Nasze magazyny
Pietruszka jest jedną z najstarszych roślin uprawianych przez ludzi. Już starożytni Grecy, Rzymianie i Egipcjanie doceniali walory smakowe i lecznicze, zarówno jej korzenia, jak i liści. Nie bez kozery, bo ta niezwykła roślina obfituje w składniki odżywcze i związki chemiczne o potężnych właściwościach zdrowotnych.
PIETRUSZKA ZWYCZAJNA (PETROSELINUM CRISPUM)
Surowiec leczniczy: głównie liście i łodygi bogate w witaminy, minerały i przeciwutleniacze. Liście zbiera się na bieżąco, podczas gdy korzenie pietruszki można wykopać, gdy osiągną odpowiednią grubość.
Uprawa: roślina ta dobrze sobie radzi w umiarkowanym klimacie i jest dostępna przez większą część roku. Siew nasion to wczesna wiosna lub jesień. Preferuje gleby wilgotne, ale dobrze drenowane i bogate w składniki odżywcze. Gleba powinna być luźna, aby korzenie mogły swobodnie rosnąć.
Ważne: osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe powinny konsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji pietruszką. Duże ilości natki pietruszki nie są też wskazane dla osób z chorobami nerek oraz hiperkaliemią (nadmiarem potasu we krwi).
Pietruszka - wartość odżywcza
Jest bogatym źródłem witaminy C, silnego przeciwutleniacza odgrywającego kluczową rolę w utrzymaniu naszego zdrowia. Dostarcza też witamin A, E, K, B9 (kwasu foliowego) i B6 (pirydoksyny), minerałów, takich jak potas, magnez, wapń, fosfor i żelazo oraz błonnika. Zawiera związki fitochemiczne, luteolinę i apigeninę, wykazujące właściwości przeciwzapalne i przeciwnowotworowe1. Pozyskiwany z niej olejek eteryczny jest skutecznym środkiem przeciwdrobnoustrojowym2. Przeciwdziała i pomaga w łagodzeniu stanów zapalnych w organizmie, co jest ważne w zapobieganiu wielu chorobom przewlekłym.
Ponadto regularne spożywanie pietruszki wspiera zdrowie oczu oraz poprawia widzenie nocne. Jako źródło kwasu foliowego, odgrywa znaczącą rolę w procesach metabolicznych organizmu, gdyż jest on niezbędny dla prawidłowego rozwoju komórek i tkanek, a także pomaga w zapobieganiu wadom wrodzonym u noworodków. Jest to szczególnie ważne dla kobiet w ciąży. Pomaga w profilaktyce osteoporozy, ponieważ wspiera utrzymanie prawidłowej gęstości mineralnej kości3. Przyczynia się także do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego oraz syntezy hemoglobiny.
Prozdrowotne właściwości pietruszki
Wsparcie odporności
Tak jak czosnek, pietruszka może wykazywać właściwości podobne do antybiotyków, wzmacniając układ odpornościowy. Działanie przeciwbakteryjne i przeciwpierwotniakowe pomaga organizmowi w zwalczaniu zakażeń i infekcji. Wysoka zawartość kwasu askrobinowego wzmacnia układ odpornościowy, chroniąc organizm przed infekcjami i chorobami4.
Pietruszka dla zdrowego serca
Pietruszka przeciwdziała także stanom zapalnym i zapewnia wsparcie dla układu sercowo-naczyniowego. Ma działanie antyoksydacyjne, chroni przed uszkodzeniem DNA5. Zawarte w niej żelazo wspomaga produkcję czerwonych krwinek, co jest istotne dla zapobiegania niedokrwistości i profilaktyce anemii. Z kolei witamina K obecna w tym warzywie jest istotna dla zdrowia serca, ponieważ pomaga w utrzymaniu prawidłowej krzepliwości krwi i zapobiega nadmiernemu krwawieniu. Ponadto pietruszka to jest źródłem potasu, który pomaga w regulacji ciśnienia, w obniżeniu ryzyka nadciśnienia i chorób serca6. Badania sugerują również, że substancje czynne występujące w roślinie mogą pomagać w obniżeniu poziomu cholesterolu we krwi.
Wsparcie dla skóry
Jeśli chcesz pozbyć się trądziku i zachować jędrną cerę na lata, sięgaj po pietruszkę. Dostarczy Ci witaminy E, która jest silnym przeciwutleniaczem, chroniącym komórki organizmu przed uszkodzeniem oksydacyjnym, co przyczynia się do opóźnienia procesów starzenia. Ponadto wykazuje zdolności do poprawy kondycji skóry, uczestnicząc w procesie regeneracji komórek7. Przy okazji zyskasz duże ilości witaminy C, która – co bardzo istotne w tym przypadku – jest niezbędna do produkcji kolagenu i utrzymania elastyczności skóry. Jako antyoksydant, chroni organizm przed działaniem wolnych rodników, które mogą prowadzić do procesu starzenia się skóry8. Poza tym ułatwia zapobieganie różnym problemom skórnym, w tym trądzikowi.
