­ściwości antybakteryjne i przeciwutleniające. Obec­ne w niej przeciwutleniacze zmniejszają obciążenie oksydacyjne i chronią komórki przed uszkodze­niami powodowanymi przez wolne rodniki²³. Pewne badanie kli­niczne wykazało, że płyn do płukania jamy ustnej na bazie tej mieszanki jest tak samo skuteczny, jak 0,2% chlorheksydyna w działaniu przeciwpłytko­wym i przeciwzapalnym²⁴. Z kolei w badaniu in vitro triphala w stężeniu 50 μg/ml hamowała gatunki Streptococcus mutans. Zda­niem uczonych działanie triphali przeciw odkładaniu się kamienia nazębnego można przypisać zawartemu w niej kwasowi garbniko­wemu, który jest dobrze adsorbowany na powierzch­ni komórek bakteryjnych, co powoduje denaturację ich białek i ostatecznie śmierć tych drobnoustrojów²⁵.

Piperyna to alkaloid występują­cy w czarnym pieprzu ma właściwości przeciwu­tleniające i przeciwzapalne. W badaniach na modelach zwierzęcych potwierdzono jej zdolność do wychwy­tywania wolnych rodni­ków. Z kolei eksperyment przeprowadzony na mo­delu zapalenia przyzębia u szczurów ujawnił, że pipe­ryna znacząco zmniejszała produkcję interleukiny­-1b, MMP-8 i MMP-13. Po­nadto wyraźnie hamowała utratę kości wyrostka zę­bodołowego i odbudowę mikrostruktur beleczko­wania w sposób zależny od dawki. Barwienie histo­logiczne wykazało, że pipe­ryna znacząco zmniejszała naciek stanu zapalnego w tkankach miękkich.

• Sumak (Rhus coriaria ) Ta dobrze znana przyprawa w tradycyjnych systemach medycznych jest powszech­nie stosowana jako lek ze względu na swoje wła­ściwości przeciwzapalne, przeciwdrobnoustrojowe i przeciwutleniające²⁸. W eksperymental­nym badaniu szczurom Wistar z zapaleniem przyzębia podawano eks­trakt z sumaka w dawce 20 mg/kg/dzień. Okazało się, że całkowity poziom przeciwutleniaczy w su­rowicy zwierząt leczo­nych był podobny jak u zdrowych osobników. Co więcej, badacze są zda­nia, że ekstrakty z su­maka mogą potencjalnie zmniejszać utratę kości wyrostka zębodołowego²⁹.
• Gujawap ospolita(Psidium guajava) Ma doskonałe właściwości przeciwutleniające, ponie­waż jest przede wszystkim bogata w witaminę C. Za­wiera także kwercetynę, karotenoidy i polifenole, które wzmacniają jej dzia­łanie przeciwutleniające³⁰. Ekstrakty z liści gujawy oraz olejki eteryczne z jej łodygi mają zdolność wychwyty­wania nadtlenku wodoru, anionu ponadtlenkowego i hamowania powstawania rodników hydroksylowych³¹. Wywar z kory korzenia zale­cany jest do płukania jamy ustnej, a wywar z liści jako skuteczny środek do płuka­nia krwawiących dziąseł³².

Spis treści

• Jakie objawia się zapalenie dziąseł?
• Jak leczyć chore dziąsła?
• Czy chore dziąsła są groźne dla zdrowia?
• Co jeść, żeby mieć zdrowe zęby i dziąsła?

Autor publikacji:

Redakcja Oczymlekarze.pl

Zobacz więcej artykułów tego eksperta