Zdrowy układ moczowy
Pietruszka jest też znana z właściwości moczopędnych. Jest pomocna w eliminacji nadmiaru płynów i toksyn z organizmu, co wpływa na zachowanie zdrowego układu moczowego. To szczególnie korzystne dla osób cierpiących na częste infekcje. Dzięki flawonoidom i olejkom eterycznym ma właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne, może więc pomagać w zapobieganiu infekcjom układu moczowego, zmniejszać ich objawy oraz wspomagać leczenie, gdy już do nich dojdzie9.
Regulacja trawienia i układu pokarmowego
Jedno z przeprowadzonych badań wykazało, że ekstrakt Petroselinum crispum może być potencjalnym środkiem terapeutycznym na uszkodzenia wątroby wywołanego cholestazą10.
Ponadto dzięki takim związkom jak mirystycyna chroni błonę śluzową żołądka.
Profilaktyka cukrzycy
Pietruszka stosowana też bywa jako środek obniżający poziomu glukozy we krwi. Jej działanie przeciwcukrzycowe potwierdziło badanie przeprowadzone na szczurach chorych na słodką chorobę. Wykazano, że u zwierząt, którym podawano ekstrakt z rośliny, poziom cukru we krwi uległ obniżeniu. Dodatkowo zaobserwowano spadek masy ciała. Dowiedziono też, że terapia roślinna może pomóc w utrzymaniu stabilnego poziomu glukozy we krwi, ale nie jest w stanie przywrócić lub regenerować komórek beta trzustki, które są odpowiedzialne za produkcję insuliny11.
Jak stosować pietruszkę w kuchni?
Zielony koktajl dla zdrowej skóry i odporności
Dokładnie umyj pęczek natki pietruszki oraz po 1 jabłku i kiwi. Usuń gniazda nasienne z jabłka, następnie pokrój je na mniejsze kawałki. Wrzuć wszystko do blendera, dodaj szklankę wody i miksuj, aż uzyskasz gładką konsystencję. Dodaj łyżkę miodu lipowego i sok z połówki cytryny, jeszcze raz krótko zmiksuj. Koktajl pij na śniadanie lub jako zdrową przekąskę. Dostarcza witamin, minerałów oraz przeciwutleniaczy, które pomagają wzmocnić odporność i poprawić wygląd skóry.
Sałatka poprawiająca trawienie
W dużej misce wymieszaj 2 garście posiekanej, świeżej natki pietruszki oraz pokrojone w kostkę 2 pomidory, surowy ogórek i 1 czerwoną cebulę. W oddzielnej misce przygotuj sos, mieszając sok wyciśnięty z połówki cytryny, łyżeczki musztardy, miodu i 2 łyżek oliwy z oliwek, dopraw solą i pieprzem. Polej sałatkę i delikatnie wymieszaj. W ten sposób dostarczysz organizmowi błonnik i enzymy wspomagające trawienie.
Zielone pesto
Umieść w blenderze lub moździerzu garść posiekanej pietruszki, 2 ząbki czosnku, sok z 1 cytryny, 3 łyżki oliwy z oliwek, szczyptę soli i pieprzu. Zmiksuj lub rozgnieć do uzyskania gładkiego sosu. Sos z pietruszki doskonale pasuje do ryb, zwłaszcza pieczonych lub grillowanych. Możesz go także używać jako dip do warzyw lub marynatę do mięsa.
Oczyszczająca zupa krem z pietruszki
W garnku podsmaż na niewielkiej ilości oliwy 1 posiekaną cebulę, aż stanie się szklista. Dodaj pokrojonego w kostkę ziemniaka i 2 garście świeżej, posiekanej natki pietruszki, smaż przez kilka minut. Zalej wszystko bulionem warzywnym i gotuj, aż warzywa staną się miękkie. Zmiksuj blenderem na gładki krem. Zagotuj raz jeszcze, dodaj 1 szklankę mleka roślinnego, dopraw solą oraz pieprzem do smaku. Zupa zawiera składniki oczyszczające organizm i wspomagające proces detoksykacji.
Herbata na oczyszczenie organizmu
1 garść świeżej natki pietruszki posiekaj i umieść w filiżance, zalej szklanką wrzącej wody. Pozostaw do zaparzenia na 10 min. Przestudź i dodaj łyżkę miodu, dokładnie wymieszaj, przecedź. Pij codziennie, zwłaszcza wieczorem. Herbata z pietruszki jest łagodnym sposobem na wspieranie procesu detoksykacji organizmu i dostarczanie składników odżywczych.
- Acta Pharmaceutica Hungarica, 01 Jan 2012, 82(1): 3-14
- Genet. Mol. Res. 15(3): GMTR8538
- BMC Complement Altern Med. 2016 Jun 2;16 :165
- Ann Nutr Metab. 2006;50(2): 85-94
- J Sci Food Agric2015;95: 2763-71 doi 10.1002/ jsfa.7078
- J Ethnopharmacol. 2019 Oct 5;242:112039
- N. Z. Med. J. 2012, 125, 107-9
- Nutrients 2017, 9(8), 866
- Braz J Microbiol. 2013 Dec 17;44(3): 829-34
- Arab J Gastroenterol. 2023 Feb;24(1): 45-51
- Biol. Pharm. Bull. 26(8) 1206-10 (2003)
